• kuvayi milliyenin baş düşmanlarından, ingiltere desteği ile oluşturulmu sözde din ordusu.
  • (18 nisan / 25 haziran 1920)
    düzce ayaklanmasinin basladigi ve gelistigi bir sirada, istanbul hükümeti yeni bir ihanet hazirligi içindeydi. istanhul sikiyönetim mahkemesi karariyla m. kemal pasa basta olmak üzere bütün ileri gelen milliyetçilerin giyaben idama mahkum edilmeleri, damat ferit için yeterli degildi. milliyetçilerin anadolu'daki üstünlügünü yikmak için yeni bir askeri kuvvet kurulmasini uygun gördü. 8 nisan'da ingifiz yüksek komiseri amiral de robeck'le, anadolu'da, sözde milliyetçi denilen hareketin bastirilmasi sorununu görüsürken, ingilizler'den yardim istedi. amiral, ingilizler'in fiili yardim yapamayacaklarini, fakat kurulacak bir kuvvete yardim edecegini bildirdi. bunun sonunda 18 nisan'da, "kuva-yi milliye eskiyasini tenkil amaciyla" harbiye ve dahiliye vekaletleri'ne bagli olarak "kuva-yi inzibatiye" kuruldu. subay ve erlere maas verilerek kurulan bu kuvvet için 1.250.850 lira ödenek kabul edildi. komutanligina süleyman sefik pasa atandi. görevleri için ayri bir kararname çikartildi. kuva-yi inzibatiye'ye ittihat ve terakki'nin iktidari zamaninda enver pasa tarafindan tasfiye edilmis subaylar alindi. sefik pasa'ya çok genis yetkiler tanindi. ingilizler'in de yardimiyla kurulan kuva-yi inzibatiye, 8 mayis'da izmit'e geldi. süleyman sefik pasa, karargahini izmit'te demirli olan yavuz zirhlisinda kurdu. kuva-yi inzibatiye, izmit'te bulunan güçlü bir ingiliz tugayi ve savas gemilerinin sagladigi güvence ile sapanca'ya dogru ilerlemeye basladi.
    kuva-yi inzibatiye'nin kurulusu yani sira, istanbul hükümeti, "anadolu fevkalade müfettisligi" adinda bir örgüt kurdu ve basina 28 nisan'da müsir zeki pasa getirildi. müfettisligin görevi, anadolu da padisah otoritesini egemen kilmak ve padisah adina asayisi saglamak idi. zeki pasa, m. kemal pasa'ya bir temsilci ile mektup göndererek, kendisini birinci dünya savasi'ndaki basarilarindan dolayi takdir ettigini beiirttikten sonra, anadolu'daki ulusal hareketin müslümanlarin birbirini öldürmesine yol açtigini, memleketi kurtarmak isteyen hükümeti ve padisah'i güç duruma soktugunu ileri sürüp, b.m.m. tarafindan kurulan hükümetin lâgvedilmesini, ordunun ve ulusal örgütlerin istanbul hükümeti'ne boyun egmesini ve anlasma saglanana kadar çatismanin durdulmasini istedi. bu mektubun yaniti 30 mayis'ta yollandi ve 5 haziran'da çekirge'de, görüsmeye hazir olundugu bildirildi. fakat istanbul hükümeti temsilcileri çekirge'ye gelmediler.
    yiginagini tamamlayan kuva-yi milliye 23 mayis'ta sapanca, adapazari, ve hendek'e taarruza basladi. çerkez ethem birlikleri sapanca ve adapazari'ni aldilar ve suçlular sert sekilde cezalandirildilar. 25-26 mayis'ta hendek'i alan ethem, düzce'ye dogru yürüdü, diger yandan refet bey'de ayni yere taarruza geçti. kuva-yi inzibatiye'nin yenilgisi de asilerin umudunu kirdi. rehin milletvekillerini yollayarak refet bey kuvvetlerinin düzce'ye girmesi, ethem'in girmemesi kosuluyla teslim olacaklarini bildirdiler. genelkurmay, asilerin, ingilizler'den ve istanbul'dan yardim gelecegini umarak bu yola basvurduklarini "sehit edilen komutan ve erlerin hesaplarinin sorulmasini, ancak halka kötü davranilmamasini, subay ve memurlardan ihanet edenlerin asla af edilmeyecegini" bildirdi. asilerin ali fuat pasa'ya basvurulari da dikkate alinmadi ve ethem kuvvetleri 26 mayis'ta, hiç direnme görmeden düzce'ye girdi. ayaklanmayl kiskirtmis ve idare etmis olanlar idam edildiler. refet bey kuvvetleri de 31 mayis'ta bolu ve gerede'ye girdiler.
    kuva-yi inzibatiye ise henüz yok edilmemisti. kuva-yi inzibatiye'nin izmit bölgesi komutani suphi pasa ile ali fiiat pasa arasindaki haberlesmeyle, silah, cephane vc teçhizati ile kuva-yi millîye'ye yapilan saldiri sonunda, birliklerin çogu dilrenme göstermeden kuva-yi milliye tarafina geçtiler.fakat topçulari ates açtilar. kuva-yi milliye, topçu ve onlara yardim eden ingilizleri izmit'e çekilmek zorunda biraktilar. istanbul hükümeti ve ingilizler, m. kemal pasa kuvvetlerinin istanbul'u isgal edecegini zannettiler. ingilizler ali fuat pasa'ya basvurarak, türkiye'nin içislerine karismayacaklarini ve kuva-yi inzibatiye'nin diger birliklerinin istanbul'a gönderildigini bildirdiier. kuva-yi milliye izmit'in bosaltilmasini isteyince anlasma olmadi. ingiliz uçaklari kuva-yi milliye'ye saldirdi. 14-15 haziran gecesi kuva-yi milliye izmit'i ele geçirmek için saldirdi, fakat ermeni çetelerinin savunmalari dolayisiyle basari saglayamadi, ingilizlerin kara, deniz ve hava kuvvetlerinin atesi karsisinda da geri çekildi. istanbul hükümeti ise yeniden 5.000 kisilik bir kuvvet kurulmasi için ingilizlerden izin istedi. ingiliz askeri temsilcisi'nden "mustafa kemal'i tedip" için bursa, balikesir, çanakkale illerinden iki tümen kurulmasina yardimci olmasi istendi.

    (bkz: kurtulus savasi yillari ic ayaklanmalari)
  • osmanlı'nın halifeliğin dinsel gücünden siyasal anlamda yararlanmak istediği son hadisedir.

    ilki için (bkz: küçük kaynarca antlaşması)
  • (bkz: as. iz.)
  • sultan vahdetttin'in kurdurduğu ve ankara'da kurulan türkiye'ye karşı savaşmış osmanlı ordusu.

    mayıs 1920'de sakarya yöresinde gerçekleşen bir dizi çarpışmadan sonra 1920 türkiye osmanlı savaşı osmanlı devletinin yenilgisi ve türkiye'nin bağımsızlık savaşındaki ilk galibiyeti ile sonuçlanmıştır. bundan 2 yıl sonra türkiye istanbul'u alarak osmanlı devletine son vermiştir.
  • bir tarih öğretmeni olarak bana hep ilginç gelmiş olan konudur. nedense bu konuyla alakalı "sosyal anlamda" detaylı bilgi de verilmez. örneğin, burada savaşan askerlere ne oldu? öldürülenlerin ailesi ne hissetti? veya teslim olanlar idam mı edildi? hapse mi girdi?

    nihayetinde kuvay-ı inzibatiye askerleri de türk askerleri. üstelik "resmi" anlamda, vatandaşı oldukları ülkenin askerlik görevine icap eden askerler. ek olarak illa ki, aralarında çanakkale gibi cephelerde savaşıp, buraya katılan da vardır. kader utansın, çok enteresan konu.
  • çözüm sürecinin devamı olandır.
hesabın var mı? giriş yap