*

  • 'ansiklopediler pancho villa'dan şu şekilde söz ediyor: pancho villa (1878-1923). meksikalı eşkıya, gerilla lideri ve daha sonraları bir halk kahramanı. 1878 yılında rio grande'de doğdu. esas adı doroteo arango'dur. küçük yaşta öksüz kaldı. çalıştığı çiftliğin sahiplerinden biri kızkardeşine tecavüze edince namusunu temizlemek için adamı öldürdü ve dağlara kaçtı. bunun ardından bir çete kurarak başına geçti. meksika iç savaşı'nda ise diaz'a karşı, kendi oluşturduğu halk ordusu ile başarılı savaşlar yönetti. 1923 yılında parral'da bir suikast sonucu öldürüldü.'

    pancho villa hakkında abd'de yayınlanan bir kitabın yazarı frederich katz, ünlü halk ihtilâli kumandanı villa'yı çok yönlü ele alıyor:
    pancho villa ününü, 1910 yılında o zamanın diktatör devlet başkanı portfirio diaz'a (1830 - 1915) karşı halk tarafından başlatılan ayaklanmada elde etti. yandaşlarına göre pancho villa, bir robin hood idi. düşmanlarına göreyse o, paragöz bir haydut, kana susamış bir cani, insanların boğazını kesen bir canavardı.

    hakkındaki görüşler birbirinden çok farklı. ama onun bir "deha" olduğunu inkâr etmek imkansız. kendisine inananları peşinden kitleler halinde gitmeye ikna etme başarısı bunu gösteriyor. ilk zamanlarında pancho villa askerler ve halk arasında suça asla müsamaha göstermeyen bir komutan ve özel mülke saygılı bir insan olarak tanınırdı. halk onun ordusuna katılabilmek için yarışır, köylüler onun himayesine girebilmeyi isterlerdi. çünkü pancho villa, o dönemin liderleri arasında en fazla sorumluluk sahibi olan kişiydi. kadınlarla ilgili konular söz konusu olduğunda ise aynı şeyi söylemek imkansızdı. villa sahte evlilikler düzenleyerek sayısız kadını ayartmış, onlarla yatmıştı.
    pancho villa en parlak günlerine, diaz'ın yerine getirilen liberal başkanın bir darbe sırasında öldürülmesinden sonra ulaştı. ölen başkana bağlı olan villa ordusu ile yeni başkanın üzerine yürüdü ve meksika'yı gericilerin elinden kurtardı. ne var ki villa'nın bu hareketi ülkedeki siyasi reformları da bir hayli yavaşlatacaktı.

    villa ile ihtilâlin en önemli ikinci şahsiyeti zapata'yı (1879-1919) kıyaslamaya kalktığımızda arada büyük farklar bulunduğunu görürüz. zapata'nın askerleri köyler içinde yerleşikti. büyük çaplı düşman birliklerine karşı hemen hemen hiçbir zaman savaşmazlardı. ayrıca bulundukları yerden fazla uzaklaştıkları da pek görülmüş şey değildi. oysa pancho villa'nın askerleri hemen her çarpışma için millerce yol teperler ve daima büyük çaplı düşman birliklerine karşı savaşırlardı. bunu yapabilmek için ise villa'nın paraya gereksinimi oluyordu. villa'nın köylülere toprak dağıtımını geciktiren sebeplerden birisi de budur. bütün bunlara bir de abd'nin sık sık bölgeye yaptığı müdahaleleri, villa'nın kendi adamlarından gördüğü ihanetleri ve gerilla liderinin askeri yenilikleri izlemekte sergilediği başarısızlığı da eklemek gerekir.
    villa gücünü yitirdikçe elinde kalan gücü, giderek artan bir şiddetle kötü amaçlar için kullanmaya başladı. muhakemesi hiç bir zaman istikrarlı olmamıştı. düşünceleri bir ruletin çarkı gibi sürekli dönüyor, değişiyordu. zamanla paranoyak ve cezalandırıcı bir kişiliğe büründü. yaşamı boyunca ilk defa sivillere karşı kitle katliamları yapmaya başladı. aralarında kadın ve çocukların da bulunduğu sivilleri gözünü kırpmadan öldürüyordu.

    bütün bunların yanında villa'nın bir ideolojisi yoktu. o köye dayanan kökeni ile ceplerini para ile dolduran bir şahsiyet se olmadı . ayrıca birçok kez önüne meksika'nın başına geçmek fırsatı çıkmasına rağmen o bunu istememişti. villa asla sınırsız iktidar peşinde koşan bir insan olmadı.
    1923 yılında pancho villa arabasıyla gezerken bir suikastçinin silahından çıkan kurşunlarla can verdi. ölümü bir tür "su testisi su yolunda kırılır" anlayışıyla karşılandı. aslında onun öldüğü dönemde ihtilâl günleri artık gerilerde kalmıştı. meksika geleceğe daha umutla bakan bir ülkeydi. ancak bu safhada bile pancho villa bazıları için potansiyel bir tehdit oluşturmaya devam ediyordu. ancak suikastin asıl sebebi bugün bile anlaşılabilmiş değil.
    yarattığı efsane üzerinde bugün bile tartışıldığına bakılırsa o, hâlâ potansiyel tehdit özelliğini koruyan bir şahsiyet olmayı sürdürüyor.

    the new york times review'dan
    çeviren: levent göktem
    http://www.radikal.com.tr/…999/01/31/sanat/pan.html
  • emiliano zapata'nın müttefiki meksikalı devrimci.pancho villa ile ilgili şu hikaye mevcuttur:bir gün bir savaş uçağı meksika'da pancho villa'nın hakim olduğu bir bölgeye zorunlu iniş yapar.pilot esir alınır ve pancho villa'ya götürülür.villa ilk kez gördüğü bu şey karşısında şaşırır ve uçakla ilgilenir.ardından pilota 'bunu kullanmayı bana öğret' der.pilot çok şaşırır ve 'yapamam' der.villa ise tabancasını çıkarıp adamın kafasına dayar ve 'şimdi öğreteceksin' der.çok delikanlı bir adam gerçekten.viva villa!
  • and starring pancho villa as himself filminden anlaşıldığı kadarıyla "panço viya" diye okunmaktadır.

    resmî adı josé doroteo arango arámbula, lakabı francisco villa, onun da kısaltılmış hali pancho villadır.

    herşey bir yana, ihtilal yaptığı halde kendisini başkan ilan etmeyip iktidarı güvendiği kişilere bırakıp çekilmesi, idealist olan en az bir yönü olduğunu gösterir.

    history channel'daki belgesel görüntüleri itibariyle de antonio banderas'ın girdiği kılıkla gerçek tipinin alakasının olmadığı söylenebilir. şişman, bıyıklı, esmer, tipik bir meksikalıdır. ancak bu haliyle gurur duymakta, o zamanki* meksika devlet başkanı gibi yüzünü beyazlatıp fotoğraf çektirmek gibi maykıl ceksınlıklara kaçmamaktadır.
  • moskova oktyabrskaya da bulunan meksikan restauranti.aksamlari canli muzikle salsa ezgileri ile cosmanin mekani.
  • meksika'nın cesur, neşeli ve asi, efsanevi devrimcisi.
  • sanırım emir kusturica nın yeni film projelerinden birine konu olacak şahıs.
  • mexico city'deki opera restaurant'ta ateşlediği tabancasından çıkan kurşunun neden olduğu iz, hala restaurantın çatısında durmaktadır. bana paris'in o devrim figürü bulvarlarında komplocuların sebebiyet verdiği ve sokaklarında hala yer edinen kurşun izlerini örnek olarak vereceğinize karşıma bunlarla gelin.
  • (bkz: marlon brando)
  • meksikalı halk kahramanı ve devrimci.

    9 mart 1916'da, 80 kadar arkadaşıyla askeri mühimmat ele geçirmek için abd'nin new mexico eyaletine geçer. çatışmalar sonunda aldığı mühimmatlar ile meksikaya dönen pancho villa'nın bu girişimi, abd'nin tarihinde uğradığı tek işgal olur.
  • #tarih dergisi mart 2016 sayısında hakkında güzel bir inceleme bulunan meksikalı.
hesabın var mı? giriş yap