• kisaca ffa olarak da geçer, eng. iğimsi yuz alani (?)

    yüzlerin algilanmasinda uzman kortikal bir bölgedir. yüzler, algıladığımız en önemli görsel uyaranlardan biridir ve bizi sadece bir kişinin kimliği hakkında değil, aynı zamanda ruh hali, cinsiyeti, yaşı ve bakış yönü hakkında da bilgilendirir (elbette aynasiz bir odada tek basina yetismis bir kisi bu bilgileri, gorsel olarak tanimlayamaz). bu bilgiyi bir yüz görüntülemenin saniyesinde elde etme yeteneği normal sosyal etkileşimler için önemlidir ve muhtemelen primat atalarımızın hayatta kalmasında kritik bir rol oynamıştır. davranışsal, nöropsikolojik ve nörofizyolojik araştırmalardan elde edilen önemli kanıtlar, insanların yüzlerin algılanmasına (the face-specificity hypothesis) adanmış özel bilişsel ve sinirsel mekanizmalara sahip olduğu hipotezini desteklemektedir.

    ffa, ventral akimda, temporal lobun ventral yuzeyinde, beyin kivrimlarinin* yan tarafinda bulunmaktadir. görsel

    gunumuzde hala pet scan ya da fmri araciligiyla arastirilmaya devam etmektedir.

    pareidolia (cansiz nesnelerde (genelde) yuz ogeleri gorme) mesela ffa'ya bagli bir durumdur.

    fusiform face area haliyle cocuklarda ergenlige kadar tamamiyla gelismemis olur. velhasil, 3 aylik bebekler farkli yuzleri ayirt etme bulgulari gosterirken, iki yasindaki bebekler annelerinin yuzlerini taniyabilir.

    yapilan çalismalarda elde edilen bulgular ffa'nin evrimsel amacini destekler niteliktedir. yani evrimin bir parçasidir. insanlar tarafindan uretilen sayisiz yuz ifadeleri yuzun yapisini "bozar" (nötr ifadeyi kirar). bu yuz ifadelir ve duygularin yuz ile ifadesi ilk once amigdala tarafindan islenip daha sonra yuz tanimi icin ffa'ya iletilir. kaynak

    ffa'nin duygulari isleme, algilama konusunda yeterli* degildir çünkü birincil görevi yuzleri algilamaktir. fakat kimi arastirma sonuclari bazi yuze yansiyan duygularin ffa tarafindan islendigi bulunmustur, bunlar genel olarak korkutan, tehtidkar yuz ifadelerinden cikan bir durumdur.
  • ffa ile ilgili 3 temel baba teori vardır:

    1- kanwisher tayfasının attığı ffa nın yüzler için uzmanlaştığı görüşü
    2-gauthier'in uzmanlık hipotezi, yani ffa sadece yüzler için değil uzmanlık kazandığınız bütün nesnelerin işlendiği yerdir( yani atıyorum bir nüfus memuru için kimlikleri vs)
    3-haxby tayfasının hipotezi. bunlar da diyor ki evet ffa yüzler de etkilidir ama sadece ffa değil diğer ffa ile yakın olmayan regionlar da aktiftir.

    bu sıkıcı bilgileri verdik, şimdi gelelim essas bilgiye. bu kanwisher tayfası çok sağlam bir araştırma yapıyor(sağlamlığı yapılan kontrol koşullarının mükemmelliğinde saklı) . deneyde körlere 3d yazıcıdan çıkardıkları çeşitli modellere dokunmaları isteniyor. yalnız bu modellerden bazıları insan yüzleri de içeriyor. sonra bu insanları (bkz: fmri)'a sokuyorlar. sonra ne mi oluyor? ffa körlerde aktiv! üstelik sadece insan yüzlerine dokunduklarında. hatta olay o kıvrımlardan falan mı kaynaklı diye kontrol etmek için başka bir deney yapıyorlar yok, onlar da aktivasyon yok. yüze özgü bunlar. daha daha ilginci, visual olarak yüz görenlerdeki ffa aktivasyonu ile körlerin ffa aktivasyonu da benzer. bunun üzerine insan algısının doğası, evrimi, gelişimi hakkında o kadar çok şey yazılır ki.

    bu , cognitive neuroscience alanında resmen (bkz: breakthrough) etkisi yapan bir çalışmaydı ve çoğu araştırmacının paradigmasını değiştirdi. yani bu haliyle yukarıda verilen gautheir'in hipotezi çok büyük darbe yedi.
hesabın var mı? giriş yap