hacı bektaş veli

• 1209-1271 yillari arasinda yasamistir. su sozu oldukca meshurdur, "hararet sacda değil nardadır. keramet tacda değil baştadır. her ne ararsan kendinde ara, kudüs'te, mekke'de, hac'da değil."
• "olur ise ten olur
  canlar olesi degil.."
• 1281 - 16 agustos 1338 yenicerilerin piri olarak anılır.
• (bkz: haci bektasi veli)
• haci bektas veli
  
  mutasavvif, sair. nerede dogdugu ve nasil yetistigi kesin olarak bilinmiyor. anadolu'da dogmus ve yetismis olabilecegi gibi. horosandan gelen ahmed yesevi mensuplarindan da olabilir. hakkinda soylenen menkabelerde cogunlukla horasan'dan geldigi belirtilir. baska bir ihtimale gore aslen nisaburludur. ahmed yesevi veya onun halifesi lokman perende'nin murididir. soy seceresi hz ali'ye kadar cikarilir. ^*
  kardesi mentesin ile beraber anadolu'ya gelir. sivas, amasya, kirsehir, kayseri'yi dolastiktan sonra simdiki hacibektas ilcesi olan sulucakarahuyuk'e yerlesir. basiyan-i rum dan oldugu soylenen hatun ana'yi kendisine evlat edinir ve orada vefat eder.
  
  haci bektas amasya'da iken baba ilyas ve onun onde gelen muridlerinden baba ishak ile dostluk kurmustur. sii-batini inanclara sahip olan baba ishak'in isyani sonucu idam edilmesi uzerine, muridlerinin haci bektas'in etrafinda toplandiklari rivayet edilir.
  
  bektasiligin haci bektas tarafindan kuruldugunu gosteren hicbir belge mevcut degildir.`:fakat acemi bir sekilde ilk tohumlari atanin o oldugu bir gercektirtarikatin 1516'dabalim sultantarafindan kuruldugu soylenir.:aslinda balim sultan haci bektasin temelinin uzerine yapilandirmistir tarikati` ^* `:profesyonel yapmaya baslamistir bu isi ve meyveler ona kalmistirhattafuad koprulu` bu tarihi, bir asir daha eskiye goturmustur. ve bu sekilde bektasiligin haci bektas'tan en az bir veya bir bucuk asir sonra kuruldugunu soylemistir^*
  
  haci bektas'in orhan gazi zamaninda yasadigi ve yeniceri ocagi'na dua ettigi yolunda rivayetler vardir. oysa onun yeniceriler tarafindan pir olarak taninmasi daha sonraki asirlarda gerceklesmisdir.
• efendim derler ki hacı bektaşı veli, güvercin donuna girip horasan ellerinden anadolu'ya gelmiştir. fakat kolay olmamıştır bu geliş. anadolu'da bulunan rum abdalları onun gelmesini istemezler imiş. güvercin donunda anadolu'ya doğru kanat çırptığını öğrenince hemen kartal donuna girip yolunu kesmeye davranmışlar. hacı bektaşi veli anadolu ufuklarına geldiğinde bakmış ki anadolu semaları kartal kanatları ile dolu. hepsini yararak güç bela inebilmiş bir çepni köyüne. (bugünkü hacı bektaş) ama vücüdu kartal pençeleri ile yaralanmış gayet de bitkin olarak. konduğu duvarın üzerinde bir köylü kadın görür bu güvercini ve yiyecek su verir. buradan da kadınların tarikattaki önemi anlaşılabilir. ve sonrasında hacı bektaş yerleşir anadolu'ya. tarikat da yayılır tüm anadolu ve balkanlar sathında.
• cennet kapısının nurlu yüzüne, araladığı aralattığı kendisi gibi kapılara, kapıları gördürene selam olsun....
  arabul
  kendini bil.
  kadinlari okutunuz.
  asil kör, nankördür.
  dogruluk dost kapisidir.
  güzel nur gönülden gelir.
  72 millete bir nazarla bak.
  tanriinsanin gönlündedir.
  murada ermek sabirla olur.
  eline,diline , beline sahip ol.
  her ne arar isen kendinde ara.
  en büyük keramet çalismaktir.
  hakikatta sevip sevilen hak´tir.
  okunacak en büyük kitap insandir.
  ol ^*söz verme, öl^* sözünden dönme.
  ínsanin cemali sözünün güzelligidir.
  marifet ehli´nin ilk makami edeb-dir.
  hiç bir milleti / insani ayiplamayiniz.
  çalismadan geçinenler bizden degildir.
  nefsine agir geleni, baskasina uygulama.
  bizim meclisimizin tarafi yoktur (kiblesi)
  ellerin kâbesi var, benim kâbem insandir.
  yolunuza dizinile degil kalbinizle baglanin.
  ílimden gidilmeyen yolun sonu karanliktir.
  aç gözlüler ömürleri boyunca yoksul sayilir.
  düsünce karanligina isik tutanlara ne mutlu.
  bir olalim, iri olalim, diri olalim, gür olalim.
  özü sözü dogru olmayanin imani da eksiktir.
  ya göründügün gibi ol, ya oldugun gibi görün.
  düsmaninizin dahi insan oldugunu unutmayiniz.
  hünkar bektas veli
• xiii. yy.da yetişmiş unlu bir düşünür ve gönül adamıdır.
  horasan’ın nisabur kentinde doğmuştur. annesi hatem hatun, babası seyyit ibrahim'dir.
  hacı bektas veli'nin çeşitli kaynaklarda doğum ve olum tarihleri değişik gösterilmiştir. dünyaya gelişi 1270-1280 yılları arası, ölümü ise 1337 olarak bilinir, bazı kaynaklarda ise doğumu 1209 olarak görülür...
  akılcılığa ve bilime inanan hacibektas veli dürüst kişiliğe sahiptir.
  piri hoca ahmet yesevi kültür ocağından eğitim alarak, çok sayıda bilim adamının yetiştiği bilgi birikimine ve geniş bir dünya görüsüne sahip olmuştur. hacibektas veli'nin anadolu'ya gelişi, anadolu selçuklu devleti'nin siyasi, ekonomik bozulduğu, yönetimde bölünmelerin ortaya çıktığı bir devreye rastlamaktadır. hacibektas veli kırşehir yöresindeki suluca karahöyuk'e (hacimkoy) yerleşmiş, orta anadolu'yu dolaştıktan insanin gelenek ve göreneklerini özümseyerek yeni bir bilim ve öğreti merkezi kurmuştur. burada çok sayıda öğrenci de yetiştiren ve yeniçeri ocagininda piri olarak bilinen hacibektas veli anadolu birliğinin sağlanmasına yardımcı olmuştur. haci bektas veli, türk dili ve kültürünün yabancı etkilerden ve unmasi çabalarını ömrü boyunca sürdürmüştür. ortaya koymuş olduğu birleştirici ve yükseltici öğreti her turlu bağnazlıktan uzak, cağa uyan ilkeler haline gelmiştir.
  hacı bektaş veli ibadet ve günlük yasamda kadını erkeğin yanına almıştır. güzel sanatlara sevecenlikle bakmış, dergah'ta öğretisini yasama geçirmiştir.makalat, fevaio. sadhiyye ve serh-i besmek isimli eserlerinin olduğu bilinmektedir.
  yapıtlarının arasında "velayetname" önemli bir eserdir.
• (bkz: haci bektaşı veli müzesi)
• bir gezginin notlarında okumuştum. çok sayıda müslüman ve hıristiyan her gün bektaşi tarikatının kurucusu hacı bektaş veli'nin türbesini ziyarete geliyor. yerli hıristiyanlar onu aziz haralambos ile özdeşleştiriyor. bu inanç doğrultusunda türbeye giderken hıristiyan ziyaretçiler istavroz çıkarıyorlar... müslüman ziyaretçiler ise, ki 19. yüzyıl sonlarında hacı muamelesi görüyor bu tip zevat, bitişikteki camiye girip namaz kılıyor, dua ediyorlar.
  işin enteresan kısmı her iki kesimin de muhit ahalisi tarafından sevgiyle karşılanması...