lepra

• cildi ve periferik sinirleri etkileyen mycobacterium kaynaklı hastalıktır. ülkemizde insanların daha çok cüzzam ismi ile bildiği lepra; uyuşmalar, his kaybıyla beraber görülen yama benzeri lekeler, ayakta ülserler, kas güçsüzlüğü ve görmede bozulma gibi belirtilerle tanımlanabilecek olan bir klinik tablo oluşturur.
  
  yapılan genetik çalışmalar lepranın oldukça eski bir tarihi olduğunu ortaya koymaktadır. milattan önce 2000'li yıllara ait bir iskelette de izlerine rastlanmıştır. özellikle orta çağ cesetlerinde mycobacterium genomunun iyi bir şekilde korunmuştur. orta çağ'da avrupa'da pek çok kişiyi sakat bırakan lepranın orta çağ sanat eserlerinde de resmedildiği görülebilir. okyanusya ve amerika'ya leprayı götürenlerin ise avrupalılar olması yüksek bir olasılıktır.
  
  hastalığın iki ana tipi vardır:
  1) tüberküloid
  2) lepromatoz
  
  tüberküloid lepromatozdan daha lokalizedir ve lepromatoz kadar şiddetli değildir. lezyonlar tüberküloidde asimetrik ve daha keskin sınırlı iken lepromatozda daha geniş alanlara simetrik olarak yayılmıştır. bölgesel sinirin hızlı zedelenmesine bağlı olarak anestezi etkisi tüberküloidde görülürken lepromatozda zedelenme daha yavaş lakin progresiftir. lepromin testi tüberküloidde pozitif iken lepromatozda negatiftir.
  
  tüm bu farklardan söz etmek teoride çok basit gibi görünse de pratikte durum bundan farklıdır. bunun için, basil sayısı esas alınarak daha detaylı bir sınıflandırma yapılmıştır.
  
  lepramatözden tüberküloide doğru spektrum;
  
  lepramatöz lepra - borderline lepramatöz lepra - borderline borderline lepra - borderline tüberküloid lepra - tüberküloid lepra
  
  şeklindedir.
  
  borderline formlarda doktorlar hatalı olarak sarcoidosis teşhisi koyabilmektedir.
  
  borderline tuberculoid leprosy mimicking sarcoidosis
  
  buna ek olarak borderline formlardaki lezyon sayısı ile lepromin arasındaki ilişkiyi, immünolojik testleri inceleyen araştırmalar mevcuttur.
  
  borderline - tuberculoid leprosy : clinical and immunological heterogeneity
  
  * * *
  
  çağların kabusu lepra; luka incili'ne konu olan, kuzu kanıyla, yılanlarla tedavi edilmeye çalışılan bir durum idi. günümüzde ise antibiyotikler sayesinde tedavisi mümkündür. geçtiğimiz yüzyılda artan dapson rezistansı yüzünden, artık klofazimin ve rifampisin ile beraber çoklu ilaç tedavisi uygulanmaktadır. yara bakımı, fizyoterapi, komplikasyon olarak ortaya çıkabilen reaksiyonların tedavileri ve cerrahi yöntemler de sürece dahildir.