• matematik felsefesinde soyut matematiksel varlıkları kanıtlamaya yönelik bir argüman çeşidi. farklı formülasyonları ve şekilleri vardır. en basit olarak şöyle formüle edilebilir (direkt david enoch'tan çeviriyorum):

    (1) eğer bir şey, içsel olarak vazgeçilemez (intrinsically indispensable) bir proje için araçsal olarak vazgeçilemezse (instrumentally indispensable) onun varlığına epistemik olarak inanmakta haklıyız.

    (2) p projesi içsel olarak vazgeçilemezdir.

    (3) v tipi varlıklar p projesi için araçsal olarak vazgeçilemezdir.

    (4) o halde biz v tipi varlıkların var olduğuna inanmakta epistemik olarak haklıyız.

    matematikte şöyle olur bu:

    (1) bilim içsel olarak vazgeçilemez bir projedir

    (2) matematiksel varlıklar (sayılar, kümeler vb.) bilim için araçsal olarak vazgeçilemez varlıklardır

    (3) o halde biz matematiksel varlıkların var olduğuna inanmakta epistemik olarak haklıyız.

    şimdi bu matematik felsefesinde epeydir tartışılan bir şey. metaetik üstadı david enoch bunu alıyor ve ahlaki realizm için metanormativizm üzerinden bir argümana dönüştürüyor:

    (1) düşünme, tartışma (deliberation) içsel olarak vazgeçilemez bir projedir. [deliberation için daha iyi çeviri önerisi olan paslasın. gerçi enoch da bunun biraz muğlak olduğunu kabul ediyor ama olsun]

    (2) indirgenemez normatif gerçeklikler tartışma projesi için araçsal olarak vazgeçilemezdir

    (3) o halde biz indirgenemez normatif gerçekliklerin olduğuna inanmakta epistemik olarak haklıyız.

    david enoch'un taking morality seriously kitabında teferruatlı olarak savunuyor bunu. ayrıca uri leibowitz ve neil sinclair'in editörlüğünü yaptığı explanations in ethics and mathematics:debunking and dispensability kitabı hem evrimsel reddiye argümanları (şimdilik boş bakınız, literatüre tekrar bir göz atıp doldururuz zaman içinde) hem de bahsettiğim vazgeçilmezlik argümanına, dahası matematik ve ahlak arasındaki benzerlik ve farklılıklara dair epey kaliteli bir makale derlemesi kitabı.
hesabın var mı? giriş yap