hubble kanunu

• hubble kanunu gözlemlerden elde edildi. oysa madde hızla değiştiği gibi uzay ve zaman değiştikçe de değişir. denir ise:bu deneysel kanun v= c sin(h l/c) biçimini almaktadır. bu daha doğru ise; evrene bir başlangıç bulamamaktayız. bu durum sayın prof. dr. rennan pekünlü'nün de imzaladığı www.cosmologystatement.org ve izlediği www.cosmology.info sitelerinin görüşlerine uygundur.
• hubble kanunu, fiziksel evrenbilimde gözlemsel astronomi için kullanılan bir kanundur. bu kanunu edwin hubble buldu. ona göre:
  
  (1) uzayın derinliklerinde (galaksiler arası uzayda) gözlemlenen tüm cisimlerde dünyaya ve birbirlerine karşı bir doppler etkisi bulunur.
  
  (2) kızıla kayma olabilmesi için yıldızların dünyadan uzaklaşmaları gerekir. bu uzaklaşma sonucunda genişleme olabilceği görüldü. böylece uzayın metrik genişlemesine hubble sabiti adı verildi. hubble sabitinin değeri megaparsek başına 3, 26 milyon ışık yılıdır. ayrıca hubble uzay teleskobuna adı verilmiştir.
  
  == hubble sabiti == galaksileri gözlemleyen edwin hubble, onların ışıklarının kırmızıya kayma oranlarından hızlarını ve dünyaya olan uzaklıklarını hesaplamıştır, ve bu hızların uzaklıklarına oranının hep sabit olduğunu görmüştür. işte bu sabit hubble sabitidir.
  
  === sonuçları === bu oranın sabitliğinden yola çıkılarak evrenin homojen olduğu ve genişlediği, çünkü ancak homojense sabit bir genişleme oranı olduğu modeli ortaya atılmıştır. bugün bu tez büyük ölçüde bilim adamlarınca kabul edilen evren modelidir.
  
  ayrıca (bkz: evrenin genişlemesi)
• evren genişliyordu. dünya evrenin merkezindeyse bile artık uzaklaşıyordu. galaksiler dahi bizden uzaklaşıp bizi yalnızlığa itmişlerdir. en yakınımızdakine ulaşmak için milyonlarda ışık yılı gitmek gerekiyor. insan ömrü vefa etmeyebilir ancak belki de makinalar bunu başarabilir.
  1950’de abd’li gökbilimci allan sandage tarafından evrenin genişlemesinin tekdüze olmadığını ortaya koydu. ve değişim hubble da etkiledi. artık onu sabiti sabit değildi. kaldı ki evrenin yaşını da 2 milyar demişti.
• hubble kanunu, fiziksel kozmolojide gözlemlere verilen isimdir: uzayın derinliklerinde gözlenen nesnelerin dünyadan uzak göreceli bir hızda yorumlanabilir bir doppler kaymasına sahip olduğu bulunur ve dünyanın gerisinde kalan çeşitli galaksilerin bu doppler kaymasıyla ölçülen hızı yaklaşık birkaç yüz ışık yılı uzaklığındaki galaksiler için uzaklıklarıyla doğru orantılıdır. bu normal olarak gözlemlenebilir evrenin uzaysal hacminin genişlemesinin doğrudan bir gözlemi olarak yorumlanır.
  
  yalnızca bu genişlemeden ötürü olan astronomik nesnelerin devinimi, hubble akışı olarak bilinir. hubble kanunu genişleyen uzay paradigması için gözlemlenebilen ilk temel olarak kabul edilir ve günümüzde big bang modelinin desteklenmesi için en çok atıfta bulunulan kanıtların parçalarından biri olarak hizmet etmektedir. hubble kanunu’nun genişleyen uzay paradigması için gözlemlenebilir ilk temel olduğu bilinir ve bugün bu kanun big bang teorisi desteğine atfedilen birkaç parça kanıttan birine hizmet eder.
  
  yaygın olarak edwin hubble'a atfedilmesine rağmen, kanun ilk 1927'de georges lemaître tarafından yayınlanan bir makalede genel izafiyet denklemlerinden türemiştir. georges lemaitre evrenin genişlemediğini öne sürmüş ve bu genişleme oranı için tahmini bir değer vermiştir, bu değer şu an hubble sabiti olarak adlandırılır. edwin hubble bu kanunun varlığını onayladıktan iki yıl sonra şu an adıyla anılan sabit için daha doğru bir değer belirlemiştir. hubble nesnelerin durgun hızları hakkında onların kırmızıya kaymalarından elde ettiği değerlerden bir çıkarım yapmıştır, bu değerlerin birçoğu daha önceleri ölçülmüş ve 1917 yılında vesto slipher tarafından bulunan hızla ilişkilendirilmiştir.
• bu yasaya göre bizden çok daha uzakta olan galaksilerin ya da yıldız kümelerinin evrenin genişlemesinin bir sonucu olarak bize yakındakilere nazaran çok daha hızlı bir şekilde uzaklaştığıdır.
• uzayda yaklasan cisimlerin dalgaboylsrinin sikisarak maviye kaydigi, uzaklasan cisimlerin dalgaboylari uzayarak kirmiziya kaydigi gozlemlenmistir. hubble butun cisimlerin kirmiziya kaymaya meyilli oldugunu yani cisimlerin uzaklastigini gozlemlemistir ve bu hubble yasasi diye adlandirilir.