rolling resistance

• ing. yuvarlanma direnci.
• (bkz: http://en.wikipedia.org/wiki/rolling_resistance)
• taşıta etkiyen 3 dış direnç kuvvetinden birisidir. analizi taşıt güç aktarma organı için hayati öneme sahip olup taşıt ağırlığının, tekerlek ağırlığının ve yarıçapının araca nasıl etki ettiği üzerinde bu direnç analiz edilir. yuvarlanma direnci, taşıtın ağırlığı ve tekerleklerin ağırlığının yuvarlanma direnci katsayısı ile çarpılmasıyla elde edilir. yuvarlanma direnci katsayısı basınç merkezi ile geometrik merkez arasındaki kayma miktarının tekerlek yarıçapına bölümüdür. buradan şu sonuclari çıkartabiliriz:
  
  -tekerlek yarıçapı artarsa direnç kuvveti azalır.
  - tekerlek ağırlığı artarsa direnç kuvveti artar( normal sedan araçlar icin bunu ihmal ederken traktör, tır ve iş makinelerinde önem kazanır)
  - taşıt ağırlığı artarsa yuvarlanma direnci artar.
  -yuvarlanma direncinin fazla olması yakıt tüketiminin artmasına sebep olur.
  - normalden fazla şişirilmiş bir tekerleğin basınç yüzey alanı az olacağı için tutunma kuvveti çok az olup sürekli badanaj yapacaktır. bu da yakıt tüketimini arttırır ve tekerlek deformesini hızlandırır.
  
  -yuvarlanma direnci ne kadar fazla ise tekerleğin deformesi o kadar çabuk olur.
  
  matematiksel arka planı merak edenler için;
  tekerlek free body diyagramı
  
  taşıtın ağırlığını ve kendi ağırlığını taşıyan tekerlek zemine bir basınç uygular. oluşan bu basınç tekerleğin iç basıncının da bir fonksiyonudur. evet basıncı normalin üstünde şişirilmiş bir lastiğin yer ile temas yüzeyi azdır ve bu yüzden tutunması daha zor bir hal alır. yukarda da söylediğimiz üzere tekerlek üzerine gelen iki yükü : taşıtın ağırlığı ve tekerlek ağırlığını taşır. normal taşıtlarda tekerlek ağırlığı hesaba katılmazken ; tır,traktör ve iş makinelerinde hesaba katılır. tekerleği statik ve dinamik olmak üzere iki şekilde inceleriz. yukarda bahsettiğimiz basınç merkezi sabit duran bir araçta temas yüzeyinin geometri merkezi iken hareket eden bir araçta basınç merkezi, geometrik merkezin önüne geçer. bu ikisi arasındaki mesafeye e diyelim. hareket halindeki bir teker tahrik kuvveti ve tekerleğin yer ile olan sürtünme kuvvetinden dolayı iki momente sahiptir. tahrik kuvveti sonucu oluşan momenti bi kenara bırakalım. yuvarlanma direnci sonucu oluşan moment sürtünme kuvveti ve yarıçap çarpımıdır. buradan da moment alınarak. yuvarlanma direnç momentinin taşıtın ağırlığı ile kayma miktarına eşit olduğunu görürüz. eğer yuvarlanma direncini yalnız bırakıp tekerlek yarıçapını kayma miktarının altına bölüm olarak atarsam bu bana yeni bir kavram getirir : yuvarlanma direnci katsayısı. işte yuvarlanma direnci taşıtın yüzeye etkidiği kuvvetle yuvarlanma direnci katsayısının çarpımıdır.
  
  edit:imla.