pietro aretino

• 1492 ile 1556 tarihleri arasında yaşamış italyan yazar.
• ''i am, indeed, a king, because i know how to rule myself.'' söz dizisinin sahibi italyan yazar.
• şehvet dolu on altı sonesini romano/raimondi’nin gravürleriyle birlikte (1537'de) kitap halinde yayımladı: sonetti lussuriosi (bu kitap çok geçmeden aretino’s postures (aretino’nun pozisyonları) adıyla bilinecekti. kitap piyasaya çıkar çıkmaz, papa bütün nüshaların imha edilmesini emretti ama bazı nüshalar varlığını korudu.
  
  kendi kendinin tanıtımını yapan aretino, sonelerinin seksi yüksek bir sanat gibi değil, vücudun en iyi meşgalesi olarak gösterme yönünde çığır açıcı bir girişim olduğunu söyleyerek övdü. kitabının giriş cümleleri niyetini ortaya koymaktadır:
  
  bu bir soneler kitabı değil…
  doğrusu burada tarifsiz yaraklar
  ve onları içine alan amlar ve götler var
  tıpkı bir kutudaki şeker gibi.
  burada siken ve sikilen insanlar var.
  ve amlarla yarakların anatomileri
  ve çokça kayıp ruhla dolmuş götler.
  burada insan şimdiye kadar görüldüğünden
  daha sevimli şekillerde sikişiyor
  bir fahişe hiyerarşisi içinde.
  sonunda yalnızca aptallar
  bu leziz lokmalardan iğreniyor
  ve tanrı göt sikmeyen herkesi affediyor.
  (sf.124)
  bknz: eric berkowitz, seks ve ceza, arzuyu yargılamanın 4000 yıllık tarihi (çev: orhan düz), kolektif kitap, 2013 istanbul, ss:405)
• italya'da yaşayan pietro aretino, venedik'te ressam tiziano ile yakın bir dostluk kurar ve onun birçok eserini fransa kralı 1.fraçais'e satar. tiziano'da aretino'nun bir portresini yapar. aretino'yu incelediğimizde gününün güçlü kişilere yönelen, zaman zaman da şantaj havası taşıyan yergili saldırılar dolu yazılarının olduğunu bulabiliyoruz. aretino şair, düzyazı ustası ve iyi bir oyun yazarıdır. resim satışı ile ilgisi nedeniyle de resim eleştiriciliği yapar. ve sanat tarihine ilk resim eleştirmeni olarak girer.