nöron

• 1. beyin hucresi
  2. buna sahip olmayan insanlarda bunun bir kufur oldugu hissi uyandiran garip kelime.
• sadece beyin diğil bütün vücuttaki sinir hücrelerine verilen addır..basit olarak bir ucu akson ve bir ucu dendritden oluşur..bir neronun aksonundan diğer neronun dendritine elektiriksel impulselar iletilerek bilgiler taşınır
• sinir adı verildiği durumlar da vardır bu kelimeye. geçenlerde arkadaşın teki insan beyninde on milyar kadar bir beyin hücresi vardır dediydi de aklımı oynatacak gibi olduydum. niye aklımı oynatacaktım? çünküm bir kul yapısı olan google bilem bir arayışta 2,073,418,204 web sayfası birden tarattırıyordu. (bu rakam şu an itibarı ile google dan alınmıştır) insan beyni daha fazla hücre içermeliydi. bu duruma dafi içerledi de içerledi. sonra araştırdı taraştırdı. nöronların oluşumu esnası hakkında birkaç bilgi edindi. nöronlar bizler ana karnında birer cenin iken oluşmaya başlıyormuş.
  embriyonun anne karnındaki gelişiminde 5. haftadan itibaren oluşan omurilikte çok süratli bir üretimle saniyede 5000 tane nöron adlı özel sinir hücresi üretilmeye başlanıyormuş. bu bölgede daha sonra beyin oluşuyormuş. (science vie, mart 1995, sayı: 190, s. 88)
  
  şimdi bir dakika. ne kadar süre ile bu hücreler üretiliyor? saniyede beşbin demek, dakikada üçyüzbin, saatte onsekizmilyon, haftada ühüüü, ayda ühühühühüüüüüüüüüüüüü miktarda sinir hücresi demek. tek bilinmeyen nokta bu üretim sürecinin ne kadar sürdüğü kaldı. onu da öğrenirsek, google'u altedeceğiz.
• beyni oluşturan milyarlarca minik sinir hücresi.
  
  tüm duygular, düşünceler ve eylemler, bir nörondan diğerine aktarılan elektriksel ve kimyasal sinyallerle ortaya çıkar. (bu nöronlar hareket etmek, duymak, görmek, tat ve koku almak, hissetmek ve düşünmek..vs sağlamak üzere sürekli sinyaller taşırlar)
  
  bir nöron, çok sayıda kolu olan minik bir ahtapota benzer (ki bazılarında binlerce kol vardır).
• nöron (sinir hücresi) üç önemli parçaya sahiptir: bir hücre gövdesi, bir ana çıkış lifi olan akson ve giriş lifleri olan dentritler. nöronlar, iletken tellerin eşdeğerinin bulunduğu devreler (sinir hücrelerinin akson lifleri) ve bağlantı aksonları (sinapslar; aksonların diğer nöronların dentritleriyle temas noktaları) ile birbirlerine bağlanırlar.
• tr. sinir hücresi
  lat./ing neuron
• sinir sisteminde bilgi iletimini saglayan uyarilabilir hucre.
  
  bugun kabul edilen noron kurami(bkz: neuron doctrine) ilk kez santiago ramon y cajal tarafindan ortaya atilmistir. bu kuramdan once sinir sisteminin birbirine bagli elemanlardan olusan bir ag (bkz: reticular theory) olduguna inaniliyordu.
  
  bu kurama gore noronlar anatomik ve fonksiyonel anlamda ayrik birimlerdir. her noron bir soma, bir akson ve dendritlerden olusur. bilgi iletimi dendritten aksona tek yonludur (bkz: dynamic polarization).
  
  noronlarin ayrik birimler oldugunu, aslinda retikuler kurami ortaya atancamillo golgi noronu boyayarak (bkz: cell staining) tespit etmis ama olcumun hatali oldugunu dusunmustur. golgi ve onun teknigini kullanarak noron kuramini ortaya atan cajal, 1906 da tip alaninda nobel odulunu paylasmis, bu iki onemli bilim adami omurlerinin sonuna kadar retikuler mi ayrik mi diye didisip durmuslardir.
  
  noron kurami hala gecerli olsa da yeni arastirmalar noronlarin o kadar da basit hucreler olmadigini gosterir. dendritlerin ve aksonun gorevinin sadece sinyal iletimi olmadigi, ayni zamanda gelen/giden sinyali isledikleri bulunmustur. bir cok noronun senkronize calistigi durumlar, retikuler kuramin cok da yanlis olmadigini gosterir. butun bunlar yetmez gibi bir de sahneye glia cikmistir ki olay iyice isin icinden cikilmaz bir hal almistir...
• sinir sisteminin temel yapı ve görev birimidir. nöronlar, sinir sisteminde uyartı taşıyan özelleşmiş hücreler oldukları için, bütün organlar ve bir çok dokularla bağlantıları vardır. basitçe akson ve dentritten oluşan nöronlar vücudun en çok özelleşmiş ve yenilenemeyen sinir hücresidir. elektriksel ve kimyasal olmak üzere iki türlü iletim yapabilir. duyu , ara ve motor olmak üzere üç çeşit nöron vardır.
  
  motor nöron , dersanede bu konu anlatılırken komik diyaloglara konu olmuştur :
  
  biyoloji dersinde sinir sistemi işlenmektedir.. hoca anlatıyordur..
  hoca: ..........işte nöronlar 3 gruba ayrılırlar.. duyu nöronları , ara nöronlar , motor nöronlar ... ( ufak ufak gülüşmeler)
  ben : bu motor nöronlar bütün nöronlara veriyo galiba..
  
  biz arka dörtlü yarılırız.
  
  arkadaş nöron taklidi yaparak devam eder : domal abi domal uyartı geliyor..
  
  artık herkes gülmektedir...
• nöron sinir hücresinin süslü adıdır. beynimizde yaklaşık 100 milyar nöron vardır ve birbirleriyle elektriksel sinyaller aracılığıyla haberleşirler.
  
  üç temel nöron vardır:
  
  --aferent nöronlar; doku ve organlardan beyine bilgi iletir.
  --eferent nöronlar; ise o bilgiyi işleyip beyinden gönderilen sinyalleri aktarır.
  --aracı nöronlar; ise beyin ve merkezi sinir sistemi içindeki iletişimi sağlar.
• onemli detaylari daha yeni yeni ogrenilen hucre tipi. yakin tarihte (hem de cok yakin, o kadar yakin ki tam tarihini unuttum) sonuclanan arastirmalara gore, eskiden sormasi bile ayip olan "hala noron uretebiliyor muyuz?" sorusunun cevabi "kesinlikle hayir"dan "bal gibi evet"e donusmustur. bir norologun, noropsikologun, ya da her hangi bir norobilim dali ile ugrasan insanin soruldugu takdirde gotuyle guldugu bu konu anlasilan bilim dunyasini hassas bir yerden vurmus. niye ulan? alt tarafi masum bir soru anuna goyim, ne olacak adam gibi cevaplasaniz? al iste, bal gibi de bu yasta noron yapabiliiyormusuz, ciddiye almadin da ne oldu? dunya yuvarlaktir diyenlerle dalga gecen dangalaklar bilim adamlarindan ne farkiniz kaldi simdi? nereyi okusam ayni uslup ile bu konu tanimlaniyor. yok efendim bilimadamlari eskiden konusturtmazmis bu konuda da, yok yercekimi kadar eminlermis. nah eminsiniz.