• harfleri degil sesleri göstermek için kullanılan alfabe.
  • okunduğu gibi yazma olayına olabildiğince yaklaşabilmek için oluşturulmuş alfabe.

    (bkz: fonetik dil/#7499033)
  • "zamanında" öğrenmemin gerektiği alfabe. esasında işe yarıyor ama unuttum gitti; şimdi gerekirse gördükçe hatırlıyorum.
  • öğrenildiği takdirde yeni bir yabancı dile başlayan veya bildiği dillerdeki telaffuzunu geliştirmek isteyen herkes için avantajlı olacak alfabedir. şayet bir native gibi konuşmak istiyorsanız, sözlük okurken ipa sistemini anlayabilmeniz en güvenilir yöntemdir.

    bir sözcüğün amerikan aksanıyla ve ingiliz aksanıyla nasıl telaffuz edildiğini doğru düzgün ayırt etmekte güçlük çektiğinizi varsayalım.

    öncelikle ingilizce için ihtiyacımız olan tabloyu buraya iliştirelim. kıyaslayacağımız sözcük de doppelganger olsun.

    lexico'da "uk dictionary" seçili iken doppelganger sözcüğünü arattığımızda karşılaşacağımız telaffuz budur:

    doppelganger (birleşik krallık)

    "us dictionary" seçili iken ise telaffuz doğal olarak değişir:

    doppelganger (abd)

    bunları bir arada incelediğinizde, aksanlar arasındaki farkı daha net çözümlemeniz mümkün olacaktır.

    şekil a

    sözlüğün tablo ile beraber kullanılması her ne kadar etkili olsa da ae fonemi gibi bir sesi dümdüz e gibi okumamak için youtube videolarına bakmak faydalı olur.

    ingilizce için güzel bir video:

    phonetic chart explained

    aslında her dil bu şekilde öğrenilmelidir. her yıl aynı konuların 10 defa işlendiği eğitim kurumlarında dil öğrenmek için hayati önem arz eden, bu kadar temel kuralların öğretilmiyor olması rezaletin daniskasıdır.
  • dili konuşmada anahtar vazifesi gören kod sistemi.
    ingilizce için 3 milyon aboneli rachel's english kanalını şiddetle tavsiye ederim.
    şurdan bu kadını (ne kadın ulan ana, ana..! kütüphane gibi emeği var kanalda) 3 ay boyunca not alarak izle, tekrar et , pratik et , değişim olsa gel yüzüme tükür.o kadar iddealıyım.
  • harf alfabesinin ses alfabesine dönüştürülmüş biçimi. kısaca (bkz: ipa) amerika'da çok fazla tutmayan bu yöntem avrupa'da daha fazla tutulduğu söylenilebilir. harflerin çok çeşitli kategorilerle ayrıldığı bu alfabe de her bir simge bir fonemi anlamlandırır. ayrıca seslerin çıkış noktalarını da detaylı görebilirsiniz
  • wikipedia''ye göre "ekşi sözlük" bu alfabeyle tam olarak şu şekilde yazılmaktadır. (not: görsel eklemenin sebebi sözlük'te bazı ipa karakterlerinin desteklenmemesidir.)
  • ingilizce öğreniminde telaffuz kısmını geliştirme noktasında size en büyük fayda sağlayacak olan alfabe türüdür. tablosu da bu şekildedir dostlar.
    görsel

    peki ne işe yarar bu alfabe? buradaki semboller bir kelimede geçen sesleri ifade eder. siz de yabancı olan bir kelimenin fonetik alfabesi ile yazılmış versiyonuna baktığınızda o kelimeyi hiç duymadan dahi nasıl telaffuz edileceğini bilirsiniz.

    işbu entry'de burada size yabancı olan bazı kavramları açıklamaya ve öğretmeye çalışıp faydalı bir site linki vereceğim.

    öncelikle vowels ve consonants farkını açıklayalım. aslında hepimiz biliyoruz. vowels, sesli; consonants sessiz harflerdir. tabloda da etrafı sarıyla çizilmiş tüm kısım sesli harflere tekabül eder.

    ancak consonant'lar da kendi içinde voiced ve voiceless (unvoiced) olarak ikiye ayrılır. bunları da çok basit bir şekilde ayırt edebiliriz. örneğin /f/ sessizini ele alalım. (sesletimde bir harfi / / içinde kullanmak onun bir fonetik transkripsiyon olduğunu ifade eder.) f sesini durmaksızın çıkartırken elimizle boğazımıza dokunalım. bir titreşim hissettik mi? hayır. aynı şekilde /s/ /t/ /k/ /p/ gibi sesler ve benzerlerinde de hissetmeyiz. (fıstıkçı şahap kodlaması burada da geçerlidir. * fıstıkçı şahap tamlamasındaki bütün sessizler voiceless kategorisine girer. çünkü söylerken boğazda bir titreşim yaratmazlar.) fıstıkçı şahap'a ilaveten şu ortasında yatay çizgi olan 0 harfi de voiceless'tır ve bath, three, tooth gibi kelimelerde bulunur.

    ç ve ş seslerini burada yazamamamın sebebi bu ve benzeri birkaç sesin kendine has sembollerinin olmasıdır.

    bu ç sesinin sembolüdür. chair, church, charge gibi kelimelerde bulunur.

    bu c sesinin sembolüdür ginger, plunger, judge gibi kelimelerde bulunur.

    bu ş sesinin sembolüdür. shame, shock, shoot gibi kelimelerde bulunur.

    garip sembollerin bazılarını açıkladıktan sonra devam edebiliriz. fıstıkçı şahap dışında kalan sessizlerden birini düşünelim. mesela /z/. durmaksızın z sesi çıkartırken elimizi boğazımıza götürelim. titreşim nasıl ama! * işte geriye kalan tüm bu sessizler voiced kategorisindedir çünkü boğazda titreşim yaratırlar.

    gelelim iki nokta mevzusuna. bazı sesli harflerin yanında iki nokta var. bu onların uzun okunduğunu gösteriyor. mesela biz would kelimesini ele aldığımızda onu sadece /wud/ olarak transkripte yazarız. çünkü kısa /u/ sesine sahiptir. fakat bloom kelimesini /blu:m/ olarak yazarız ki uzun okunduğu belli olsun. bu kadar basittir.

    geriye kaldı diphtong'lar. onlar da iki farklı sesli harfin bir araya gelerek oluşturduğu ses kümeleridir. tablonun sağ üst kısmında yer alan çift harflilerin hepsi diphtong'dur. mesela /eı/ sesi take, make, bake vb. kelimelerde bulunur. /meık/ /teık/ /beık/ olarak yazılır. aynı şekilde /au/ sesi de now, clown, brown gibi kelimelerde bulunur. /nau/ /claun/ /braun/ şeklinde de yazılır.

    bir de şu a ve e harflerinin birleşmiş olarak yazıldığı bi ses göreceksiniz. o ise açık bir ağız ile söylenen e sesidir. örneğin apple kelimesi /æpl/ olarak transkript edilir ve en başında açık bir ağızla telaffuz edilen e ile okunur.

    kuyruklu n meselesine gelecek olursak o da devamında /k/ veya /g/ sesi geldiğinde kullanılan bir n formudur. nasal n yani burunsal bir sesi ifade eder. sonraki /k/ veya /g/ sesini bastırarak değil nazal bir tondan vurgulamak gerektiğini belirtir.

    işte büyük bir kısmı budur dostlar bu işin. ilginizi çektiyse ve geriye kalan sembolleri de öğrenmek isterseniz size bu kanalı öneririm.

    merak ettiğiniz başka kelimelerin fonetik transkripsiyonları için de tophonetics.com biçilmiş kaftandır.

    olay budur. bundan sonra instagram'da telaffuz öğrettiğini sanarak kelimelerin yanına normal alfabeyle okunuşunu yazan sayfalara prim vermelim. * çünkü benim gösterdiğim (æ) ve göstermediğim (schwa) gibi bazı seslerin özel sembolleri var ve bunları normal klavyeyle belirtemiyoruz. telaffuz öğrenmenin en iyi yolu doğru kişiden dinlemek ve fonetik alfabeden kontrol yapmaktır. iyi günler dilerim.
hesabın var mı? giriş yap