okasyonalizm

• aranedencilik.batı felsefesinde geulincx, malebranche; islam felsefesinde gazalinin temsilcisi olduğu, bütün olayların tek gerçek nedeninin tanrı olduğunu öne süren, insana neden gibi görünen bütün öbür $eylerin tanrının istencini yansıtan birer ara neden olduğunu savunan felsefe öğretisi.
• descartes'in, tözü, ilk başta kendi tanımladığı şeklinin dışına çıkarak, sonlu töz ve sonsuz töz olarak ikiye bölmesi ve bu iki tözün insanda nasıl bir arada bulunduğunu (düşünmek ve yer kaplamak- res cogitas ve res extensa) açıklayamaması üzerine kartezyen felsefeyi kurtarmak için zuhur eden akımdır.
• etkileşimciliği yadsıyan ikici koşutcu, yorum. eğer anlık ve özdek birbirinden bağımsız tözler iseler, aralarında nedensel ilişki söz konusu olmamalıdır. oysa görünürde böyle bir ilişki var gibi durmaktadır. aranedenciliğe göre gerçekte ilişki şöyledir: insanda her istek belirişinde, eyleme bu istek doğrudan neden olmak yerine "araneden" olmakta, yani tanrının işe karışarak gövdeye eylemi yaptırmasına ortam hazırlamaktadır. dolayısıyla, tözler arasındaki bağı ancak tanrı kurabilir. gerçek nedensel ilişkiyi ancak tanrı oluşturabilir.
• aranedencilik.tek gerçek 'neden'in tanrı olduğunu; insana 'neden' gibi gelen şeylerin aslında 'neden' olmadığını savunan öğreti.
  
  tasavvuf anlayışını akla getirir. doğuda gazali; batıda malebranche önemli temsilcileridir.
• kafile adlı youtube kanalında, içine said nursi karıştırılarak verilen safsata. (nedenselliğin kendisi dogmadır ama buradan tanrı her şeyin nedenidir'e varmak safsatadır)
  
  düşünce değil, şüphecilik maskesiyle gizlenmiş yobazlıktır. devasa hatalarla dolu analojiler ve metaforlarla kendilerince din tüccarlarlığı yapanların yeni silahıdır.
• dünya üzerinde gerçekleşen her şeyin, tanrı / yaratıcının iradesine bağlı oldugu ve her olayin tanrı / yaraticinin müdahalesiyle gerçekleştiğini savunan akım.
  
  tanrı/ yaratıcı eylemi bir anlamda her şeyin hem sebebi hem de sonucudur zira sonuçlar yeni sebepler ve tekrar sonuçlar doğurur.
  
  determinizm ile farki; determinizm olayların neden-sonuç ilişkilerini doğal olay ve yasalara dayandirirken, okasyonalizmin tanrı / yaratıcıyı merkezde addederek her olaya ilişkin iradeyi de tanrı / yaratıcıya dayandırmasidir.
• (bkz: occasionalism)
  
  (bkz: aranedencilik)