han hanedanı

• milattan once 220 ile milattan sonra 220 arasinda cin devletinin durumu.
  http://www.cohums.ohio-state.edu/…1/handouts/h8.htm
  http://emuseum.mnsu.edu/…ly_imperial_china/han.html
• (bkz: tembel enteller icin çin uygarlığı ve hanedanları/#7047080)
• (bkz: romance of the three kingdoms)
• (bkz: liu bang)
  (bkz: liu bei)
  (bkz: xiang yu)
• günümüzde etnik çinlileri belirten han kelimesi bu hanedan döneminden gelir.kağıdın bulunduğu, konfüçyus öğretisinin yayıldığı, çin in birleştiği ve güçlendiği bir dönemdir.
• (bkz: üç krallık)
• (bkz: imparator ai)
• (bkz: wudi)
• han hanedanı çin kültürünün zirvelerinden kabul edilir. kurulmadan önceki dönemde çin'de qin hanedanı yıkılmış ve savaşan devletler ^* yeniden ortaya çıkmışlardır. iki isyancı lider olan xiang yu ile liu bang arasındaki savaşı liu bang kazanmış ve han hanedanı'nı kurmuştur. ölümünden sonra ise imparator gaozu olarak anılmıştır. fakat bu 400 yıllık hakimiyeti sürekli değildir. m.ö. 9 ile m.s. 25 yılları arasında darbe ile başa geçen wang mang dönemi de vardır. fakat kendisi yeterince desteklenmediği için yine han hanedanı başa geçmiştir.
• çin'in han hanedanlığı'nın günümüze ulaşmış çığır açan icatları:
  
  -kağıt
  
  günümüze kadar varlığını kormuş en eski kağıt parçası 1957 yılında çin’deki bir mezarda bulundu. çoğunlukla kenevir lifinden yapılan bu ham kağıt parçası mö 140 ila 87 yılları arasına tarihlendiriliyora.ağaç kabuğu, kenevir, keten paçavralar ve balık ağından parçaların ezilip karıştırılması ardından bu karışımın kül suyu ile işlenmesiyle elde edilen gerçek yüksek kalite yazı kağıdının asıl mucidi ms 105’de han sarayında bir görevli olan cai lun.
  
  -derin sondaj
  
  mö 1. yüzyılda, han hanedanlığının deniz suyu arayışı içindeki tuz madencileri sondaj kuleleri inşa edip demirden burgu uçları kullanarak yerin dibine doğru neredeyse 1,5 kilometre derinlikte delikler kazıyordu.
  
  -sismograf
  
  ms 1. yüzyılda yaşamış çinli bilim insanı zhang heng astronomiden saatçiliğe kadar birçok alanda çalışmalar yapmıştır. çalışmalarından en bilineni uzak depremlerin saptanması için geliştirilmiş ilk aletti. heng’in ms 132 yılında han sarayına getirdiği bu alet sarkaçları bulunan bir kap şeklindeydi.
  çinli astronom, matematikçi ve sismograf zhang heng, ms yaklaşık 132’de bilinen ilk sismoskopu geliştirdi.
  
  -maden eritme ocağı
  
  çinli metalurjistler mö 200’lerin başında, han hanedanlığının ilk dönemlerinde, dökme demir elde etmek için ısıtılmış demir cevheri yığınına yüksek basınçlı hava pompalayan ilk maden eritme ocağını icat etmişti.
  
  -ayarlı anahtar
  
  mö 1. yüzyılda çinliler, tesisatçı ve tamircilerin kullandığına benzer, sürgülü bir kumpas yardımıyla uçlarının ayarlanabildiği bir alet kullanıyordu. bu alet başlarda, vida ve boruların gevşetilip sıkılaştırılmasından ziyade ölçüm için kullanılmıştı.
  
  -üzengi
  
  antik dönemde ata binildiğinde at gittikçe binicinin ayakları da adeta dans ediyordu, ancak romalılar semere, at hızlandıkça ayakların mümkün olduğunca sabit durmasına yardımcı olacak bir tutacak yerleştirmişti. han hanedanlığından bir mucit ise işi daha da kolaylaştırarak binicinin ayaklarını geçirebileceği demir veya bronzdan aletler geliştirdi.
  
  -dümen
  
  çinliler ms birinci yüzyılda gemiyi yönlendirip idare edecek bir alet geliştirmişti.
  bugün dümen olarak bildiğimiz bu alet gemilerin kürek kullanılmadan bir yöne yönlendirilmesini sağlıyor böylelikle seyri kolaylaştırıyordu.
  
  kaynak