• bilim adamlarini hmm ulan
    evrenin kilosu bu ama ortada gorunen
    sadece 10 da 1 aceba bunun gerisi
    goremedigimiz bi yerlerdemi
    yoksa direk kendisi karanlik filan
    ondan goremiyoruz
    diye dusunduren olay
  • (bkz: hici destani)'nda konuya deginilmi$tir.
  • evrendeki madde'nin buyuk cogunlugunu olu$turan, gidip alip bakamadigimiz ama onunden gecerken yildizlarin falan i$igini aslanlar gibi kapayip zifiri karanlik eden kendisi de ba$ka bir kaynaktan aydinlanmayan esrari cozulmemi$ hadise.
  • yanlis hatirlamiyorsam gozlemlere gore evrenin ucte ikisi bu isigi bile emen maddeden olusuyor. bi de buna bagli karanlik enerji kavrami var.
  • dark matter'ın tercümesi olan karanlık madde büyük patlama teorisine göre yapılan hesaplarda buralarda bir yerde olması umulan lakin gözlemleyemediğimiz, gözlemleyemediklerimizi de hesaba kattıktan sonra bile kaynağını bulamadığımız maddedir. evrenin genişleme hızı ile yaşından hesaplanan kütlesindeki eksikliktir. yoksa yıldızların aydınlatmadığı alanlarda bulunan madde ile aralarında isim benzerliği dışında bir paralellik yok.

    nötrino keşfedildiğinde karanlık maddenin büyük bir bölümünü onların oluşturulduğu düşünülmüştü lakin hesaplamalar oralarda başka bir şeyler daha olması gerektiğini ortaya çıkarttı.
  • üzerine gözün algılayabileceği frekansta herhangi bir ışık ışını düşmeyen tüm maddeler.
  • siklikla karanlik madde, karanlik enerji ile karistirilir. ikisi ayri seylerdir. karanlik madde, bildigimiz baryon kokenli maddelerle ile etkilesime girmeyen veya cok az giren maddelere verilen isimdir. su an icin bu konudaki en buyuk aday notrinolar olarak goruluyor.

    fakat karanlik enerjinin bir tanimi an itibari ile henuz yapilamadi. var olacagi tahmin edilen karanlik madde miktari da hesaplandiktan sonra bilim adamlarinin kalan acigi gorup "bi seye daha ihtiyac var" demeleri sonucu ortaya atilmis bir kuramdan ote kalir yani da yoktur ayrica.
  • içinde anti-madde bulundurmadığı sanılmaktadır.

    bununla beraber evrenin genişleme hızından evvel, galaksilerin hareket hızlarındaki sapmalarla da varlıkları ispatlanabilir; zira spiral galaksilerin dönme hızıyla toplam kütleleri pozitif korelasyon gösterir. örneğin samanyolu, şu an hesaplandığından 10 kat daha ağırmışçasına dönmektedir.
  • gectigimiz gunlerde varligi kanitlanmi$. bunu biliyorum cunku teyzem kanitladi.
  • ilk olarak 1933'te fritz zwicky tarafindan ortaya atılmış ve "hassiktir lan" denerek karşılanmış bir teoridir.

    osuruktan bir kaç yıldızın yarattığı yerçekimi kuvvetinin koca galaksiyi çekip çevirmeye olanak tanımayacağına ikna olunduktan sonra adamın ölmesine yakın 1973 yılında jim peebles ve jerry ostriker'in "yav böyle tutkal gibin bişeye ihtiyaç var" falan demesiyle kabul görmeye başlamıştır.

    artık ssg'nin teyzesinin bile fark edebildiği uzayboşluğundaki yerel ısı değişimlerinin 1992'de cosmic backround explorer tarafından keşfedilmesi ilede aranan kanıta kavuşmuştur.
hesabın var mı? giriş yap