• ismi monna roza olan sezai karakoç'un şiirinde geçen isimdir.

    ve şiir de şöyle devam etmektedir.

    mona roza, siyah güller, ak güller
    geyve'nin gülleri ve beyaz yatak
    kanadı kırık kuş merhamet ister
    ah, senin yüzünden kana batacak
    mona roza, siyah güller, ak güller

    ulur aya karşı kirli çakallar
    ürkek ürkek bakar tavşanlar dağa
    mona roza, bugün bende bir hal var
    yağmur iğri iğri düşer toprağa
    ulur aya karşı kirli çakallar

    açma pencereni perdeleri çek
    mona roza seni görmemeliyim
    bir bakışın ölmem için yetecek
    anla mona roza, ben bir deliyim
    açma pencereni perdeleri çek

    zeytin ağaçları söğüt gölgesi
    bende çıkar güneş aydınlığa
    bir nişan yüzüğü, bir kapı sesi
    seni hatırlatıyor her zaman bana
    zeytin ağaçları, söğüt gölgesi

    zambaklar en ıssız yerlerde açar
    ve vardır her vahşi çiçekte gurur
    bir mumun ardında bekleyen rüzgar
    ışıksız ruhumu sallar da durur
    zambaklar en ıssız yerlerde açar

    ellerin ellerin ve parmakların
    bir nar çiçeğini eziyor gibi
    ellerinden belli oluyor bir kadın
    denizin dibinde geziyor gibi
    ellerin ellerin ve parmakların

    zaman ne de çabuk geçiyor mona
    saat onikidir, södü lambalar
    uyu da turnalar girsin rüyana
    bakma tuhaf tuhaf göğe bu kadar
    zaman ne de çabuk geçiyor mona

    akşamları gelir incir kuşları
    konar bahçenin incirlerine
    kiminin rengi ak, kimisi sarı
    ahhh! beni vursalar bir kuş yerine
    akşamları gelir incir kuşları

    ki, ben, mona roza bulurum seni
    incir kuşlarının bakışlarında
    hayatla doldurur bu boş yelkeni
    o masum bakışlar su kenarında
    ki, ben, mona roza bulurum seni

    kırgın kırgın bakma yüzüme roza
    henüz dinlemedin benden türküler
    benim aşkım sığmaz öyle her saza
    en güzel şarkıyı bir kurşun söyler
    kırgın kırgın bakma yüzüme roza

    artık inan bana muhacir kızı
    dinle ve kabul et itirafımı
    bir soğuk, bir garip, bir mavi sızı
    alev alev sardı her tarafımı
    artık inan bana muhacir kızı

    yağmurlardan sonra büyürmüş başak
    meyvalar sabırla olgunlaşırmış
    birgün gözlerimin ta içine bak
    anlarsın ölüler niçin yaşarmış
    yağmurlardan sonra büyürmüş başak

    altın bilezikler, o kokulu ten
    cevap versin bu kanlı kuş tüyüne
    bir tüy ki, can verir bir gülümsesen
    bir tüy ki, kapalı gece ve güne
    altın bilezikler, o kokulu ten

    mona roza, siyah güller, ak güller
    geyve'nin gülleri ve beyaz yatak
    kanadı kırık kuş merhamet ister
    aaahhh! senin yüzünden kana batacak!
    mona roza, siyah güller, ak güller.

    sezai karakoç un platonik aşkına yazdığı şiirdir. şiirin baş harflerin birleştirilmesiyle oluşan muazzez akkaya denilen kadın yurt dışında yaşıyor hala kızının söylediğine göre annesinin haberi yokmuş ama okul yıllarında cebinde isimsiz şiirler bulurmuş. muhacirmiş ve pinpon şampiyonluğu varmış sezai karakoç un pinpon masası diye şiiri de buna dayanabilir.

    kaynak : http://bit.ly/avytel

    edit: düzetme.
    edit2: düzeltme.
  • (bkz: mona rıza)
  • ahmet hakan'ın hakkında başarılı bir yazı kaleme aldığı, öyküsüyle beraber okunduğunda okuyucuda enfes hisler bırakan sezai karakoç şiiri. şiirin isminin ne olduğu biraz ihtilaflı bir konudur ancak ahmet hakan'ın da tırnak içerisinde birkaç kez vurguladığı üzere "mona roza" en mantıklı isimlendirmedir.

    --- spoiler ---

    şair sezai karakoç’un meşhur "mona roza" şiirinde, türk edebiyatının en mahrem akrostişi gizlidir.

    şiirin her kıtasının başındaki harfleri yan yana getirdiğinizde "muazzez akkayam" çıkar.

    karakoç, 1950’de mülkiye’de öğrenciyken yazmıştır bu şiiri.

    ancak 2002 yılına kadar hiç yayınlamamıştır.

    buna karşın tam 50 yıl kuşaktan kuşağa aktarılmıştır bu etkileyici şiir.

    60’larda daktiloyla, 70’lerde teksirle, 80’lerde fotokopiyle çoğaltılmıştır.

    bu efsane şiir, bir aşk acısının yürek burkan sesidir.

    şöyle başlar:

    "mona roza siyah güller ak güller / geyve’nin gülleri ve beyaz yatak / kanadı kırık kuş merhamet ister / ah senin yüzünden kana batacak / mona roza siyah güller ak güller."

    * * *

    ketumluğu, vakarı, onuruna düşkünlüğü, içe kapanıklığı, aşırı kırılganlığı ve küskün bir çiçek oluşuyla tanınan sezai karakoç’un, tam 50 yıl muazzez akkaya hakkında tek bir kelime etmesi tabii ki beklenemezdi.

    herhangi bir babayiğidin de muazzez akkaya konusunu sezai karakoç’a sormaya cüret etmesi de düşünülemezdi.

    bundan dolayı muazzez akkaya, türk edebiyatının bir büyük gizi olarak kaldı.

    giz devam ettikçe de, efsane üretmeye meyilli tipler girdi devreye.

    neler neler anlatılmadı ki...

    en meşhur hikáye şudur:

    güya sezai karakoç, mülkiye’de okuyan muazzez akkaya’ya aşkını itiraf etmiş ama karşılık bulamamış, bunun üzerine "mona roza" şiirini yazmış, şiiri okuyan muazzez akkaya intihar etmiş.

    bu rivayet, "sezai karakoç da bu nedenle hiç evlenmemeyi tercih etmiş" diye bitiyor.

    * * *

    dikkat! dikkat!

    edebiyatımızın büyük sırrı çözüldü.

    nasıl mı?

    anlatayım:

    bundan bir süre önce bir yazımda sezai karakoç’un "mona roza" şiirine ve muazzez akkaya’ya şöyle bir değinmiştim.

    o yazının yayınlanmasının ardından new york’tan bir e-posta aldım.

    şunlar yazılıydı e-postada...

    "selam ahmet bey... ben new york’ta doktorluk yapıyorum. muazzez akkaya’nın kızıyım. yazınız ailecek çok hoşumuza gitti. annemin adını yazınızda geçirdiğiniz için çok teşekkürler. ayşe."

    okuyunca "vay be" diye haykırdım. muazzez akkaya’nın izini bulmuştum.

    hemen bir yanıt yazdım: "lütfen anneniz hakkında biraz daha bilgi verebilir misiniz?"

    yanıt şöyleydi:

    "annem mülkiye’de okumuş. öğrenciliğinde çok güzel bir kadınmış. grace kelly tipinde. pingpong şampiyonu olmuş okulda. bugün anneme sezai karakoç’un aşkını ve şiirini sordum. annemin bu aşktan ve şiirden haberi olmamış. ama şunu anımsıyor: paltosunun cebinde şairi meçhul aşk şiirleri bulurmuş! babamla evlenirken babama bu şiirlerden söz etmiş, babam da şiir yazmaya kalkışmış annem için ama tabii ki çocukça şiirler olmuş bunlar. annem hazine avukatlığından emekli oldu. maliye bakanlığı’nda çalışırken babamla tanışıp aşk evliliği yapmışlar. 48 sene harika bir evlilikleri oldu. maalesef geçen hafta babamı kaybettik."

    * * *

    muazzez hanım’ın mülkiye’de okurken "pingpong şampiyonu" olduğunu öğrenince...

    hemen aklıma sezai karakoç’un "ping-pong masası" adlı başka bir şiiri geldi.

    şiiri bulup okudum...

    şu dizelere dikkat kesildim:

    "ha sezai ha ping-pong masası / ha ping-pong masası ha boş tüfek / bir el işareti eyvallah ve tak tak / gözlerin ne kadar güzel ne kadar iyi / ne kadar güzel ne kadar sıcak / tak tak tak tak tak."

    gözümün önüne şöyle bir görüntü geldi:

    ezik ama onurlu ergani çocuğu sezai, uzak bir köşeden muazzez’in pingpong oynamasını izlemektedir. muazzez topa şımarık bir edayla vurdukça "ha sezai ha ping-pong masası" diye içlenmektedir.

    ne dokunaklı değil mi?

    * * *

    hadi girin internete ve bu çok eski devirlere aitmiş gibi gözüken dokunaklı aşka nüfuz etmek için "mona roza" şiirini bulup okuyun.

    50 yıllık büyük gizin aydınlanmasının hatırına...

    bir parça kederlenip aşka olan imanınızı tazeleyin.

    okuyun ve içinizi ısıtın:

    "yağmurlardan sonra büyürmüş başak / meyveler sabırla olgunlaşırmış / bir gün gözlerimin ta içine bak / anlarsın ölüler niçin yaşarmış / yağmurlardan sonra büyürmüş başak."

    --- spoiler ---
  • hakkında birçok hikaye bulunan bir şiirdir, güzel bir şiirdir. sacit onan'ın sesiyle daha da bir canlanır.
  • bir de "ve monna rosa" vardır. o da şöyledir,

    ve monna rosa

    peygamber çiçeğinin aydınlığında ara
    sana doğru uzanan çaresiz ellerimi.
    sırrımı söylüyorum vefakar balıklara:
    yalnız onlar tutacak bu dünyada yerimi.
    koyverip telli pullu saçlarını rüzgara,
    bir çocuğun ardına düşen heykellerimi
    peygamber çiçeğinin aydınlığında ara...

    bir çevre sağ elimden bulanık suya düştü
    ve boğazımı sıktı parmaklar ince, uzun.
    günahkar toprağıma saçından bir tel düştü;
    sana ne olmuş rosa, bir derde tutulmuşsun.
    bir ekmek kadar aziz fikirler böyle pişti:
    noel ağaçları ve manolyalar kahrolsun,
    bir çevre sağ elimden bulanık suya düştü...

    şu şapkayı çıkarıp atıyorum ırmağa;
    her şeyim sizin olsun, hep sizin kesik başlar.
    rüyasında örümcek başlarsa ağlamağa,
    içine gül koyduğum tüfek ölmeye başlar.
    günahını sırtına yüklenen kaplumbağa
    gibi ölüm önünde öz benliğim yavaşlar.
    öyleyse şu şapkayı fırlatayım ırmağa.

    bu erkekler kokuyu kediler gibi alır
    ve kediler her gece sürünür yastıklara.
    denizleri bahtiyar eden günler kısalır;
    satılmayan çiçekler, zehirli ve kapkara,
    unutulmuş erkekler ve kadınlara kalır.
    bir geyiğin gözleri düşer eriyen kara
    ve erkekler kokuyu kediler gibi alır.

    ve yalnızlık, sigara külü kadar yalnızlık!
    ve toprağın rüyaya yılan gibi girişi.
    sana da monna rosa, taş bebeği bıraktık.
    ellerinde kılçıklı balıkların bir dişi.
    senin hatıran gibi büyük, yeni, karanlık;
    senin hatıran kadar allah ve şeytan işi...
    ve yalnızlık, sigara külü kadar yalnızlık!

    bugün yalnız yağmura tahammül edeceğim;
    ta boğazıma kadar çıkan deli yağmura.
    tüyüme horozdan çok itimat edeceğim,
    itimat edeceğim şu belalı yağmura.
    ruhumu bayrak yapıp ben teslim edeceğim
    asılmış bir adamın iki eli yağmura.
    bugün yalnız yağmura tahammül edeceğim.

    bir tren ışığına, güneşe çekmek seni
    ve bir şehir yaratmak, ruhundan gülce diye.
    parçalanan gemiyi ve yırtılan yelkeni
    katıvermek sessizce söylenen bir türküye.
    ve sonra bir köşede öldürmek ölmeyeni
    ve son vermek bitmeyen, bu bitmeyen şarkıya,
    bir tren ışığına, güneşe çekmek seni.

    sana tavuskuşunun içime girdiğini
    son, en son söz olarak söylemek istiyorum.
    içime girdiğini, tüyünü yolduğunu
    son, en son söz olarak söylemek istiyorum.
    içimde tavusların bir bir kaybolduğunu,
    bana da bir çift ak kanat kaldığını
    son, en son söz olarak söylemek istiyorum.

    peygamber çiçeğinin aydınlığında ara
    sana doğru uzanan çaresiz ellerimi.
    sırrımı söylüyorum vefakar balıklara:
    yalnız onlar tutacak bu dünyada yerimi.
    koyverip telli pullu saçlarını rüzgara,
    bir çocuğun ardına düşen heykellerimi
    peygamber çiçeğinin aydınlığında ara...

    (1952, kış, yılbaşı gecesi)

    sezai karakoç
  • şiirin yazılış hikayesi hakkında türlü efsaneler dönse de, doğruluk payı en yüksek olanı şu şekildedir.

    sezai karakoç üniversitedeyken bir okul arkadaşına sevdalanır. fakat kendisini yakışıklı bulmadığı için ona bir türlü açılamaz.

    bir gün cesaretini toplayıp aşkını muazzez hanım´a arz eder. fakat reddedilince çok üzülür.
    neyse okullar tatil olur.muazzez hanım geyve' de yazlıkta kalmaya başlar.sezai karakoç'ta tam karşısındaki yazlığın bahçesinde bahçıvan olarak çalışmaya başlar.

    her gün karşılıksız sevgi duyduğu sevgilisinin pencereye çıkmasını bekler.
    derken okul başlar sezai evlenme teklif eder muazzezine yine reddedilir, muazzez sınıfın en hovarda öğrencisine aşıktır çünkü.okul biter muazzez hovarda delikanlı ile evlenir.

    sezai karakoç 19 yaşındayken okulun kantininde yazar mona roza şiirini.bir gün öğrenir ki o canını verecek kadar sevdiği muazzezi mutsuz evlilik yapmış ve eşinden boşanmıştır.
    sezai karakoç katıldığı bir törende mona roza şiirini okur ve bu şiiri ilk kez orda okumuştur.
    muazzez akkaya'da ordadır ve bu şiirin kendine yazıldığını anlar, şiir bitince salonda müthiş bir alkış tufanı kopar. sezai karakoç sahneden tam ineceği sırada muazzez hanım koşarak yanına gelir ve beni hala istiyor musun der.
    sezai karakoç çok ama çok sevmesine rağmen verdiği cevap şudur :
    '' --- spoiler ---

    artık mona roza yazıldı
    --- spoiler --- ''
    bunu duyan muazzez eve gider ve ertesi gün muazzez hanımın intihar ettiği haberi duyulur. bu olay sebebiyle sezai karakoç evlenmemiş ve kimseyi sevmemiştir.
  • kırgın kırgın bakma yüzüme roza
    henüz dinlemedin benden türküler
    benim aşkım sığmaz öyle her saza
    en güzel şarkıyı bir kurşun söyler
    kırgın kırgın bakma yüzüme roza

    siirin bu kismi en cok sevdigim kismidir. pek cok kez baslangiclara sebep olmustur.
  • ellerin ellerin ve parmakların
    bir nar çiçeğini eziyor gibi
    ellerinden belli olur bir kadın
    denizin dibinde geziyor gibi

    şu dizeleri nasıl bir gönül yazmıştır hala aklım almaz, yüreğimin bam telini titretir her okuduğumda. bi tane de bizden böyle bişey çıksa ya, yok. odun geldim kütük olarak devam etmekteyim.
  • hiçbir zaman sevmediğim, sevemediğim şiir.

    abi bu ne allah aşkına? bir üvercinka dururken, bir eski kırık bardaklar dururken mona roza nedir? siyah güller ak güller'miş! meh. bi de mısralardan değil, kıtalardan akrostiş yapmış ya. destan mübarek. bitmek bilmeyen kabus gibi, oku oku bitmiyor.

    hey allahım tam bir ergenmiş.
  • hikayesiyle,yazılışıyla bu yüz yılın en büyük aşk şiiridir.aksini söyleyen çarpılır efendim.
hesabın var mı? giriş yap