john harrison

• 2000 yılında çekilen frank herbert s dune adlı dizinin yönetmenidir...
• 18. yüzyılda yaşamış ingiliz saatçi. gemilerin bulundukları boylamı tespit edebilmelerine yarayan ve sallantılardan etkilenmeyen sarkaçsız saatler tasarlamıştır.
• (bkz: longitude harrison)
• (bkz: boylam)
• john harrison (1693–1776)
  
  ingiliz saat üreticisi/saatçi/saat tamircisi... dünyadaki ilk marine chronometer'ı üreten adam.
  
  (bkz: horology)
• dava sobel'e ait, yasanmis bir hikayeyi anlatan ve egitim almamis, kendi kendini egitmis marangoz ve saat tamircisi siradan bir adamin butun ingiltere'deki bilim adamlarinin cozemedigi problemi cozmesini konu alan longitude adli kitabin ana kahramani.
  
  john harrison'un adi oyle cok bilinmese de tarihin akisina buyuk bir etkisi vardir. avrupa'dan amerika kitasina kolonilesmenin baslamasi bu adamin verdigi cozum sayesinde olmustur.
  
  ortadaki sorun su; 17inci yuzyildaki tekniklerle enlemleri bulmak kolay, ama boylamlari bulmak ise nispeten daha zor. hangi enlemde oldugunu bulmak icin ayin yorungesinin gunesin yorungesiyle yaptigi aciya bakmak yetiyor. hangi boylamda oldugunu hesaplamak icin de (galileo teknigi olarak da bilinen) jupiter'in uydularina bakma ve onun uzerinden hesap yapma metodu o gun itibariyle bilinen tek metod. boylesi zor bir gozlemi haldir haldir dalgalarla sallanan gemide yapmak da imkansiz oldugu icin hangi boylamda oldugunu hesaplayamayan gemiciler nerede olduklarini bilmeden yaradana siginip allah ne verdiyse oyle gitmek zorunda kaliyorlar.
  
  2000 askerini ve gemilerin tasidigi yukluce bir muhimmati donanmasinin bir kisminin bulundugu boylami hesaplayamamasindan dolayi batmasi sebebiyle kaybeden ingiltere krali, oyle gemide yapilmasi imkansiz olan gozlemler gerektirmeyen, gemicilerin kullanabilecegi bir metodla boylam hesaplayabilecek bir teknigi bulana para odulu koyuyor, longitude act.
  
  john harrison'un cozumu ise o yillarin standardina gore super tutarli -ve dalgalardan sallanan gemide sapitmasin diye sarkac mantigiyla calismayan- bir kronometre. mantik cok basit, ingiltere'den ayrilirken kronometreyi calistiriyorsun, alet de gemide yol boyunca gmt'yi okuyabilmeni sagliyor. mesela gun ortasinda gunes tam tepedeyken alete bakiyorsun, o anda ingilterede yerel saat kac diye. buradan kendi yerel saatini ve elbette yerel saatiyle birlikte boylamini da bildigin referans noktasina gore (greenwich kullaniliyor) kendi boylamini da bulman artik dort islem.
  
  zamanin nice bilim adaminin cozemedigi problemi bu kadar basitce cozen saatci amcaya "calismaz etmez oyle sey mi olur" diye cok satasiyorlar, yillarca bu longidute act odulunu almasina engel oluyorlar. ama bal gibi de calisiyor, john amcamiz da eninde sonunda anasinin ak sutu gibi helal odulune kavusuyor.
• (bkz: star trek into darkness)
• dhpkc'li yazar
• (bkz: john lennon)
  (bkz: george harrison)
• nick altımı kirleten taşnak devamı, üstü kapalı atatürk'e ve genç cumhuriyete sallayan yazar...