rang de basanti

• ingilizce ismi "paint it yellow" olarak gecen, bollywood yapimi bir film. dili ingilizce ve hintce olan filmi izlerken, hintce'nin ingilizce ile veya turkce ile ortakla$a kullandigi sozcukler oldugu farkediliyor. (turkce ile ortak olanlara ornek: $ehit, inkilap)
  
  2 saat 50 dakika suren film, yeni delhi'de okuyan bir grup universiteli gencin, 1920'lerde hayatlarini feda etmi$ hintli be$ devrimcinin son gunlerini konu eden bir film cekmek icin hindistan'a gelen bir ingiliz yonetmen sayesinde, hayatlarinin nasil yon degi$tirdigini anlatiyor.
  
  --- spoiler ---
  
  yonetmenin, film icindeki bu filmi cekme fikri, 1920'li yillarda hindistan polis te$kilati'nda gorev yapmi$ olan ve devrimcilerin son gunlerini yakindan takip etmi$ olan dedesinin gunlugunu okumasiyla ortaya cikar. ingiltere'de hikayesine destek bulamayan yonetmen, yeni delhi'ye gider ve oradaki universitede okuyan bir arkada$ina projesini anlatir. boylece ikili, filmdeki ba$rollere, ogrenciler arasindan oyuncu aramaya ba$lar.
  
  rang de basanti'nin ilk yarisi, filmin icindeki filme oyuncu bulma cabalariyla geciyor. bu bolumde film, bollywood damgali muzikler ve goruntuler e$liginde, gununu gun etmeye bakan ve ulkede bir gelecek gormeyen hintli universite gencliginin panoramasi $eklinde ilerliyor. ancak bu bolumde bile, rang de basanti, gerek -bize cok a$ina gelen- genclerin arasinda donen memleket uzerine karamsar geyikler fasli ile, gerekse oyuncularin rahat ve samimi performansi ile rahatlikla izleniyor. hatta arada vurucu replikler ciktigi da oluyor. mesela; babasinin verecegi nasihatten kacmaya cali$an genc "stop lecturing dad" diye ciki$acak oluyor, baba: "sms generation; any conversation beyond four lines becomes a lecture for you" diye yapi$tiriyor cevabi.
  
  rang de basanti'nin ikinci yarisinda ise, tempo yukseliyor. gencler, film icindeki filmde kendilerine verilen rollerin havasina girmeye ba$liyor ve cekimler ilerledikce, ilk yarida vur patlasin cal oynasin'ci bir tipte resmedilen gencler, gittikce politize oluyorlar.
  
  --- spoiler ---
• rakesh omprakash mehra'nin yonettigi 2006 yapimi bollywood filmi. basrollerde aamir khan gibi hint gencliginin sembollerinden birisi yer almakta.
  
  bir genc kadin yonetmen, subay olan dedesinin gunlukluklerinden yola cikarak cekmek istedigi belgesel filmini gerceklestirebilmek icin hindistana gider. oradaki gencligin durumunu ve hindistanin genel bir portresinin anlatildigi film icice gecmis ikili bir hikaye olarak ilermektedir. gunluklerden yola cikarak anlatilan bir ozgurluk hikayesi ile gunumuz hindistanindaki genclerle baglantilar kuran film, onlarin hikayesiyle gecmisteki hikayeleri birlestirerek ilerlemeye calisiyor.
  
  bollywood filmlerine asina olmayan veyahut bu sablondan sikilan izleyiciler icin zor gececek bir gelisim surecine sahip film. zira bu tarz filmlerin olmazsa olmazlarindan olan dans, muzik ve ask bolca yer tutuyor. bunlarin arasinda gecmisten goruntuler ve tarantino vari diyaloglarla cok enteresan yerlere dokunmaktan da geri durmuyor film.
  
  filmi kesinlikle 2 bolume ayirmak gerekiyor. zaten benim izledigim kopyada da "ara" olarak gecen bir yazi beliriyor ki film o noktadan itibaren tamamen degisiyor.
  
  birinci bolum boyunca bolca izleyiciye anlatilmaya calisan seylerden birisi, ayni su secim gunlerinde ve politikayla ilgili her muhabbette ulkece duymaya bolca alistigimiz, genclerin apolitik olusu konusu. apolitik genclige dair trajikomik gecmis gunumuz karsilastirmalari gercekten basarili olsa da bunlarin yaninda yer alan asiri kahramancilik biraz abarti kaciyor. hindistanin kalabalik nufus ve etnik yapisi nedeniyle islemeyen tum sorunlardan az bucuk bahseden diyaloglara sahip film, turlu sululuk ve geyik arasinda ironik bicimde yer alan bu politik mevzular filmin en vurucu yonunu temsil etmekte.
  bu diyaloglarin yani sira, ikili hikayenin gecmis halkasini olusturan hikayede gayet vurucu ogelere sahip. ozgurluk icin mucadele eden/ettigini dusunen insanlarin sindirilme cabalari, bir ulusu ayaga kaldirma cabalari vs.
  
  gandhi filminde hafizalarimiza yer etmis olan kalabalik uzerine oldurme amacli saldiriya esdeger olmasa da bu filmde de gozyasartici bir insanlik kiyimi sahnesi mevcut (bkz: #9453227). fakat filmin en buyuk eksiklerinden birisi olan seylerden birisi bize bu olayin gecmisini ve gelisimini anlatmayis mevzusudur. boyle olunca, konu hakkinda en ufak bir fikri olmayan birisi icin cok manali gelmeyecek bir cok seye sahip bir film oluyor. hindistanda yasayanlara ozgu espirilerde cabasi.
  
  fakat tum bunlara karsin filmin ikinci bolumunde yer alan politik soylem; politik kokusmusluk, sosyolojik ezilmislik ve uyusmusluk ogeleri sayesinde film buyuk bir etki birakiyor. son bolumlerde aglamadan durabilmek neredeyse imkansiz.
  
  filmi seyrederken aklima en cok dusen seylerden birisi hindistan turkiye benzerlikleri oldu. ozellikle genclere yonelik acimasiz trajikomik apolitiklik elestirileri cok benzer bir seyir icersindeydi. bunun yani sira kendini de alaya alan bir yapi icersinde ilerliyor olusu guzel yanlarindan birisiydi. ingiliz yonetmenimiz sue bir bollywood filmi cikisinda soyle bir soz soyluyor "o sarkilarla danslara bayildim." cevap ise soyle oluyor; "zaten o yuzden sarkili, dansli filmler yapiyoruz.". nerede oldugunu hatirlamadigim bir makalede soyle bir seyden bahsediliyordu bollywood hakkinda.
  "senede hollywooddan fazla film cevrilen bu buyuk ekonomide uluslararasi basari saglayabilecek cok sayida film cikmamasi gayet normaldir. zira burada insanlar gundelik tum stress ve diger etkenler kurtulmak ve gercekten eglenmek icin sinemaya giderler ve filmlerde bu yonde cekilirler. bu eglenceyi de bolca aksiyon, muzik ve dansla saglarlar. bu yuzden hint filmleri, baharatlar gibi cesitli olur ama genel damak tadina uymayabilir"
  
  bana cok sikici gelmeyen bu dans ve muzik kullanimi bazilarini rahatsiz etse de anlatmak istedigi seyleri anlatabilmesi yonuyle guzel bir filmdir.
  
  muziksiz ve danssiz versiyonu soyle bir sey olurdu zaten. (bkz: black/@entrapmen)
• aamir khan'in 40 yasinda hala yirmili yaslarda bir genci oynayabildiginin filmidir. dedesinin vicdan yukunu kendi ustlenmis bir sarisin ingiliz kizimiz delhi'de hintli antiemperyalist direnisciler hakkinda film cekmeye calisir. rolleri gonulsuzce ustlenen gunumuz apolitik gencleri cekimler esnasinda degisime ugrayarak atalarinin bir yansimasi haline gelirler. gerek askeriye ve polise dogrudan saldirmasi, gerek opusme icermesi, gerekse sonu ile alisilmadik bir bollywood filmi olmus. genclerin naifligi ve (kabul edelim) salakligi bir miktar sinir bozucu olsa da, temelde ilginc bir film. ozellikle musluman-hindu milliyetci arasindaki soze aktarilmayan ask (valla var) bizi mestetti.
• sonunda gozyaslarima hakim olamadigim ustaca bir film. yonetmeninede ilk odulunu kazandirdi bu yanilmiyorsam.
  
  --- spoiler ---
  
  aamir khan'in idama giden yolda gardiyana attigi bakis ruyalariniza girer.
  
  --- spoiler ---
• daha iyilerini izlemiştim diye bileceğim bir film.filmi en büyük handikabı çok uzun olması film içinde iki farklı film var sanki buda zaman zaman insanı sıkmıyor değil.film politik açıdan mesajlar vermeye çalışıyor ama bun mesajlarda motorcycle diaries kadar başarılı değil.neden böyle bir mukayeseye girdim bende bilmiyorum.
• çok çok uzun süren film. evet bollywood filmleri genel olarak uzun sürmekte ama bu film sanki iki filmi tek film içerisinde izliyormuş hissiyatı veriyor bünyeye. filmi izleme amacım, hint bağımsızlık mücadelesini merak etmemle alakalıydı, dolayısı ile benim için gayet doyurucu bir film izleme süreci oldu. ancak bu tarz bir beklentisi olmayanlar için nasıl bir süreç olur onu bilemeyeceğim. son olarak çok duygusal film, biz ki tatar ramazanları izlemiş neslin çocuklarıyız, biz ki, ıssız adamların, babam ve oğlumlar'ı izlemiş bir nesliz, bize koymaz bu kadarcık duygusallık.
• hint sineması'nın öne çıkan yapımlarından biri rang de basanti. aamir khan'ı seven, bunu da sever kanımca : (bkz: satyajit ray) "paslanmış kulakları açmak için yüksek sesli haykırış gerekir!"
• ölümle çözüm arayan 3-5 genç ölürken bile gençlere polise/askere ve siyasete atılın diyorlar ama biri de demiyor ki ölüm çözecek mi ? bollywood yanılttı beni bu film ile onları hollywood sahnesinden ayıran sevgi ve dostluk temaları idi. burada ise aşırı milliyetçi bir yapım ortada aamir khan hayal kırıklığı yarattı bende oysa yeni yeni seviyordum...
• konusu itibariyle aamir khan'ın en güzel filmlerinden biridir. danslarıyla, müzikleriyle ve uzunluğuyla bu film bitmez dedirtecek gibi dursa bile tüm ön yargılardan sıyrılıp izlenmelidir. özellikle sonu en duygusuz insanları bile duygulandıracak türdedir. ayrıca bu film 3 idiots çekilmeden 3 sene önce aamir khan, sharman joshi ve madhavan üçlüsünün bir arada oynadıkları ilk filmdir.
• rakeysh omprakash mehra 'nın yönetmenliğini yaptığı 2006 yapımı bollywood filmi. başrolde bollywood'un en bilinen aktörlerinden aamir khan yer alıyor. rang de basanti hintçe de sarıya boya anlamını taşıyor , bunun nedeni ise sarı rengin hint kültüründe fedakarlığı temsil etmesi. filmin içinde çekilen film sahnelerini de yapılan fedakarlığa ithafen sarı renkte çekmişler.
  
  --- spoiler ---
  
  filmi uzun olmasına rağmen çok beğendim . özelikle türkiye ile hindistan'ın hem dil bakımından hem de kültürel , ekonomik problemler bakımdan ne çok ortak yönü olduğunu fark etmemi sağladı. üniversite gençliğinin umutsuz hali ve yurt dışına kaçma hevesleri , gençlerin apolitik tavrı, siyasetle çıkar gütmeksizin ilgilenenlerin siyasilerin amacına ulaşmasında kullandıkları piyonlar oluşu, din ve kültür farkı taşıyanların birbirini düşman gibi görmesi , zenginlerin çok zengin fakirlerin dipte olması, herhangi bir şiddet içermeyen eyleme polislerin orantısız güç kullanması gibi durumlar herhalde kimseye yabancı değil. bize yabancı olan sıkıntılarımızı , hayatlarımızı , anlatan böyle özgün bir film sahip olamamamız.
  --- spoiler ---