karadeniz vapuru

• (bkz: karadeniz)
• genç türkiye cumhuriyeti'ni avrupalılara tanıtmak amacıyla 'yüzer sergi' haline dönüştürülen karadeniz gemisi istanbul'dan hareket etti. 12 haziran 1926
  
  isveç'e kadar gidip dönecek olan gemide yerli ürünler ve çeşitli sanat eserlerinin sergileneceği ve geminin
  uğradığı limanlarda halkın ziyaretine açılacağı
  açıklandı.
• bugünlerde iş bankası reklamlarında görülebilen vapur.
  karadeniz vapuru hakkında "atatürk'ün sergi vapuru" isimli bir kitap var. vapurun ikinci kaptanı süreyya gürsu’nun 1935 yılında deniz mecmuası’nda yayınladığı seyrüsefer hatıralarından derlenmiş.
  
  kitabın linki
  
  kitap son derece ilginç. hem adeta 20'li yıllarda avrupa'yı bir gezmiş oluyorsunuz. hem de o dönemin türklerinin gözünden avrupa'yı gözlemliyorsunuz hem de türkiye'nin avrupa'daki imajı hakkında fikir sahibi oluyorsunuz.
  
  bir sergi vapuru hazırlayıp avrupa'nın bütün önemli limanlarına göndermek gerçekten çok büyük bir vizyon. büyüksün atatürk...
• iş bankası reklamı ile yeniden hatıra gelen ya da ilk kez duyulan, müthiş güzel bir açık fikir ve ileri görüşlülük örneği olan, harika proje.
• bazı kaynaklara göre vapur 1950'li yıllarda parçalanıp satılmış. keşke bu denli önemli bir projeye sahip çıkılıp en azından müzeye halinde korunabilseymiş.
• "kara deniz" vapurunun kendi limanlarına uğramasını türk hükümetinden isteyen tek avrupa ülkesi finlandiya idi. gemi helsinki'ye vardığında hem finlerden hem de finlandiya'da yerleşik tatarlardan büyük ilgi görmüştü. geminin varışının haberi, gazetelerin manşetlerinden verilmişti. kaynak: finlandiya'da bir türk gemisi: "kara deniz"
• atatürk'ün ileri görüşlülüğünün en güzel örneklerinden biridir. hem türk kültürünü avrupa'ya tanıtan hem de türkiye cumhuriyeti'nin ticaretine enerji veren eşsiz bir projedir.
  
  okuma
  belgesel
  british pathé'nin greenwich limanında çektiği vidyo
• (bkz: vizyon)
• ‘’aşağıda gördüğünüz resim titanik mi ?
  
  hayır değil, onun adı “karadeniz” vapuru...
  bizzat mustafa kemal'in projesiydi, yüzen fuar'dı, dünyada ilkti.
  
  görsel
  
  1924 de satın alındı.
  130 metre boyunda, 16 metre genişliğindeydi.
  aslında siyahtı, haliç'e çekildi, bembeyaz boyandı kuğu gibi oldu.
  
  1926 cumhuriyetin ilanından sadece 3 yıl sonra hazırdı.
  
  mustafa kemal mudanya'dan bindi son denetlemeyi bizzat yaptı.
  
  içinde türk malı ürünlerden oluşan bir sergi vardı.
  üzüm, incir, hereke halıları, kütahya çinileri, lokum, edirne sabunu, nakışlar, bakır tepsiler, tütün, yün, deri, koza, fındık tamamı türk malı ürünlerden oluşan sergiydi.
  
  sergi salonları sanayi nefise mektebi öğrencilerinin yaptığı heykel, resim ve biblolarla süslenmişti.
  
  ibrahim çallı gibi ressamlarımızın tabloları asılıydı...
  
  “dünyanın bize gelmesini beklemeyelim, biz dünyaya gidelim” vizyonuydu; genç türkiye'nin uluslararası halkla ilişkiler gemisiydi.
  
  180 yolcusu 105 mürettebatı vardı, yolcuları türkiye'nin aydınlarıydı...
  
  milletvekilleri, gazeteciler, heykeltraşlar, ses sanatçıları, tiyatro sanatçıları, cumhurbaşkanlığı senfoni orkestrası, istiklal marşı'nın bestecisi zeki üngör’ün yönetiminde 47 sanatçısıyla gemideydi...
  
  her gidilen limanında o ülkenin milli marşı çalınıyor, konserler veriliyordu...
  
  kaptanlığını atlantik'i geçen ilk yolcu gemimiz
  gülcemal'in efsane kaptanı lütfü bey yapıyordu...
  
  liman işletmeleri genel müdürü rauf manyas da
  sergilerin müdürüydü.
  
  7 lisan bilen semiha hanım protokol müdürüydü,
  dekorasyonu mimar naci bey tarafından yapılmıştı.
  
  bu kadroyu mustafa kemal seçmişti...
  
  ingilizce, fransızca, almanca, rusça broşürler basıldı...
  
  ürünlerin üzerinde 4 lisanda etiketler yapıştırılmıştı.
  yabancı tüccarların türkiye'den ithal bağlantısı
  kurabilmesi için standar vardı. iş bankası şubesi bile vardı. her standın başında iki üç dil bilen öğrenciler vardı...
  
  12 ülkede, 16 şehri ziyaret etti...
  
  barcelona ispanya, le havre fransa, londra ingiltere, amsterdam hollanda, hamburg almanya, stockholm isveç, helsinki finlandiya, leningrad rusya, gdanskpolonya, kopenhag danimarka, anvers belçika, marsilya fransa, cenova italya, napoli italya limanlarına uğradı.
  
  ingiliz, fransız ve alman gazeteleri “kemal paşa'nın kısa saçlı kızları...” manşetleri atmıştı, mürettebatın yarısından fazlası kolejlerden seçilen ingilizce, fransızca konuşan kızlarımızdı. rengarenk elbiseler giymişlerdi, avrupa kültürüne hakimdiler. fesli insanların ülkesi imajını bir anda yıkmışlardı.
  
  avrupa hayretler içinde türkiye'nin çağdaş yüzü ile
  tanışıyordu...
  
  limanlarda verilen konserlerde adeta izdiham
  yaşanıyordu 10.000 civarında insan izlemişti.
  karadeniz vapuru'nun pürüzsüz ingilizce konuşan
  bediha celal'in rehberliğinde gezen amsterdam
  belediye başkanı “böyle bir türk kadını ile
  karşılaşacağımı düşünemezdim...” diyordu.
  
  erkek mürettebatımız, lacivert ceket, lacivert pantolon, tiril tiril beyaz gömlekler giyiyordu. zarif boyun bağları takıyorlardı.
  
  doğudan gelen bir vapurun "orient esintisi..."
  getireceğini düşünenler fena halde yanılıyordu.
  güler yüzlü modern türklerle karşılaşmışlardı...
  
  mustafa kemal zekâsının yansımasıydı.
  türkiye'nin sosyoekonomik tanıtımını yapan, bu
  yüzden fuar izmir enternasyonal fuarı'nın işaret
  fişeğiydi... ekonomi o yıllarda ve o şartlarda böyle
  yapıldı...
  
  kaynak: izmir kültür tarih atölyesi
  yazanlar: tc yıldan sert - miray kara.