linguicide

• bir dilin isteyerek ölü dil haline getirilmesi anlamını taşır.
  ne var ki, nadiren de olsa, niyet edilmemiş dil ölümlerini de kapsar. sebepleri arasında; dilin devlet otoriteleri tarafından yasaklanması ve dili konuşan nüfusun doğal yollardan zaman içerisinde azalması sayılabilir.
  daha belirli bir alandan söz edecek olursak iki dil arasındaki rekabeti de bu sebepler arasına sokabiliriz. nitekim fransızca ve ingilizce arasındaki rekabet örneğin bilimsel yayınlarda ingilizce lehinedir. hatta günümüzde ingilizce[si] olmayan bir bilimsel yayın uluslararasılık kazanamamış konumdadır. bu durumda yalnızca bilimsel yayınları göz önünde bulundurarak fransızca'nın ölü bir dil, ingilizce'nin ise lingua franca olduğunu ileri sürebiliriz.
• bir tür dilsel jenosit olup tipik bir örneği 24 eylül 1925 tarihli şark ıslahat planının şu iki maddesinden görülebilir.
  
  "aslen türk olup kürtlüğe mağlup olmaya başlayan bervech-i âtî malatya, elaziz, diyarbekir, bitlis, van, muş, urfa, ergani, hozat, erciş, adilcevaz, ahlat, palu, çarsancak, çemişgezek, ovacık, hısn-ı mansur (adıyaman), behinsi (besni), arga (akçadağ), hekimhan, birecik, çermik, vilayet ve kaza merkezlerinde hükûmet ve belediye dairelerinde ve sair mücessesat ve teşkilâtta, mekteplerde, çarşı ve pazarlarda türkçeden maada lisan kullananlar evâmir-i hükûmete ve belediyeye muhalif ve mukavemet cürmile tecziye edilirler." (madde 13)
  
  "fırat garbındaki vilayetlerimizin bazı akvamında dağınık bir surette yerleşmiş olan kürtlerin kürtçe konuşmaları behemahal men edilmeli ve kız mekteplerine ehemmiyet verilerek kadınların türkçe konuşmaları temin olunmalıdır." (madde 16)
• henüz duyduğum bir tabir ve bununla birlikte tam türkçe karşılığı dilkırımı olabilir
• bir diğer örneği 19.10.1983 tarih ve 2932 sayılı "türkçe'den başka dillerde yapılacak yayınlar hakkında kanun"un 2. maddesidir:
  
  "türk devleti tarafından tanınmış bulunan devletlerin birinci resmi dilleri dışındaki herhangi bir dilde düşüncelerin açıklanması, yayılması ve yayınlanması yasaktır"
• hevallerin eylemine ilk kez canlı olarak 2001 yılında isveç'te tanık oldum. hiç bir zorlama, yasak olmamasına rağmen türkçe anırıyorlardı. e öyleyse sikerim yasağını da maddesini de amk.
  
  bugün bile yurt dışında konuştukları dil türkçedir.
  
  biz nasıl götümüzden plaza ingilizcesi uydurduk. demek ki onlara da türkçe konuşmak, kendilerini türkçe ile ifade etmek daha rahat geliyor.
  
  bugün şu memleketin başına ne geldiyse
  
  1- dil yasağı
  2- başörtüsü yasağı
  
  bunlar yüzünden gelmiştir. ulan yasağı koyan amın evladı. zaten doğal akışına bıraksan su akar yolunu bulur hesabı doğal seleksiyonla eriyip gidecekler. çünkü zamana direnebilen hiç bi sik yok evrende. her şey değişmeye, yok olmaya mahkum.