• nam i diger model canlı .

    "" model organizma, biyoloji alanındaki deney ve araştırmalarda kullanılmaya uygun, belirli bir genetik dizilim, hastalık ya da özellik taşıyan canlılara verilen isimdir. biyoteknoloji, genetik, moleküler biyoloji gibi biyolojinin pek çok dalında farklı özelliklere sahip model organizmalar kullanılabilir.

    model organizma seçiminde göz önünde bulundurulan faktörler:

    1-) kısa yaşam döngüsüne sahip olma

    deneylerin daha kısa süre içinde sonuca ulaşması ve daha fazla jenerasyon üzerinde gözlem yapılabilmesi için model organizmalar genellikle kısa yaşam döngüsüne sahip canlılar arasından seçilir.

    2-) genetik uygulamalar için elverişli olma

    genomunda kolay değişiklik yapılabilen canlılar özellikle moleküler biyoloji ve genetik alanındaki araştırmalar için çok uygundur.

    3-) laboratuvar ortamında yetiştirilebilme

    model organizmalar sıklıkla laboratuvar ortamında kolayca bakımı gerçekleştirilebilecek canlılar arasından seçilir. bu seçimde canlının boyutu, beslenme biçimi, yaşadığı sıcaklık gibi faktörler göz önünde bulundurulur.

    4-) genom büyüklüğü

    bazı model organizmalar küçük genoma sahip olma ve genomlarında boş dna oranının az olması gibi nedenlerle tercih edilirler.

    5-) ekonomik koşullar

    model organizma olarak seçilen canlının ucuz ve kolay bulunabilir olması, bakımının masraflı olmaması araştırmacılar için tercih edilesi bir durumdur.

    6-) genom haritasının çıkarılmış olması

    genom diziliminin tamamı bilinen canlılar özellikle genetik alanındaki araştırmalar için çok daha uygun birer model organizmadır.

    en sık kullanılan model organizmalar nelerdir?
    1-) escherichia coli : e. coli olarak da bilinir. genetik araştırmalarda sıklıkla kullanılan bir bağırsak bakterisidir. yaşam döngüsünün çok kısa olması sebebiyle tercih edilir.

    2-) saccharomyces cerevisiae: s. cerevisiae olarak da bilinir. bir maya türüdür, bira ve ekmek yapımında kullanılır. genetik ve mikrobiyoloji alanında sıklıkla kullanılan bir model organizmadır.

    3-)arabidopsis thaliana: bitki araştırmalarında en çok kullanılan model organizmadır. çok küçük bir genoma sahiptir. aynı zamanda genom haritası çıkarılmış ilk bitki olma özelliği taşır.

    4-) caenorhabditis elegans: genellikle c. elegans olarak isimlendirilen bir nematod türüdür, gelişim ve fizyolojinin genetik kontrolünü anlamak için son derece uygun bir model organizmadır. c. elegans, genom dizisi tamamen bilinen ilk çok hücreli canlı olma özelliğini taşır.

    5-) drosophila melanogaster; kısaca drosophila olarak bilinen bir meyve sineği türüdür. thomas hunt morgan ve arkadaşları tarafından popüler hale getirilmiştir, günümüzde araştırmalarda en sık kullanılan model organizmalardan biridir. laboratuvarda kolayca bakılabilir, yaşam döngüsü kısadır, mutasyonları kolayca tetikler. moleküler genetik, popülasyon genetiği, gelişim biyolojisi araştırmalarının yanı sıra nörofarmakolojik araştırmalar için de kullanılmıştır.

    6-) mus musculus; mus musculus, ya da bilinen adıyla fare araştırmalarda en sık kullanılan omurgalı model organizmadır. özellikle farmakoloji alanındaki araştırmalarda tercih edilir.

    7-) danio rerio; d. rerio, bilinen adıyla zebra balığıdır. d. rerio, gelişmesinin erken dönemlerinde canlının iç vücut anatomisinin görülmesine benzersiz bir olanak sağlayan neredeyse tamamen şeffaf vücuda sahiptir. d. rerio embriyoloji, toksikoloji ve toksikopatolojide , özgül gen fonksiyonları ve sinyalleme yollarının araştırılmasında sıklıkla kullanılan bir model organizmadır.

    diğer bağlantılar biyoloji
    kategoriler : biyoloji
    etiketler : biyoloji, biyoloji laboratuvarı, embriyoloji, farmakoloji, genetik, genetik dersi laboratuvarı, model organizma, mus musculus, toksikoloji, toksikopatoloji

    (bkz: http://www.biyolojidersnotlari.com/…izma-nedir.html)
hesabın var mı? giriş yap