fernweh

• türkceye tam cevrilemeyen, yaklasik anlami "uzaklara gitme istegi" olan, almanca sözcük. dünyanin üzerinde gidilmedik köse birakmayan milletimin nasil olup da bu kelimenin kesfini almanlara biraktigini ise hala idrak edemedim...
• almanca'nın belki bütün dillerin içindeki en güzel en şiirsel kelimelerden biri; uzağı özlemek, gitmek istemek.
• ingilizce'deki serendipity gibi bir sözcük; öyle güzel, öyle derin.
• (bkz: heimweh)
• alm. uzak özlemi.
  heimweh kelimesinin, yani sıla hasretinin, evini özlemenin tam tersi. her şeyi bırakıp gitmek isteyenlerin, kendi evinde yabancı gibi hisseden insanların, evinde kendini evinde gibi hissetmemek derdinden muzdarip olanların içini dolduran his.
• unheilig'in grosse freiheit albümünden oldukça güzel bir şarkı.
  
  sözlerini de kopyalayıp yapıştırayım:
  
  ferne welt ich komme,
  ich kann deine lichter sehn
  ich hab so oft davon geträumt,
  dich aus der ferne zu sehn
  
  ich seh den himmel sterne tragen
  und spür das späte sommerlicht
  ich hör die wellen kronen schlagen,
  wenn flut die strömung bricht
  
  ich dreh das ruder richtung norden,
  dort wo die sterne immer stehn
  und lass den wind die segel tragen,
  auch wenn die sonne untergeht
  
  und ich suche im horizont nach dir
  
  ferne welt ich komme,
  ich kann deine lichter sehn
  ich hab so oft davon geträumt,
  dich aus der ferne zu sehn
  
  ferne welt ich komme,
  ich kann deine himmel sehn.
  ich hab so oft davon geträumt,
  an deinen ufern zu stehn
  
  ich hab die welt für dich gebogen,
  um ganz nah bei dir zu sein
  ich hab die nacht ins licht gezogen,
  an dich gedacht zu jeder zeit
  
  ich dreh den kompass richtung hoffnung
  und zieht die flut mich auch zurück.
  kämpf ich bis der wind sich dreht
  vertrau weiter auf mein glück
  
  und ich such im horizont nach dir
  
  ferne welt ich komme,
  ich kann deine lichter sehn
  ich hab so oft davon geträumt,
  dich aus der ferne zu sehn
  
  ferne welt ich komme,
  ich kann deine himmel sehn
  ich hab so oft davon geträumt,
  an deinen ufern zu stehn
  
  ich sehe himmel und die sterne
  und suche jederzeit nach dir
  ich schaue weiter in die ferne
  und stell mir vor du bist bei mir
  
  ferne welt ich komme.
  ferne welt ich komme.
  
  ferne welt ich komme,
  ich kann deine lichter sehn.
  ich hab so oft davon geträumt,
  dich aus der ferne zu sehn.
• almancada uzaklara duyulan özlemi ifade eden, şiir güzelliğinde bir kelime.
  
  weh alman dilinde fiziksel bir acı ve ağrıyı ifade etmek için kullanılırken, sılaya özlem fiziksel bir acıya eşdeğer tutulur ve dilde heimweh olarak yer bulur. daha da karmaşık bir duygu yoğunluğunu, ruh acısını anlatan uzaklara özlem de benzer şekilde fernweh olarak adlandırılır. alt metinde "özlemek acıtır" diyen almanca'nın ne kadar halden anlayan bir dil olduğunu; almancada duyguların kelimelere nasıl ustalıkla aktarıldığını sadece bu yapılardan bile anlamak mümkündür.
  
  kelimenin anlattığı hissiyat için ise;
  
  (bkz: nerede değilsem orada iyi olacakmışım gibi gelir)
• "(...) almanya'nın hiçbir köşe bucağı yoktur ki bu huzursuz adam (heinrich von kleist, invulnerable) gitmemiş olsun; hiçbir şehir yoktur ki bu ebedi vatansız oturmamış olsun. hemen hep yoldadır o. berlin'den bir atlı posta arabasıyla dört nala dresden'e, erzgebirge'ye, bayreuth'a, chemnitz'e uçar gider, bakarsın birden peşinden atlı kovalarcasına würzburg'a, sonra napoleon savaş alanlarını katederek paris'e. orada bir yıl kalmak istemektedir, ama daha birkaç hafta sonra isviçre'ye kaçar; bern'i bırakır thun'a, basel'i bırakır yine bern'e; ansızın sapandan fırlamış bir taş gibi wieland'ın ossmannstedt'de sakin evine iniverir. gecenin ertesi yine yerinde duramaz, yine alev tekerlikli bir arabaya atlayıp milano üzerinden ve italya gölleri üzerinden paris'e koşar, boulogne'da yabancı bir ordunun ortasına düşüncesizce atar kendini ve mainz'da ansızın ölüm döşeğinde gözlerini açar. sonra yine berlin'e, potsdam'a fırlatmıştır kader onu (...)"
  
  die baumeister der welt (dünyanın fikir mimarları), kleist; stefan zweig
  çeviren: gürsel aytaç
  
  (bkz: yerleşik yabancı)
  
  edit: (bkz: heimweh)
• uzaklara, uzak ülkelere olan özlem. tedavisi: tatil yapmak. karşıtı: heimweh.
  
  fernweh
  
  "die sehnsucht zieht mich
  hin zum blau der meere,
  die flügel ausbreiten,
  mit dem wind segeln,
  ohne zu fragen, woher oder wohin.
  
  die sehnsucht zieht mich
  hin in ferne länder,
  dorthin, wo meine seele lacht."
  
  roswitha bloch
  
  * * *
  
  sormadan, nereden nereye demeden
  yelkenle uçan
  kanatlarını açan
  mavi denizlere çekiyor beni
  özlem.
  
  özlem beni
  ruhumun güldüğü
  uzak ülkelere
  çekiyor.
  
  çeviri: ©dilmen
• ibrahim ferrer dinlerken muzdarip olduğumu anladığım sendrom. ne işim var buralarda benim, ben bu hayata ait değilim ki sendromu. bir diğeri için (bkz: weltschmerz) almanlar bulmuş abi.