muzafer sherif ^*

• kaynaklarda "serif" degil "sherif" olarak gecen sosyal psikoloji üstadi. derslerde gördügümüz birçok teoride ve deneyde onun adi olurdu mutlaka. amerikada psikoloji ve sosyoloji disiplinleri altin cagini yasarken
  (20nci yüzyilin ikinci yarisi) o da oradaydi.
• dünyada sosyalpsikolojinin kurucularından. türkiye'de bilimadamlarına gösterilen saygının, verilen değerin en önemli göstergelerinden. muzaffer sherif, yaptığı otokinetik deneyi ile, sosyal psikolojinin hem metod olarak hem de grup çalışmalarına öncülük etmesi bakımından bir devrim yaratarak kurucularından olmuştur. bu deneyde rastgele karanlık bir odaya toplanmış bir yığın insanın, otokinetik ilüzyonu karşısında, karanlıktaki ışık kümesinin hareketinin uzaklığını tahmin ederken (aslında ısık demeti hareket etmemektedir, o yüzden buna otokinetik ilüzyon denir) bir grup normu ortaya çıkardkları, birbirlerin algılarını etkiledikleri görülmüştür. bu devrim yaratan bir olgudur. ikinci olarak çocuk izciler kampında yaptığı deney sonunda da, çocukların kendi hallerine bırakıldıkları zaman da bir grup hiyerarşisi oluşturdukları ve bu grubun kendi normlarını ortaya koydugunu, rakip grupların ortak düşman karşısında değil de ortak amaç sonrasında birleştiğini gözlemlemiş ve bunun teorik çerçevesini hazırlamıştır. ankara'da psikoloji kürsüsünün kurucusudur. bugün gazi üniversitesinde, bir müze olması gerekn muzaffer şerif'in odası, maalesef dersliğe dönüştürülmüştür.
  türkiye'de komünist olduğu iddalarıyla suçlanmış ve yurtdışına sürülmüştür. işin ironik tarafı, türkiye'nin komünist diye sürdüğü bu bilimadamını abd ülkesine davet etmiştir. ve muzaffer şerif abd'de yaptığı çalışmalarda sosyal psikoloji çalışmalarını sürdürmüştür. en güzel tarafı ise, sol düşünceye tamamiyle inanan bu düşünürün yaptığı bilim çalışmalarında grup hiyerarşisinin doğal bir süreç sonrasında oluştuğu gibi sosyalist ve komünist doktrinlerin kabul edemeyeceği bulguları bulmuş ve yayımlanış olmadıdır. bilim ile dünya görüşünü ayrı tutmayı başarabilmiş gerçek bir bilimadamıdır. türkiye'nin soğuk savaş yıllarında kaybettiği niyazi berkes'ler, behice boran'lar, pertev naili boratav'lardan bir tanesidir.
• 1906-1988 yılları arasında yaşamıştır... ankara üniversitesi psikoloji bölümünün kurucusudur...
• muzaffer şerif'in, amerikaya göç ettikten sonra^* yaşamının sonuna kadar, literatürde ismini kullanış biçimidir.
• muzafer sherif kendisinin anilmayi arzuladigi ismidir. 1940'larin sonuna kadar siki bir marksisttir. stalin'e referans vermekten cekinmez. sosyal normlarin psikolojisi isimli doktora tezini yayinladigi kitap turkce'ye de cevrilmis harika bir kitaptir. kendisi 1928 ve 32'de, istanbul ve harvard universiteleri'nde, iki master programi bitirmis daha sonra 1933'te columbia'ya gitmistir. nedeni de harvard'daki hocasi gordon allport'un bireyci eglimleridir. buna karsilik gardner murphy cok daha politik bir bakis acisina sahiptir ve sherif onunla cok daha uretken olur. 1936'da mezun olur. kendi cocuklugundaki kurtulus savasi'ndan, buyuk ekonomik kriz'den ve son olarak da frankfurt okulundan cok etkilenmistir. marksizme psikalanizden cok daha yakindir.
  toplumsal sorumluluk bilinciyle psikoloji pratiginin icine giren, behice boran'larla bebarer calismis bir insandir. turkce'ye irk psikolojisi isminde hocasi otto klineberg'in goruslerini merkeze aldigi ve ayrica makalelerini topladigi degisen dunya isimli birer eser kazandirmistir. asil bilinen calismalari gruplar arasi catisma ve dayanisma uzerinedir. kendisi kesinlikle yazdiklarindan daha politik bir insandir. fakat mccarthy donemi onun sesinin biraz kisilmasina neden olmustur. aslinda, sherif'e bir operasyonla gonderildigi amerika'da da rahat yoktur. cunku savas sonrasi ekonomik rahatlamaya bir de anti-komunist aktiviteler eslik eder. ogrencisi o. j. harvey sherif hakkinda cok duyarli bir metin yazmis, ve sherif'in cektigi sikintilari dillendirmistir.
  sherif turkiye'deki ve dunya'daki sosyal psikologlarin hocasidir.
• kendisi sosyal psikoloji uzmanıdır ve adıyla anılan bir deneyi vardır: "şerif deneyi" (sheriff experiment) acıdır ki yabancı isimle geçer.
• sosyal psikoloji akademik disiplininin oluşmasında çok önemli rol oynamış bir kaç kuramcıdan biri. bir çok kişiye göre en önemlisi.
• meşhur deneyi robbers cave deneyini düzenlerken çocukluğunda şahit olduğu kurtuluş savaşından feyz alan sosyal psikoloji babalarından biri.
• vedat türkali'nin anılarında yazdığına göre tkp üyesi olan sosyal psikolog. niyazi berkes ve behice boran'la birlikte çıkarttıkları adımlar dergisi yüzünden üniversiteden atılmıştır.
  
  edit: mihri belli tkp üyesi olmadığını söylemiş, ben vedat türkali'nin yalancısıyım.
• grup dinamikleriyle yakından ilgilenmiş özellikle çatışma üzerine literatüre baba gibi geçen bir araştırma yapmış
  (bkz: robbers cave experiment)olan dünyaca ünlü bilim adamımızdır.
  
  hangi (bkz: örgütsel davranış)(ob)
  kitabına baksanız muhakkak muzaffer şerif'e atıfta bulunmuştur..