hospitalier ^*

• hospitalier $ovalyeleri de ayni templar'lar gibi hacli seferleri sirasinda suriye civarlarinda kurulmu$ bir tarikatin mensubudurlar . templar $ovalyelerine nispeten sava$tan daha cok kendilerini saglik, $ifa, nane, limon kabugu gibi i$lere vermi$lerdir . tabi ki dinlere sapkinlik derecesinde bagliliklari da vardir ama zor durumlarda bu bagliligi askiya aldiklari olmu$lardir muslumanlar kar$isinda .
  
  ingilizce hastane anlamina gelen hospital'in da kokeni bu mudur, acaba diye du$unenler vardir .
• bir diger alternatif yazilisi da hospitaler olan sovalye sinifi. bir sekilde mizrak kullanarak savasa atilan hospitalier sovalyelerinin -ki orta cagda en basit tuccarin bile kilicsiz evinden adim atmadigini dusunecek olursak- atlarina giydirdikleri ve kendi ustlerine giydikleri kirmizi (tercihe gore siyah da olabilmektedir) elbiseleri goz kamastiricidir. uzerinde, yine kendine has bir sekle sahip beyaz bir hac bulunan bu elbiseler, aninda "hospitalier" kelimesini cagristirmalidir.
  
  yogunlukla fransiz asilli olan templar sovalyelerinin aksine hospitalier sovalyeleri, daha cok ingiliz ve italyan kani tasimaktaydilar (almanlar'a ise teton sovalyeleri denmektedir).
  
  ote yandan, hem templar'in hem de hospitalier'in buyuk olcude ic ice olmasi, uluslararasi baglamda da cok guclu olmalari gibi unsurlar da oz onunde bulundurulacak olursa, templar sovalyelerinin tamamiylen fransizlar tarafindan ortadan kaldirilmasi gibi bir durum biraz abarti kacacaktir. fakat ne vaktinde templarlar'in ortadan kaldirilmasi, ne de hospitalierlar'in guclerini kaybedip ufak capli bir birlik olarak kalmalari, herhangi bir sekilde gunumuzde bircok ulkeye yayilmis olmalari gercegini degistirmemistir.
  
  (viyana'da, kaerntner strasse'de bir hospitalier kilisesi bilirim, die kirche des hl. johannes des täufers (malteserkirche), arada sirada viyana'daysam eger, cok guzel oldugundan kapisindan iceri kafami uzatir, hatta iceri girip bir iki mum bile yakarim).
• ilkokul tarih derslerinde bahsi geçen rodos şövalyeleri veya st john şövalyeleri olarak ta bilinen order.
• eger turkceyse hospitaliyer, yok orjinal bicimiyle yazilacaksa hospitaller yok o da olmaz diyorsaniz en azindan hospitallier olarak yazilmasi gereken, bir tur order.
• bildiğim kadarıyla kırmızı giymezler. tüm tarikatın elbisesi siyah elbise üzerinde beyaz haçtır. (templarlarınki de beyaz üzerine kırmızı haç.)
• söz konusu haçlı tarihi olduğunda gözümdeki karizmasi templarlar ile ayni seviyededir. örgütün günümüzde birçok ülkeyle diplomatik seviyede ilişkileri olmasına karşın herhangi bir toprak varlığı söz konusu değildir.
• rodos sovalyeleri, st john sovalyeleri, malta sovalyeleri, hospitalier kavram karmasina aciklik getirmenin sart oldugu hristiyan tarikati.
  
  birinci hacli seferiyle kuduste latince do hospitalis sancti johannis ierosolimitani adiyla 1099'da kuruluyor. 11. - 14.yy arasi orta dogu misyonu süresince st john sovalyeleri veya hospitalier (alm. johanniterorden) ismini tasiyorlardi.
  
  1291'de kutsal topraklarda olan son kaleleri olan akkon memluklulerce düsürülüyor. kaleyi savunanlar arasinda tapınak şövalyeleri de var.
  
  1291 - 1306 arasi avrupa'ya geri cekiliyor, bir müddet kibris'ta bariniyorlar.
  
  1306'da rodos'u bir nevi "isgal" ediyorlar. isimleri hala st john sovalyeleri veya hospitalier. buna ek rodos sovalyeleri geliyor.
  
  1312'de tapinak sovalyelerinin kaldirilmasiya onlarin bazi mülkleri hospitalier'lere devir ediliyor. aslinda hepsi verilmek isteniyor fakat peskes bu iste, feodallerden ve diger kilise tarikatlarindan kalanlari anca toparlayabiliyorlar.
  
  1522'da kanuni sultan suleyman'la baris imzalamak zorunda kaliyor ve rodos'u terk ediyorlar.
  
  1530'da kutsal roma imparatoru besinci karl ecnebi adiyla charles quint, sovalyelere, papa'nin tavsiyesi üzerine malta (yanina gozo ve trablus) adasini hibe ediyor.
  
  st john sovalyeleri veya hospitalier devam etse de artik malta sovalyeleri olarak aniliyorlar.
  
  bu zaman kadar katolik olan tarikat icinde ilk kopuslar basliyor. hospitalier'e lojistik destek icin kurulmus alman ballei brandenburg tarikat organizasyonlari reformasyon sürecinde protestanlasiyor. ve sadece hospitalier veya johanniterorden adini kullanmaya basliyor. bunu st john sovalyeleri adi altinda ingiltere, hollanda ve isvec hospitallereri izliyor.
  
  1798'de osmanlilarin, magriplilerin yapamadiklarini savasmadan napoleon yapiyor ve adayi isgal ediyor. tarikat malta'dan atiliyor.
  
  katolik malta sovalyeleri dagilma noktasina geliyor. rus cari birinci paul tarikata topraklar veriyor, ortodoks olmasina ragmen kendini grand prior yapiyor. (bu olay bazi tarihciler tarafindan gercek malta sovalyeleri'nin son bulmasi olarak yorumlaniyor)
  
  1802'de malta'nin ingilizlere devri üzerine yeni bir heyecan geri dönüyoruz saniyorlar. ama plan tutmuyor.
  
  1811'e kadar protestanlasan st john sovalyeleri, hospitalierdisinda neredeyse bütün almanya, ispanya ve italya'da katolik malta sovalyelerinin mülklerine el konuluyor. sadece bohemya/avusturya topraklarindaki bazi sovalyeler ve mülkleri kendilerini yok olmaktan koruyabiliyor.
  
  1834'de malta'dan kovulduktan italya'da varolus savasi veren katolik malta sovalyeleri messina, catania ve sonrasinda ferrara sehirleri üzerinden en sonunda roma'ya yerlesiyor.
  
  1837'de commonwealthde hizmet etmek icin, fransa ve almanya protestan hospitalierleriyle iliskide protestan "most venerable order of the hospital of st. john" kuruluyor.
  
  1869'da resmen palazzo di malta diger adi villa dei cavalieri di maltada exterritorial bir yabanci devletin elciligi statüsünde malta sovalyeleri taniniyor ve bugüne kadar gelmeyi basariliyorlar.
  
  günümüz:
  
  hospitalierlerin katolik kolu roma'da malta sovalyeleri olarak tarikat hayatina devam ediyor. askeri tarikatligi birakmis durumdalar. (alm. malteser)
  
  protestanlar ise alliance of orders of st. john ( http://www.allianceofstjohn.org/ ) adi altinda ingiltere, almanya ve hollanda'da birlesmis bir tarikat catisi altinda calismalarina devam ediyorlar. alm. johannitter, tr. st john sovalyeleri adini kullaniyorlar.
  
  katolik ve protestan iki kol da yilda bir kez konvanda toplanip, calismalarini koordine ediyorlar.
  
  hospitalier'lerin o ünlü sekiz köseli haci dünya'nin heryerinde hastanelerin, ambulanslarin, doktor ve saglik ekipmanlarinin üzerinde bu iki organizasyon adina kendini hala gösteriyor v e güncel tarihimizin aktif bir parcasi.
• sanıldığının aksine hiç bir zaman gerek askeri gerekse siyasi açıdan templar kadar büyük bir güce sahip olamamışlardır.
  
  templar'lar kadar üstlerine gidilmemesinin sebebi de tam olarak budur. güçlü merkezi krallıkların önünde bir engel teşkil edecek derecede ne devlet kademesinde ne de sosyal yaşamda güçlü statüler elde edebilmişlerdir.
• osmanlı'nın her savaşında default olarak osmanlı'nın karşısında yer alan tarikat.
  
  (bkz: sovereign order of malta)
• (bkz: sırtında haç işareti olan sağlık personeli)