kriptografi

• "ne güzel çiçekler böcekler coşayım koşayım kredi kartımın numarası da 4763-3433-3223-2831" şeklinde bir stringi "aa/e+&heahghhe)(++/+5noeeeyudfhiorfhdfcg///rejeahfeiiriheihhihheehsiktir!uy" şeklinde başla bir stringe çevirme olayı.
• (bkz: cryptography)
• iskocya kralicesi mary, 10 subat 1587' de ingilterede tutuklu bulundugu bir satoda, o anda basta bulunan kraliceyi devirip yerine gecmek icin disaridaki adamlari ile sifreli mesajlasirken kullandigi yanlis sifreleme teknigi yuzunden yakalanip idam edildi. kalice basit degistirimli sifreleme yontemini kullaniyordu. onun olumu butun diplomatlara ders oldu ve kullandiklari sifreleme yontemlerini degistirdiler. 1917 yilina kadar sifreli bir yazisma sistemi ne kadar kurnazca olursa olsun, her zaman onu cozebilecek daha kurnaz birinin cikacagina inanilirdi. taki amerikan telefon ve telgraf sirketinde memur olan gilber vernam' a almanlarin cozemeyicegi bir sifreleme yontemi bulmasi soyleninceye kadar. ve vernam buldu. yontemin adi bir kerelik bloknot idi. hem teoride hemde pratikte bu sifreyi cozebilen cikmadi.
• simetrik ve asimetrik olmak uzere ikiye ayrilan sifreleme ve sifrelenmis veriyi desifre etme hedesi. asimetrik olani daha guvenlidir.
  herkesin bi public-private key cifti vardir. herkesin "public key" i zaten adindan da anlasildigi uzere herkes tarafindan biinir. (bir nevi rehber de yazar gibi bisi...) ama ama herkes private key ini kendine saklar. birine sifreli bi mesaj gondermek istediginizde o kisinin public key ile gondermek istediginiz veriyi sifrelersiniz. (yani herkes herkese sifreli mesaj gonderebilir) fakat sifrelenmis veri sadece karsilik gelen "private key" ile cozulebilir. haliyle sadece mesaji kime gonderdiyseniz o kisi elindeki "private key" i kullanarak sifreli veriyi desifre edebilir. fakat burda bi sakatlik vardir, size gelen ni mesajin aslinda kimden geldigini anlayamazsiniz. bunun icinde digital signature kullanilir. veriyi gondermeden once, kendi "private key" inizle veriden bir imza olusturursunuz ve ondan sonra sifrelersiniz. boylece veriyi alan taraf, desifre isleminden sonra gondereninde kim oldugundan emin olabilir.
• (bkz: sifreleme)
• encryption:
  
  c=m^e (mod pq)
  m: gönderilecek asıl veri
  e: (p-1)(q-1) çarpımı ile aralarında asal olan bir sayı
  p,q: minimum 200/300 basamaklı asal sayılar
  c: karşı tarafa ulaşan veri
  
  decryption:
  
  c^d=m (mod pq)
  m: karşı taraftan şifrelenerek gönderilen asıl veri
  d: e'nin mod pq'da tersi
  c: karşı taraftan şifrelenerek gelen veri
  p,q: minimum 200/300 basamaklı asal sayılar
  
  bu şifreleme metodunu kırmanın zorluğu faktorizasyon işlemi için basit bir algoritma bulunmamasından kaynaklanmaktadır. mazallah, eğer varsa, birgün asal sayıları veren genel bir formül bulunursa güvenlik sistemleri işte o zaman babafingoyu alacaklardır.
• daha da türkçesi için:
  (bkz: şifreyazım)
• su anki en yaygin kullanilan hali, iki sayiyi carpmanin carpimi carpanlarina ayirmaktan cok daha kolay olmasina dayanan teknik. ama bir de 'quantum computing' olayi var ki sayesinde bu iki is shor algoritmasiyla benzer zamanlarda cozulebilecek ve biz de cia sifrelerini kirip onlari izleyebilecegiz. (bkz: intikam) (bkz: sozlugun cia tarafindan izleniyor olmasi olasiligi)
• meczup insanların uğraştığı ve kuyuya atılan her bir taşı çıkarmak için çözücü konumundaki insanların azami kasıntı gösterdiği branş.
• "kriptografi gördüm..."