martha graham

• modern dancein annesi olarak adlandirilabilincek, teknikleri klasikten alip bunlarla dalga gecmesiyle unlenmis, gender ve nationality konularina deginmek geregi hissetmis, amerikali performer, koreograf.
• sinirli ve cinsel çağrışımlara açık, sert hareketli dans figürleriyle belleklere kazınmış modern dansın öncü ustalardan.
• aaron copland, appalachian spring bale muzigini (1944) martha graham icin bestelemistir (ballett for martha). baleyi library of congress 1943 coolidge festivalinde graham'in dansetmesi kosuluyla besteciden "siparis" eden kisi ise, eski abd baskanlarindan calvin coolidge'in esiymis. appalachian spring ismini ve balenin hikayesini copland'in muzigini dinleyen martha graham uydurmus, yoksa muzikal temalarin appalachian daglari ve pinarlariyla hicbir alakasi yok.
• "sıradanlık yegane günahtır." - martha graham
• graham’ın 1930’ların başında oluşturduğu, yeni hareket sistemi ve koreografi prensipleri, gerilme ve rahatlama temeline dayanır. ona göre hareketin temeli, gerilen kasların serbest bırakılmasıyla çıkan enerji akışındadır. başka bir deyişle bedenin gerilmesi ve ardından gevşemesiyle bedenin yaşadığı devinim ve açığa çıkan enerji martha graham dansının temelini oluşturur. bu nokta da kırdığı biçimlerden birini oluşmaktadır zaten. bu kas kontrol mekanizması graham dansçısına sert ve öfkeli bir görünüm vermektedir ve kendinden önceki yumuşak ve şiirsel bedensel devinimleri kıran bir anlayış olmuştur bu. 1930’ların başında dans tiyatrosunun bir kavram olarak sanatsal terminolojide yerini bulmasıyla graham’ın kendi dans anlayışını ortaya koyması da zaten zamansal olarak denk düşer. bu süreçte graham’ın da zaten antik yunan eserlerinden malzemesini alarak onu dansla birleştirmesi de kanımca belirleyici olmuştur.
• (bkz: mary wigman)
  
  (bkz: wassily kandinsky)
  
  (bkz: kübizm)
• 1991'de 97 yasinda aramizdan ayrilmis modern dansin kurucusu.
• "form şamanı"
  
  dans disiplininde bambaşka kapıları zorlayan, bedenin ritmine dansçının aklını ve tüm içselliğini de dahil eden, estetik olanla şeffaf olanı aynı potada eritmeyi başararak salt devinime ve tekniğe indirgenmiş dansı tam anlamıyla "ifade"ye dönüştürendir.
  
  72 yaşına dek sahneye çıkmış, hatta son gösterisi "kar zamanı"nda abelard ve heloise'in trajik sonunu anlatmış, yaşına meydan okurcasına hem dans etmiş, hem de gösterinin kareografisini yapmıştır. dans disiplininde kendi üslubunu ve tekniğini oluştururken kontraksiyon adını verdiği kas etkileşimini dansçının lehine kullanabilmiş, hatta insan vücudunda öksürürken çalışan kasları dahi gösterilerinde etkin kılarak insan bedeninin sınırlarını da zorlamıştır.
  
  kendi yenilikçi ve akışkan yorumunun temeline gelince. hayvanat bahçesindeki hayvanları, özellikle de kedigilleri gözlemleyen graham'a göre "dans, kimi zaman tamamen ilkel devinimler gibidir. hayvani bir duyarlılık gereklidir. dansın kaynağı, hayvandır!"
  
  yine de içsel olanı sektörel olana tahvil etmediğini iddia etmek imkansızdır. yeteneğinin, sanatsal bir dışavurumdan çok martha graham markası ile sektörel bir imza haline gelişini ve kendisinin el çantası, hediyelik eşya, tişörtlerle bu pazarın en iri payını hoop cebe yuvarlayışını görmek insanı uzun uzun düşündürür.
  
  "ilkel" tatmin hissiyatını, tam da o pek "modern" maddiyata değiştiği gün ihanet etmiştir : hem yeteneğine, hem dansa , hem de kendi içselliğine...
  
  devinimle yaptığı resimden yansıyanlar bu yüzden eksiklidir belki de.
• google'ın verdiği bilgiye göre 117. doğum günü bugündür.
• 117. doğumgünü^* için google'in şahane bir hareketli logo görseli tasarlamış olduğu dansçı.