joseph lister

• karbollik asidi kullanarak antiseptik sprayi bulup, enfeksiyondan ölüm pranını azaltan kişi.
• tıpta - cerrahide antiseptik kullanımını yaygın olarak başlatmış cerrahtır.
  kendi zamanında (19. yy) doktorlar arasında kabul gören enfeksiyonlara havadaki kötü, sağlığa zarar veren kokuların neden olduğuna dair manasız açıklamayı haliyle inandırıcı bulmamış ve enfeksiyonları engellemenin yollarını aramıştır.
  bu arayışının sonunda ameliyat öncesi doktorların antiseptik kullanmasını ve ameliyat aletlerinin de antiseptik bir asit ile (karbolik asit) temizlenmesini sağlayarak yönettiği hastanede ameliyat sonrası ölüm oranlarını büyük ölçüde azaltmıştır.
  asıl enteresan konu o zamanlarda bir çok doktorun antiseptik kullanımının faydalarına ikna edilememiş olması ve lister'in görüşlerinin-uygulamalarının genel kabul görmesinin yaklaşık bir 10-15 yıl almasıdır.
• modern tıp ve cerrâhîdeki en büyük ilerlemelerden biri olan antiseptikleri keşfeden ingiliz hekim. (bkz: antiseptik). 5 nisan 1827’de essex, upton’da doğdu. 1852’de londra üniversitesinden mezun oldu. ertesi sene cerrah james syme’nin yanında çalışmak üzere edinburg’a gitti ve kraliyet hastahânesine girdi. 1861’de cerrâhîde antiseptik ilkelerini ortaya koydu ve 8 verimli yılını geçirdiği glasgow cerrâhî kürsüsü direktörlüğünü devraldı. 1877’de ise londra kraliyet üniversite hastahânesine tâyin edildi.
  
  lister, edinburgh ve glasgow’daki ilk yıllarında iltihap, cerâhatın meydana gelmesi ve iyileşmekte olan yaralarda kan pıhtılaşmasının mekanizmasını keşfetti. o sıralarda louis pasteur, mikroorganizmaları göstermiş ve bunların kokuşma ve fermentasyonda âmil olduklarını bulmuştu. lister, bu mikroorganizmaların aynı zamanda yara infeksiyonlarına da sebep olduğunu ileri sürdü ve dolayısıyla yaralar, bu tesirlerden uzak tutulursa aynı zamanda infeksiyonlardan da uzak tutulacaktı. pasteur’ün mikroorganizmaları ısı ve filtrasyon ile öldürmesi, cerrahlar açısından pratik olmadığından lister, bu işi karbonik asit çözeltileriyle yaptı ve cerrâhî infeksiyonların sayısında şaşırtıcı bir azalma görüldü. listerin antiseptik cerrâhî düşüncesi, bütün dünyâda taraftar kazandı ve günümüze kadar önemli gelişmeler gösterdi.
  
  lister 1893’te kraliyet üniversite hastânesinden emekliye ayrıldı. ingiliz koruyucu tıp enstitüsünü kurdu. bu daha sonraları lister enstitüsü adını aldı. 1897’de hastalarından kraliçe viktorya, onu baron ünvânıyla lordlar kamarasına üye yaptı. kendisi bu ünvânı alan ilk tıp mensubu idi. lister, 10 şubat 1912’de walner şehrinde öldü.
• başarılı bir cerrah; fakat cerrahlığıyla değil cerrahi öncesi ve sonrası hastanın, ameliyat aletlerinin sterilizasyonu için antiseptik kullanma yolunda öncü olmasıyla tanınır.
  
  yaptığı ameliyatlardan başarıyla çıkar çıkmasına ama hastaları bir süre sonra kötüleşir ve yaşamlarını yitirir, post-op sağ kalım oranları düşüktür. bu süreçte louis pasteur'ün çalışmalarını okuyarak tezlerini mantıklı bulur. karbolik asit kullanarak kendisinin, hastanın ve aletlerin sterlizasyonunu sağlayarak ameliyatlara başlar, ameliyat sonrası sağ kalım oranlarında gözle görülür bir artış fark eder. anti-septiklerle sterilizasyonun gerekliliği kısa sürede tıp camiasında kabul görür. bu kendisine ekonomik ve itibar olarak geri döner. uzunca bir süre çalışmaya devam eder.
  
  yurt dışına seyahat etmeyi sevmeyen doktor, bir italya seyahati sırasında eşini yitirir. eşine olan sevgisi sebebiyle bu kayıp kendisine depresyon olarak yansır. ingiltere'ye geri dönen joseph lister kaybının ağırlığı ve depresyonunun etkisiyle emekliye ayrılır.
  
  eşinin ölümünden yaklaşık 10 sene sonra 7. edward'ın tahta geçişine 2 gün kala. prens hastalanır, apandisit olduğu fark edilir. kralın tahta çıkmadan önceki kaybı ülkede büyük şok etkisi yaratacağı da düşünülerek en iyi cerrahlar aranır. başarılarıyla tanınan joseph lister'e ulaşılır. bir süredir emekli olan ve depresyon yaşayan cerrah başta reddetse de sonunda ameliyatı yapmaya ikna edilir. ameliyat başarılı geçer, yeni kral kurtulur, sağ salim tahta çıkar ve joseph lister'e baron ünvanını bahşeder.
  
  piyasaya sürüldüğünde baron joseph lister'in ameliyatlarında kullandığı karbolik asitten başka bir şey olmayan listerine adlı ağız çalkantı sıvıları, mirasçılarının başarılı reklamları ile ürünü pazarlamasıyla günümüze kadar gelir. yine listeria monocytogenes adlı bakteriye de kendisini onurlandırmak adına bu isim verilmiştir.
• antisepsinin babası.
  ameliyatlarda ellerin ve aletlerin steril olmasını sağlamıştır.
• 5 nisan 1827'de doğmuş ve 10 şubat 1912'de 84 yaşında hayata gözlerini yummuştur ve modern cerrahinin lideri olarak bilinir.