• zamanının büyük tarihçilerinden; bizim katip çelebi, evliya çelebi gibilerinin de eserlerini okumuş, incelemiş, kopya çekmişti.
  • en ünlü osmanlı tarihçilerinden biridir..kendisi almandır..
  • kısaca hammer namıyla bilinen, osmanlı tarihi denince ismi hakkaten de balyoz gibi zihinlerde çınlayan bir şahsiyettir. alman değil avusturyalıdır. 1774'te graz'da doğup 1856'da viyana'da ölünceye kadar bir tarihte doğup bir diğerinde ölen milyarlarca insandan farklı olarak bu süreyi anlaşılan tamamıyle ilme ve tarihe vakfetmiştir.

    hammer viyana'da şarkiyatçılık okuduktan sonra diplomatlığa başladı ve 1799'da, tarihini yazacağı osmanlı'nın başkentine elçilik çevirmeni olarak atandı. 1806'da daha sonra yine bir osmanlı tarihçisi olan franz babinger'in de bir süre bulunacağı yaş kentinde konsolosluk yaptı.

    bu arada antoine galland'ın izinde binbir gece masalları'nı almanca'ya çevirdi, hammer tarihi olarak bilinen 10 ciltlik yapıtı geschichte des osmanischen reiches'i ise 1827-1832'de yayınladı. eser, imparatorluğu kuruluştan 1774 küçük kaynarca antlaşması'na kadar inceliyordu. (hammer'in fahri üyesi olduğu encümen-i daniş'in bünyesinde hazırlanan tarih-i cevdet'in bu tarihten başlayarak vakayi hayriye'ye uzandığı düşünülürse bir devam mantığı güdüldüğü akla gelebilir)

    evliya çelebi seyahatnamesi'nin ve katip çelebi'nin cihannüma'sının bazı bölümlerinin yanısıra hafız'dan çevirdiği divan'ın goethe'nin west oestlicher diwan'ına ilham verdiği bilinir; bu itibarla doğu batı ekseninde kültür transferi yapan çok sayıdaki şarkiyatçının yanında öne çıkmıştır.

    hammer vesilesiyle osmanlılara ve türklere dair incelemelerde bulunan bazı isimler: andreas tietze, nicolae iorga, wolfgang muller-wiener, bernard lewis, erik jan zürcher, feroz ahmad, stanford shaw, john freely.
  • osmanlı imparatorluğunun tarihi, büyük osmanlı tarihiya da hammer tarihiolarak bilinen, bir zamanlar gazetelerin 10 ciltlik epey eski çevirisini kuponla verdiği eserin sahibi tarihçi. bu yapıtı hazırlamak için girdiği sıkıntıları ve 30 yıllık koşturmacayı kendi ağzından veya kaleminden dinlemek oldukça keyifli. kısmen kolpalar ya da eksik bilgilerle yazsa da(örneğin islamda dört sayısının mukaddes olduğunu söylemesi vb.), sıkıcı ansiklopedik bir anlatım yerine gayet keyifli ve akılda kalıcı betimlemeleri sayesinde okuyucuyu sıkmaz. ayrıca çağının ötesinde bir mizah anlayışı vardır;

    "bunlara göre yeniçerilik dünyaya o kadar fatihler vücuda getirmiş olduğu gibi cennete de o kadar bahtiyarlar göndermiştir. ki üç asır zarfında tahminen senede bin hristiyan asker kaydedildiği hesap olunursa üçyüzbin kişi cehennem azabından kurtarılmış oluyor."

    (bkz: hesaplayan adamlar)
  • batililarin turklere ve islama duydugu onyargiya verdigi tepki sebebiyle ismini kimi zaman "yusuf hammer" olarak degistirmis ve imzasini oyle atan tarihcidir.
  • oryantalist hammer, istanbul'a bir diplomatın tercümanı olarak gelmiş ve ilk iş olarak hafız ı şirazi'nin farsça divanını tercüme etmeye başlamıştır . istanbul'da kaldığı süre boyunca sıkı bir tempo ile çalışarak pek çok çeviri yapar şark edebiyatından. görevi son bulup viyana'ya döndükten sonra, çalışmalarına orda devam eder. öncelikle şarkı sevenler cemiyeti adında bir cemiyet kurar ve doğu hakkında araştırmalar, makaleler ve çeşitli çalışmaların yer aldığı bir de dergi yayımlar.

    ölmeden evvel mezar taşını yaptırmış olması onunla ilgili ilginç noktalardan biridir. mezar taşına kur'an ayetlerinin yanı sıra arapça, farsça ve türkçe beyitler de yazdırmıştır.
    kitabesinde ise şu yazar hammer'in :
    "hüve'l bâkî, rahman olan allah'ın merhametine sığınan üç dilin mütercimi yûsuf hammer"

    kendisiyle ilgili bir alıntıyla bitirelim:

    "doğu mevzu bahis oldukta hammer prugstall, bütün dalların birleştiği köktür; oryantalizmin çilekeş babasıdır... yazdıklarını ve çevirdiklerini okuduklarını çevirmek için kimin ömrü kâfi?...hangi oryantalist hammer'siz türk-arap-fars literatürünü tanıdığını iddia edebilir?"
  • hammer üstadı oryantalizm'in bizde oluşturduğu öfke ve önyargıyla ele almamak gerek ki hammer, jorga ile beraber türk tarihçilerce dahi referans kabul edilen nadir tarihçilerindendir. ayrıca diplomat vazifesi de icra etmiş oluşu olayları farklı bakış açılarıyla sunmasını sağlıyor. bu özellikle diplomatlarımız için tarihe bakış anlamında değerli bir imkan.
  • tarihçiliğinin yanı sıra tercümanlığı da oldukça takdir edilesi imiş. osmanlı türkçesi, arapça, polonez dili, latince, yunanca, almanca gibi çağdaşı olan bilumum lisanı hakkını vererek kullanabilirmiş. büyük osmanlı tarihi haricinde de bir çok çevirisi varmış. mesela ilhanlı tarihçisi vassaf'ın çevirisini yapmış. herhalde öyle üstün bir dil bilgisi varmış ki, 200 sene geçmesine rağmen henüz kimse onun çevirilerinin üstüne daha güzel bir çeviri yapamamış.

    gazeteler kuponla 10 ciltlik hammer tarihi dağıtır iken aklımız neredeymiş?
  • 10 ciltlik osmanlı tarihini yazan amca. bir zamanlar bir gazete (sanırım sabah) kuponla bu eseri vermişti. bütün ciltleri yanyana koyunca fatih sultan mehmetin at sırtında resmi ortaya çıkıyordu. o zamanlar çok ilgimi çekmişti. için açıp okumak mı? hiç nasip olmadı. hala tavan arasında durmakta.
  • ilk cildine dün itibari ile başladığım 10 ciltlik büyük osmanlı tarihi'nin yazarı, halil inalcık, ilber ortaylı ve daha bir çok tarihçinin referans aldığı-verdiği zamanın en büyük tarihçilerinden.
hesabın var mı? giriş yap