• hur dusunemeyenlerin dusunemedikleri icin anlayamamasi dogal olan olgudur, gercekliktir. ama asil aci olan kimi sahislarin icinden bir turlu cikamadiklari dogmaci ve kaliplasmis sigliklari sebebi ile anlayamadiklari bu kavrama bok atmalaridir, yok boyle bisii demeleridir. aslinda ortada iki kelime ile gelen bir kaliptan cok daha otede ve derin anlamlar vardir.

    peki nedir bu hur dusunce?

    "ben, manevi miras olarak hicbir ayet, hicbir dogma, hicbir donmus ve kaliplasmis kural birakmiyorum. benim manevi mirasim ilim ve akildir."

    diyerek aslinda hur dusuncenin ne olmadigini, ne olamayacagini ama aslinda ne olmasi gerektigini son derece net bir sekilde aciklayan ve, ilim ve akli rehber olarak gosteren modern ve laik cumhuriyetimizin kurucusu mustafa kemal ataturk daha sonra soyle devem etmistir bu sozlerine.

    "benden sonrakiler, bizim asmak zorunda oldugumuz cetin ve koklu zorluklar karsisinda belki gayelere tamamen eremedigimizi, fakat asla taviz vermedigimizi, akli ve ilmi rehber edindigimizi tasdik edeceklerdir.

    zaman suratle ilerliyor. milletlerin, toplumlarin, kisilerin mutluluk ve mutsuzluk anlayislari bile degisiyor. boyle bir dunyada, asla degismeyecek hukumler getirdigini iddia etmek, aklin ve ilmin gelisimini inkar etmek olur.

    benim turk milleti icin yapmak istediklerim ve basarmaya calistiklarim ortadadir. benden sonra beni benimsemek isteyenler, bu temel eksen uzerinde aklin ve ilmin rehberligini kabul ederlerse, manevi mirascilarim olurlar."

    anlayamayacaklar icin daha net ortaya koymak adina:

    hur dusunce ilimdir, bilimdir. dogmalar ile sekillenmemis, kaliplasmamis, bilimsel kurallar ve de teknikler ile aciklanabilen, gelistirilebilen, degistirilebilen, bagnazligin olmadigi, tartismaya acik dusuncedir, dusunce sistemleridir.
  • mustafa kemal ataturk'un "sayın öğretmenler, hiçbir zaman düşüncelerinizden çıkmasın ki cumhuriyet sizden fikri hur, vicdani hür, irfanı hür nesiller ister." vecisesinde de vurgulanmis dusunce.
  • aidiyet duygusundan kurtulup birey olmayi basarabilmek, aidiyet duygusunu tatmin eden kollektif bilinci olusturan din, gelenek, gorenek, toplum kural ve kaliplarin otesine gecebilmektir.

    aslinda ilgisi yokmus gibi gozukse de empati kurma yeteneginin yani sira vicdanla siki sikiya ilgilidir. insana her ne kadar zamaninda "dusunen hayvan" olarak tanimlansa da dusunmenin yani sira hayvan gibi guduleri ile hareket etme ve ozellikle bunu bir suru psikolojisi altinda yapma luksu yoktur.

    insani, diger cinslerden ayiran muhakeme gucu, vicdani ve aklidir. hayvandan farksiz bir sekilde suru psikolojisine kapilmayi birakip, birey olmaya calismalidir.

    hur dusunce kaynagi, nedeni, nicini bile bilinmeyen bazi ananeleri ya da cagin gerisinde kalmis uygulama yolundan uzaklasip hayata ve kendine yonelik olarak farkindaliklarini arttirmaktadir. boylece vicdani ve dusuncesi hur bir birey haline gelip insana daha bir yaklasacaktir.

    (bkz: yasamak cesaret ister)
    (bkz: sistemin parcasi olmak)
  • insanda ilk gelişmesi gerekenlerden olmakla beraber genelde sonradan edinilmeye çalişilan, süreç çoğu kez sekteye uğratildiğindan bazen hiç edinilemeyen hazine.
hesabın var mı? giriş yap