keiretsu

• japonların geleneksel şirket biçimi. şöyle ki bir büyük şirket ve bir sürü küçük şirket vardır, büyük şirket her ne durumda olursa olsun aynı küçük şirketlerle çalışır. bu sistem karşılıklı güvene dayanır. örnek olarak: büyük şirket tokyo daki dağıtımını başka bir küçük şirkete yaptırmaktadır, küçük şirket iflas eder, büyük şirket küçük şirkete saygısından dolayı o şirket bir daha açılana kadar tokyo da mal satmaz. amerikalılar da bu sistemi denemişlerdir ama kapitalizm ve bireysellik baskın olduğu için orada sistem çalışmamıştır.(bkz: american keiretsu)
• keiretsularin cikis yeri bir bankadir. diger sirketler bu bankadan borc alinarak kurulur. sirketler sadece kendi keiretsularindaki sirketler ile is yaparlar (tabi aranan urunu satan / servisi veren sirket yoksa o baska). keiretsular yoreseldir. bu yuzden japonya'nin guneyinde sapporo birasi bulamazsiniz, her yer asahi ve kirin'dir.
• sistemi oluşturan büyük şirket, banka ve küçük şirketlerin karşılıklı hissedar oldukları ve kararları birlikte aldıkları holding yapısı.
• aslinda bir amerikan bulusudur ve japonlardan once amerikada uygulanmistir.
  1910 yillarinda, general motors'u kuran william c. durant tarafindan denenmistir
• japonyanin savas oncesinden buyana sirketleri ayakta tutabilmek ve daha da guclendirmek icin kullandigi, savas sonrasi^* dunya ekonomisindeki gelismelerle birikte guclendirdigi sistemin adi. turkceye zincir sistemi olarak cevirilebilir.
  bu sisteme en basit orneklerden birisi 1970lerin ortalarinda japonyada sumitomo bankasinin matsuda^* araba firmasina yapmis oldugu yardimdir. sumitomo bankasi zincirinde bulunan diger tum sirket ve kuruluslar, yine sumitomo bankasindan aldiklari kredilerle, zincir firmalardan olan matsuda araba sirketinden araba alimlarini cogaltmislardir. ne olmustur, matsuda ihya mi olmustur bilmem, anlamam.
  (bkz: bu da boyle bi animdir.) ` : ne dedim ben`
• (bkz: zaibatsu)
• zaibatsunun aksine bir aileye bagli olmayip tek bir banka etrafinda toplanmis, biribirlerinin hisselerine sahip ve gobekten bagli sirketler butunu. eski zaibatsular amerikalilar tarafindan dagitildiktan sonra bu sekilde organize olmuslardir. japon devletiyle oldukca icli disli olduklari ve japon kalkinmasinda cok onemli bir yerleri oldugu asikardir. gunumuzdeki buyuk keiretsular sunlardir: mitsubishi, mitsui,sumitomo,fuyo,daiichi kangyo,sanwa.
• (bkz: japon kapitalizmi)
• yatay ve dikey keiretsu olarak ikiye ayrılır.
  
  dikey olanları bir ürünün üretimiyle alakalı tüm şirketlerin bir merkez bir banka etrafında toplanmasıyla oluşur ve bu oluşuma toyota'yı örnek verebiliriz.
  
  yatay keiretsular ise farklı endüstrilerin ve kurumların, yine bir banka etrafında biraraya gelmesiyle oluşur. mitsubishi en büyük örneklerinden biridir. otomobilden emlağa, fotoğraf makinesinden petrol şirketlerine pek çok şirketin birleşmesiyle meydana gelmiştir.
  
  temel amaç merkezdeki bankanın şirketler için sürekli sermaye sağlaması, acil durumlarda iflası önleyecek fon aktarımı yapması ve tüm keiretsu şirketlerin kendi kendilerine yeterlilik sağlayarak hızlıca büyümesidir.
• (bkz: chaebol)