*

  • iranın kuruluşunun 2500. cü kuruluş törenlerinin yapılması için neredeyse yeniden inşa edilen yer. şah* ın son hovardalığı oldu.
  • büyük iskender'in bir gecede yakıp yıkarak pers devletine son verdiği şehir. fikri o sırada birlikte içmekte olduğu cariyesinin verdiği söylenir.
  • 1935'den 1939'a kadar u of c oriental institute tarafindan kazilmis antik kenttir. en iyi fotografik ve hava dokumantasyonunun o zamandan kaldigi iddia edilir.
  • marjane satrapi'nin resimlediği ve iran'da devrim zamanı küçük bir kız çocuğunun başındna geçenleri, çok nahif ve bir o kadar da etkili bir şekil anlattığı çizgi romanı. (persepolis: the story of an iranian childhood). çizgi romanın ikinic bölümü de (the stroy of a return) piyasaya çıkmıştır. bu bölümde buluğ çağında iran'lı kızımızın avusturya'yı nasıl algıladığını ve nasıl etkilendiğini öğreniyoruz. sonrası, savaş ertesi iran ve insanların kendilerini nasıl ayakta tuttuklarına dair bir sürü incelikli, samimi hikaye.
  • iran'da şiraz şehrinin 55 km. kuzeydoğusunda kurulmuş efsanevi antik kent. girişinde dev heykeller tarafından karşılanırsınız. mitolojik bir yaratık olan homa heykellri her tarafa serpiştirilmiştir. iranlılar taht-e cemşid adını kulanırlar. iran hava yollarının logosunda bile perpepolisteki heykeller yer alır. şah döneminde şirazdan persepolis'e direkt otobüs kaldırılırmış. bugün ise turistler zorlukla ulaşabilmektedir. mutlaka görülmesi gereken yerlerdendir. islam devriminden sonra heykellerin bir kısmının yüzleri çekiçlerle kırılmış rivayete göre unesco araya girerek daha fazla tarihin katledilmesini engellemiş. türkiye'deki pek çok tarihi alandan daha bakımlıdır. içinde bir müze mevcuttur. antik şehri gören tepelerde imparator dairus 1 ve 2 nin mezarları mevcuttur. şehrin her tarafında görülebilen kabartmalar gerçek birer sanat eseridir.
  • satrapi'nin, pek basit fakat etkili cizgi romani. zaten etkili olmasi da basitligi yuzunden, zira iranin kisa bir tarihi, sahin devrilmesi, kultur devrimi hep buyumekte olan bir kiz cocugunun naif gozunden anlatiliyor. cocuklugunun o yillari uzerinden 20 yil gecmis birinin, sanki hic buyumemis gibi o gunlere geri donup o yalinlikta yazabilmesi bence yazarin en muhim icraati olmus.

    --- spoiler ---
    fakat kitabin arkasinda her zamanki gibi gunluk hayatta, sinema elestirmenlerinin koseleri disinda hic kullanilmayan satafatli sifatlarla bezeli bir sekilde anlatildigi gibi insani duygulandiran kucuk kizin umitleri ve hayalkirikliklarindan ziyade, ailesinin ve ozellikle babasinin vakurlugu kanimca. sonucta savas esnasinda 13-14 yasindayken (yani neredeyse kazik kadarken), tukiyeden getirilen kot pantolonlari, iron maiden posterlerini duvarina asip oynamasi ve ailesine daha anlayisli olmamasi, her daim bende "cocuk iste" sempatisi ve empatisi uyandirmasa da ornegin komunizme gonul vermis amcanin hayallerinin yikilmasina izin vermemesi, babanin turkiyeden poster getirmek icin coban kiliginda donmesi ve hemen sonrasinda seni o kadar cok seviyoruz ki buradan gitmeni istiyoruz demeleri daha bir etkileyici sanki.
    --- spoiler ---
  • esteghlal ile arasinda buyuk rekabet olan tahran kulubu. halkin takimi olarak bilinir.
  • bunun ikincisi de cikmis, aldim okudum. ilkinin tadini pek vermedi, belki de gereksiz uzun olmasindandir. bizimki artik genc kiz olmus, ailesi de bunu avrupaya egitime yollamislar, orada biraz cozutuyor bu, sonra donuyor filan. bir baltaya sap olamayisinin oykusu gibi. ama artik kiza sempati de duymak zor, basbayagi hayvanliklar yapiyor. ve kitap irandan cok bu kizin zayif kisiligi hakkinda olmus, o yuzden de benim icin bir ilgincligi kalmadi. irana dondugu kisimlar fena degil gerci ama dedigim gibi, ilki keske hic bitmese havasi verirken bunda tam tersini hissediyor insan pirates of the caribbean misali
  • cheja sayesinde marjane satrapi'yi hic gormemisken kendisi tarafindan imzali bir kopyasina sahip oldugum kitap.

    "marjane satrapi'nin imza gunune gidiyorum, guru'da da var bu kitaptan, onunkini de alayim da imzalatayim" diyecek kadar zarif bir insandir cheja. (bkz: aslan cheja)
  • sütunları, arka tarafındaki kayalık tepelerdeki kaya mezarları, çift başlı at ve arslan heykelleri, inanılmaz, etkileyici buram buram tarih kokan ören yeri.... ama persepolis adı ile değil de takht-e jamshid adı ile sormazsanız halkın çoğu neresi olduğunu bilemiyor...
    kişibaşı 600 tumen girişi var... ayrıca içeride bir de müzesi var, onun girişi için de 500 tumen alıyorlar. şiraz'ın 55 km kadar kuzeydoğusunda... nekropolis'e de 10 -15 km mesafede...
hesabın var mı? giriş yap