*

  • 1882-1944. alman mareşali. 1941 yılında rusyadaki merkez cephe grup komutanlığı yaptı ve 1944 yılında kısa bir süre batı cephesinde görev aldı. 20 temmuz 1944'de hitlere yapılan suikaste karıştığı iddiasıyla görevden alındı. bu olaydan sonra gestapo tarafından yakalanıp işkence göreceği ve idam edileceği korkusuyla aynı yılın 18 ağustosunda zehir içerek intihar etti.
  • 20 temmuz 1944'de hitlere karşı yapılan darbe girişimi sırasında başkomutan ve geçici olarak batıdaki" b ordular grubu " komutanlığı görevinde bulunuyordu. suikasti izleyen günlerde komployu soruşturan gestapo içersinde kluge'nin isminin geçtiği bazı belgelere ulaştı ve bu nedenl kluge ağır bir şüphe altında kaldı. ayrıca general pattonun normandiyadan içeriye doğru başlattığı taarruzun sürmekte olduğu bir gün mareşal von kluge 12 saati aşan bir süre boyunca karargahıyla iletişimi kaybetti. bunun nedeni cephenin ön saflarında bulunması ve ağır topçu bombardımanı nedeniyle mahsur kalmış olmasıydı. fakat bu durum hitler tarafından daha değişik bir şekilde yorumlandı.
    hitlerden kesin bir ifadeyle gelen bir mesaj şöyle idi:
    " mareşal von kluge derhal kendisini avranches civarındaki muharebe alanından çıkartacak ve normandiya muharebesini 5. zırhlı ordu'nun taktik karargahındn yönetecektir"
    bu emrin nedeni hitlerin mareşal'in ön saflara gitmekteki amacının müttefiklerle temasa geçerek bir teslim olma antlaşması yapabileceği kuşkusuydu. mareşalin geri dönmüş olması bile hitleri sakinleştirmedi. bu tarihten itibaren mareşal'e gönderilen emirler daima kaba, hatta hakir gören nitelikte oldu. mareşal bir yandan her an tutuklanmaktan hatta idam edilmekten korkarken diğer yandan da savaş alanında elde edeceği herhangi bir başarının sadakatini ispat edemeyeceğini anladı.

    general pattonun normandiyadan çıkması ve batı cephesinin çökmesi üzerine mareşal model 17 ağustos günü aniden yeni başkomutan olarak atandı. model ayrıca kluge'ye führerden bir mektup getirdi. mektupta nazik bir şekilde muharebe geriliminin kluge'ye ağır geldiği ve bu değişikliğin arzu edildiği yazılıydı ancak mektubun son cümlesi mareşal için kötü bir işaretti :
    " mareşal von kluge almanya'nın hangi yöresine gittiğini belirtecektir."

    mareşal ertesi gün evine gitmek için yola çıktı. ayrıldığı günün ertesindeki akşam kalp krizi geçirdiği ve öldüğü haberi yayıldı. 2 gün sonra gelen bir tıbbi rapor ise beyin kanamasından öldüğünü açıklıyordu. sonra gelen bir haberde ise onun için bir devlet töreni yapılacağını bildiriyordu fakat führer bir emir yayınladı ve devlet töreni yapılmayacağını bildirdi.

    bunu takiben mareşal von kluge'nin zehir aldığı ve otopsi ile bunun teyid edildiği doğrulandı.

    doğu cephesinde bulunan tüm generaller gibi von kluge de yakalanma riskine karşı yanında bir zehir kapsülü taşıyordu ve evine gelir gelmez gestapo tarafından tutuklanacağı korkusu yüzünden bu kapsülü kullandığına inanılmaktadır.
  • von kluge'nin görevden alınması üzerine hitlere yazdığı bir mektup sonradan müttefikler tarafından ele geçirilen alman arşivlerinde bulundu. mektup şöyledir:
    " siz bu satırları aldığınız sırada ben artık mevcut olmayacağım. hatalı tedbirler ile batı cephesinin kaderini kötü bir sona ulaştırdığım yolundaki kınanmaya tahammül edemiyorum ve kendimi savunacak vasıtalardan yoksun durumdayım. bundan bir sonuç çıkartıyor ve kendimi binlerce yoldaşımın çoktan gitmiş oldukları yere gönderiyorum. ölümden hiçbir zaman korkmadım. hayatın artık benim için hiçbir anlamı yok ve ben aynı zamanda tutuklanması gereken savaş suçluları listesinde de yer almaktayım.

    mektup daha sonra avranches'daki çöküşü önlemenin pratikteki imkansızlığı üzerine devam ediyor ve drumun kritikliği konusunda rommel ve kendisi tarafından yapılan uyarılara kulak vermediği için hitlere hafifçe sitem ediyordu.

    " değerlendirmelerimiz karamsarlıkla değil fakat gerçekler hakkındaki somut bilgilere dayanılarak yapılmıştı. kendisini her alanda ispat etmiş olan mareşal model'ın durumu kontrol altına alıp alamayacağını bilmiyorum. başarılı olmasını yürekten dilerim. bununla birlikte işler kötü giderse ve sizin çok değer verdiğiniz yeni silahlar, führerim, başarılı olamazsa, savaşı sona erdirmek için kararınızı verin. alman halkı o denli büyük ızdıraplara uğradı ki, bu korkuya bir son vermenin vakti gelmiş bulunuyor. bu sonucu elde etmek ve herşeyden önemlisi reichın bolşevik çizmesinin altında kalmasını önlemek için mutlaka bazı yollar olmalı."

    mektup ölümde bile hitlerin büyüklüğüne övgü ve klugenin sadakatinin teyidi ile sona eriyordu.
  • (bkz: zeki hans).
  • general heinz guderian'a 1941 kışında yaptığı haksızlıkların bedelini 1944'te ödemiştir.
  • intihar etmeden önce batı cephesi'nde görev yapmış ve zamanında heinz guderian'la aralarında olan sürtüşmeden dolayı guderian'ı düelloya davet etmiştir.
    hitler'e karşı gerçekleştirilen suikast girişiminden suikastten önce haberdar olduğu hitler tarafından bilindiği halde, keitel ve jodl kluge'nin batı cephesi'nin en yetenekli komutanı olduğunu ileri sürerek yargılanmasını engellemişlerdir.
  • heinz guderian'ı düelloya çağıran mal general. bunun için adolf hitler'den izin istemiş, hitlerden "ya bi siktir git amk ne düellosu, teksas'ta mı yaşıyorsun?" şeklinde bir karşılık almıştır.
hesabın var mı? giriş yap