• makula dejenerasyonu nedir?

    retina, gözün arka kısmını kaplayan sinir tabakasına verilen isimdir. retinanın makula denilen bölgesi vardır ve cisimleri ayrıntılı, net olarak görmemizi sağlayan en önemli bölgesidir. eğer makula fonksiyonunu kaybederse merkezi görme etkilenir, uzaktaki ve yakındaki cisimler eğri olarak görülür aynı zamanda karanlıkta görme bozulur. makula dejenerasyonu giderek kişinin günlük hayatını etkileyebilir, araba kullanma ve okuma gibi aktiviteler yapılamaz olur.

    makula dejenerasyonu retina denilen sinir tabakasını etkileyerek görmeyi azaltsa da, çevre görme etkilenmez. örneğin; saate bakıldığında saatin dış kısmı, çevresi görülebildiği halde, saatin kendisi görülemez ve kaç olduğu anlaşılamaz. çünkü merkezi görme bozulmuştur, merkez dışında kalan çevredeki alanlar ise etkilenmediğinden görülebilir.

    makular dejenerasyonun kendisi tamamen görme kaybına neden olmaz. hastalık çok ilerlese bile kişi kendi işlerini yapabilir. çoğu olguda ise hafif seyirlidir. görme keskinliği minimal etkilenmiştir.

    makula dejenerasyonunun sebepleri nelerdir ?

    çoğu kişide makula dejenerasyonu vücudun doğal yaşlanma süreci içinde gelişen bir değişikliktir. bununla birlikte muhtemel risk faktörleri; genetik, katarakt, hipertansiyon, güneşe maruz kalma, açık renkli cilde sahip olma, renkli gözlülük ve diette düşük miktarda antioksidan, mineral ve vitamin almaktır.

    makula hastalıkları çok çeşitli olabilir ancak en sık rastlanılanı yaşa bağlı makula dejenerasyonudur. 65 yaş üzerinde şiddetli görme kaybına neden olur. yaşa bağlı makula dejenerasyonunun gelişme sebebi tam olarak bilinmemektedir ve bu hasta grubuna uygulanması gereken etkili bir tedavi yöntemi mevcut değildir.

    yaşa bağlı makula dejenerasyonunun "kuru" (atrofik) ve "yaş" (exudatif) olmak üzere 2 tipi mevcutlur.

    kuru tip (atrofik) makula dejenerasyonu : en sık rastlanan tipidir. yaşanma ile makula bölgesindeki doku giderek incelir, drusen denilen sarı, yağlı madde birikir. görme kaybı daha hafif düzeydedir.

    yaş tip (exudatif) makula dejenerasyonu : makula dejenerasyonları arasında % 10 sıklıkla görülür. retina adı verilen görmemizi sağlayan sinir tabakası altında anormal kan damarları meydana gelir. bu anormal kan damarları, retina altına sıvı veya kan sızmasına neden olur. görme kaybı şiddetlenir ve ilerleyicidir.

    makula dejenerasyonu semptomları nelerdir ?

    makula dejenerasyonu farklı kişilerde farklı semptomlara neden olabilir. hastalığın erken dönemlerinde semptomlar daha belirgindir. tek göz etkilendiğinde görme kaybı farkedilmeyebilir, diğer sağlam göz ile yıllar boyu görme devam ettirilir. her iki gözün etkilendiğinde ise görmenin azalması hemen farkedilir.

    makula dejenerasyonunun semptomları şunlardır;
    · okurken bulanık görme
    · çevre alan normalken, görüntünün merkezinde karanlık veya boş bir alanın bulunması
    · düz çizgilerin eğri veya kırık görülmesi.

    makula dejenerasyonuna nasıl tanı konulur ?

    birçok kişi bulanık görme başlayıncaya kadar makula dejenerasyonunun farkına varmaz. bu dönemde göz doktoruna muayene olarak yapılan testler sonucunda makula dejenerasyonu tanısı konabilir;

    · amsler grid testi
    · oftalmoskop ile makulanın değerlendirilmesi
    · fundus floresein anjiyografi (koldaki damardan floresein boya verildikten sonra gözdibinin fotoğraflarının çekilmesi)

    makula dejenerasyonu nasıl tedavi edilir ?

    araştırmalar devam etmekle birlikte kuru tip makula dejenerasyonunun tedavisi henüz bulunamamıştır, ancak henüz kanıtlanamamışsa da gıda desteğinin bu hastalığı yavaşlattığına inanılmaktadır. bu hastalıkta tedavi görmenin desteklenmesine odaklanmıştır.

    laser tedavisi ve fotodinamik tedavi : yaş tip makula dejenerasyonunun bazı tipleri iaser ile tedavi edilebilmektedir. bu tedavi yöntemi ayaktan takip edilen hastalarda uygulanabilir, ağrısız bir yöntemdir. laser ve fotodinamik tedavi, göze verilen ışık demetinin sızdıran kan damarlarının harab edilerek sızdırmanın durdurulması veya yavaşatılması prensibine dayanır .

    bu prosedür, görmenin korunmasını sağlar, mevcut olan görmeyi arttırıcı bir yöntem değildir.

    diğer tedavi yöntemleri; makula cerrahisi, retina hücre transplantasyonu, radyasyon tedavisi ve transpupiller termoterapidir .

    destekleyici tedavi yöntemleri; hastaların kendi işlerini başkalarına ihtiyaçları olmadan yapabilmeleri için günlük aktivitelerle ilgili özel rehabilitasyon merkezinde eğitilmeleri, özel gözlükler bunlardan bazılarıdır. merkezi görmenin bozulması bunu çevreleyen bölgede görmenin devam etmesi nedeniyle yandan bakarak az da olsa kalan görme miktarı ile idare edilebilir .çoğunlukla hastalar özel tasarlanmış optik aletleri kullanarak büyük harfli kitapları okuyabilir , bilgisayar kullanabilir yakın mesafeden televizyon izleyebilirler.

    amsler grid testi ile kendini değerlendirme :aşağıda gösterilen amsler grid adı verilen şekle bakarak herkes kendini değerlendirebilir. böylece günlük olarak görmede meydana gelen değişiklikler saptanabilir.

    amsler grid testinin uygulanması:
    · okuma gözlüğü takılmalı ve aydınlık bir ortamda bu şekil yaklaşık 30-40 cm mesafede tutulmalıdır.
    · tek göz kapatılır ,
    · merkezdeki noktaya bakılır,
    · merkezdeki noktaya bakarken çevredeki çizgiler ve kareler değerlendirilir, düzgün, eğik, karanlık veya bulanık olup olmadıklarına dikkat edilir,
    · aynı değerlendirme diğer göz için de uygulanır ,
    · çizgileri dalgalı, bulanık veya karanlık görmek hastalığın ilerlemesi ile ilgili bulgu olabilir hemen doktorunuza başvurmanız da fayda vardır.

    (evet copy paste)
  • bu hastalığın "yaş" tipinin tedavisinde novartis firması tarafından ithal edilen ve henüz muadili olmayan visudyne isimli ilaç kullanılmaktadır. flakon formunda olan bu ilaç, damardan enjeksiyon yöntemiyle hastaya verilir ve ilaç belirli bir süre sonra retinada bulunan damarara ulaştığında göze laser uygulanır ve damarlardaki kanama durudurulur. 60-65 yaş üzeri kişilerde çok sıklıkla görülen bu hastalık yaşlılığa bağlı olarak görmenin azalmasına bağlandığından bir çok insan bu hastalıktan haberi olmadığı için tedavi olmamakta ve gittikçe daha çok görme yeteneklerini yitirmektedirler.
  • (bkz: macula lutea)
  • (bkz: lutein)
  • ameliyatinda 30%'lik bir basari orani vardir. genelde ameliyat basarisiz bile olsa hastanin 5-10%'lik gorusu kalir, ki bu da tamamen kor olmak demek degildir. visudyne isimli ilac ise turkiye'de bulunamadigindan yurtdisindan getirtilir..
  • visudyne isimli ilaç artık türkiye'de bulunmakta ve eczanelerde satılmaktadır. bu ilaç devlet güvencesinde olduğu için ssk, bağkur, emekli sandığı bu tedaviyi karşılamaktadır.
  • sarı nokta hastalığıyla baş etmek için bazı üniversite hastanelerinde deneysel tedavi kapsamında bir süredir altuzan isimli, aslen barsak kanseri tedavisinde kullanılan bir enjeksiyon da kullanılıyor. hastanın durumuna göre değişmekle birlikte ortalama 3 ayda bir göz küresinin içine, sarı nokta diye adlandırılan bölgeye yapılan ve 4 - 5 kez tekrar edilen bu uygulamayla bölgedeki damarlardaki kanamalar ve istenmeyen bölgelerdeki yeni damar oluşumlarına engel olma yolunda kayda değer bir başarı elde ediliyor. hastalığın tamamen iyileşmesini sağlamamasına karşın ilerlemesini ve görüş kalitesinin daha da kötüye gitmesini birçok vakada durdurabildiği gerçeği göz önüne alındığında, etken molekül üzerine yapılacak daha detaylı araştırmalarla bu beter hastalığın tedavisinin önümüzdeki yıllarda daha zahmetsiz ve daha düşük maliyetli bir hale geleceği konusunda umutlanmak mümkün.
  • doktor rahatsızlığı sorduğunda; “maküler hole” denmesiyle, doktorun reçetelere bakan yüzü tamamen görünmüş olur. kafasını acayip biçimde salladıktan sonra: “nerden öğrendin?” demeyi ihmal etmezler. bazı muayeneleri yaptıktan sonra “sende makülar hole belirtileri görünmüyor.” diyerek cihaz eksikliğini gündeme getirmez. doktorlar "yön değiştirme" savunma mekanizmasını böyle kullanır.
    genç maküler hole hastaları okuma ve görmeyi gözlerinin net görmeyen ortasının yerine yanıyla da sağlayabilir. kitap okuyor ve araba kullanıyor iseniz öneririm. hızlı okuma/görme tekniklerini öğrenmek fazlasıyla yarar sağlar. normal gözlerden birkaç kat hızlı olduğunuzu göreceksiniz. aceleden bazı kelimelerin yanlış okunacağı farkında olmalı.
  • (bkz: http://www.dailymail.co.uk/…ns-losing-eyesight.html)
  • 45 yaş üstü insanların %10'u, 80 yaş üstü hastaların %50si bu hastalığa yakalanmakta. hastaların %10'u yaş, kalanı ise kuru tip makula dejenerasyonundan muzdarip.
hesabın var mı? giriş yap