herge

• bildiğimiz anlamıyla belçika çizgi romanını başlatan adamlardandır... belçikalıdır {hadi ya?} en tanınmış eser tintin'dir, bunun dışında zig et puce, quick et flupke gibi daha az tanınan eserleri de vardır. hergé 1983'te öldükten sonra tenten de bir daha çıkmamıştır...
• asıl adı georges remi'dir...
• herge ismi georges remi'nin baş harfleri olan r-g'den gelir...
• çizmeye ilk başladığı zamanlarda, nazilik yanlısı olan bir din adamından yoğun bir şekilde etkilenmiş olan, hatta (daha once de dedigim gibi) tenten sovyetlerde, tenten kongoda ve tenten amerikada isimli maceraları da bu papazın anlattıklarına dayanarak bodoslama çizen sanatçı... bunlardan sonra, uzakdoğu maceraları olan mavi lotus ve firavunun puroları'nı çizerken kendisine yardımcı olması için çinli, çang isimli bir arkadaşla tanıştıktan sonra değişmiştir tenten'in çizgisi; ki bunu görmek isteyenler mavi lotus'ta, avrupalıların çinliler ile ilgili önyargılarıyla dalga geçildiği sayfaya bakabilirler; bu değişimden sonra da, her ne kadar hergé ile çang'ın bağları kopmuş olsa da, sanatçı dersini almış ve tenten'in gideceği her ülke hakkında yoğun miktarda araştırma yapmış...
• belçika'nın işgali sirasinda almanlarla işbirliği yapmaktan suçlanmiş, üç kez tutuklanmış ve bir gün hapiste kalmıştır, bu bir gerçek; ama bir başka nokta da, o günlerde belçika'da eli kalem tutan nüfusun çoğunun aynı şekilde hüküm giymiş olduğudur... bunun yanı sıra, bahsi geçen işbirliği, yönetimi almanların eline geçen le soir gazetesinde, gelen tepkilere rağmen, tenten çizmeye devam etmektir...
• tenten boyunca evrimini de görebiliriz zamanla, ilk başlarda kendisi tenten'dir, dünyayı gezen, elinden gelen yardımı yapan, adalet dağıan izci çocuktur... daha sonra ise haddock olur, artık evinden çıkmak, maceradan maceraya koşmak istemiyordur; etrafı ona yabancı gelmeye başlamıştır... enteresan, ama anladığım kadarıyla hergé de epey sorunlu bir tipmiş, bahsetmiş olduğum din adamı aracılığıyla evlenmiş olduğu ilk karısından ayrılmış ve kendi stüdyosunda çalişan biriyle evlenmiş olması dimağinda bazi yaralar açmiş, bembeyaz karlarla dolu kabuslar görmeye başlamış, bunlardan kurtulmak için terapi bile görmüş... "bembeyaz karlarla dolu kabus" birşey çağriştirdi mi? evet, tenten tibette sanırım bu bakımdan hergé'nin en enteresan yapiti...
• georges remi'nin, hergé takma ismini kullanmasının sebebi ise, tenten'i geçici olarak görmesi, ilerde kariyerini resim yaparak sürdürmek istemesi ve asıl ismini de o zamanlara saklamasıymış... daha sonralari, andy warhol'dan da etkilenerek soyut resimler yapmaya başlamışsa da eleştirmenlerden "baba sen en iyisi bildiğin işi yap" yorumlarını alınca daha fazla uğraşmamiş...
• siyasi görüş itibariyle düpedüz sağcıydı ama faşist değil, sadık bir monarşistti. belçika kralının 2nci dünya savaşı'nda ülkeyi işgal eden nazilerle işbirliği yapması üzerine o da işgal güçlerinin denetiminde çalışmakta beis görmemiştir. onu 1nci dünya savaşı yılları sırasında işgal altındaki istanbuldaki vahdettin yanlısı işbirlikçilere benzetebiliriz.
• herge'nin esrarengiz yildiz isimli tenten macerasi, almanya'nin belcika'yi i$gal ettigi yillarda yayinlanmi$ bir kitaptir. burada konu, arktik denize du$mus bir meteoru ke$fetmek icin birbiriyle yari$a giren avrupali, agirlikli olarak da alman ve kar$larindaki amerikali tayfa arasindaki rekabet etrafinda geli$mektedir. tenten, almanlarin ve alman i$galindeki milletlerin fertlerinden mute$ekkil tayfanin reisidir. ayrica bir alman ucagi, arado ar 196, pilotlugu da yapar bu macerada. amerikali tayfanin finansmanini yapanlar yahudilerdir. bu gondermeler bariz taraf tutmanin i$aretleridir. piyasaya ciki$i tam da belcika i$galine denk gelir ki bir yerde i$gale riza gosterme ve kabullenme mesaji da vermektedir. nazi yanlisi olmasi iddialari bu kitaba dogrudan dayandirilabilir. ayrica ikinci dunya sava$i yillarinda yayinlanmi$ olan tenten maceralarinda, kahraman tenten, ya$anilan calkantili ve politik dunyayi terkederek uzak diyarlara hazine aramaya yollanmi$tir (tek boynuzun esrari, kizil korsanin hazinesi).
• herge, küçükken izcilik yapmıştır. uzun yıllar gittiği izcilik onun hayatında derin izler bırakır. hayat boyu izci olarak asla arkadaşlarını terketmez, onlara kötülük ve yapmaz ve yalan söylemezdi. içindeki küçük ve masum izci kendini tenten olarak çizgiromanlarında göstermişti. ama zamanla herge'in içindeki masumiyet gerçek hayatla çelişmeye başlar. herge, karısıyla hala evliyken başkasına aşık olur. ama bir izci olarak arkdaşların ıasla terketmez. psikoloğundan vur emi gelir "içindeli masumiyeti öldür". herge karısından ayrılır, aşık olduğu kadınla birlikte olur. tenten, bir daha asla eskisi gibi olmaz. kastafiore'nin mücevherleri, tenten ve pikarolar ve şimdi ismini hatırlayamadığım içinde uzaylılar geçen macera hala klasik tenten öğelerini barındırsa da, artık gizliden gizliye tenten'le dalga geçmektedir. kastafiore'de tenten aslında çalınmayan bir mücevheri arar. pikarolar is sinik bir politik taşlamadır. uzaylı macerasında ise herge artık sıkıldığı bütün kötü adamları uzaya postalar. avrupa çizgiromanında yazar'ın iç dünyasının yansımalarını en belirgin herge'de görebiliriz.