ernesto sabato

• 24 haziran 1911'de buenos aires'in bir banliyösünde, rojas'ta dogdu.
  
  la plata ulusal üniversitesi'nde fizik doktorasini tamamladiktan sonra, bir süre bu alanda çalisti ve dersler verdi. peron hükümeti döneminde üniversiteden uzaklastirildi.
  
  bu olayi yasamasinin öncesinde de la nacion'da edebiyat makaleleri yaziyordu. ilk kitabi, 1945 tarihli uno y el universo 'dur. ilk romani ise tünel'dir (1948). tünel'in devami niteligi de tasiyan kahramanlar ve mezarlar (1962) ile karanliklarin efendisi veya abaddon (1974) yazarin diger romanlaridir. diger eserleri daha çok arjantin'in politik tarihini sorgulayan yazilar ve felsefi denemelerdir. 50 yil önce yazilmis bu romanlarin ise türkçeye yeni çevrilmis olmasi ise ilginç.. bir istisnayla: tünel romani ayrinti yayinlari'ndan çikan çevirisinden çok çok önce bir gazetenin verdigi kitap serisinde, yanilmiyorsam sabah gazetesinindi, yer almisti. eserlerini söyle bir siralamak gerekirse:
  
  - uno y el universo 1945.
  - el tunel -tünel 1948.
  - hombres y engranajes1951.
  - el otro rostro del peronismo 1956.
  - el caso sabato 1956.
  - sobre heroes y tumbas- kahramanlar ve mezarlar 1962.
  - `tres aproximaciones a la literatura de nuestro tiempo `- zamanimizin edebiyatina iliskin üç yaklasim 1968. (bu türkçe'ye çevrilmemis zannimca; sadece basligi naçizane türkçelestirdim; digerlerinden emin olamadigim içindir ki dokunmuyorum... bilenler dokunsun diye.)
  - abaddon el exterminador- karanliklarin efendisi 1974.
  - nunca mas- sabato sorusturmasi 1983.
  - la resistancia 2000.
  
  ernesto sabato hakkinda dikkat çeken noktalardan biri, sonradan edebiyati seçmis eski bir fizikçi olmasidir. niye, diye sorar durur insan kitabini okurken.son romani karanliklarin efendisi'nde bir yerde fizikten vazgeçince bir akademisyen arkadasinin ona selam vermeyi kestiginden söz eder. ayni kitapta bilim mi edebiyat mi tartismasini da yapar.zaten bu kitapta birçok otobiyografik serpistirmeler var. edebiyatla karsilastirilan bu bilim, muhtesem aydinlanma fikrinin semsiyesi altinda gizlenmeyi bugün çok güzel basaran vahsi, etik tanimaz bir bilimdir, teknoloji açligidir muhtemelen. üçüncü dünya ülkelerinin her konudaki açlik ve yetisme duygusunun teknolojide de kendini gösterdiginin elestirisidir sabato'nun yaptigi biraz da. neden edebiyat sorusunun cevabi da buradan çikiyor olsa gerek kendiliginden...
  
  sabato için geçerli olan bir baska ilginç nokta ise, yazdigi kitabin sayfalarindan koptugumuz halde bütününü yakaliyor olabilmek. sirayla okunmasi gereken romanlar, karakterler ve olaylar bir bütün; birbirinin devami çünkü. yine de birdenbire ortaya çikan karakterler hiçbir zaman dogru dürüst tanistirilmazlar. pat diye odaya veya söze girerler. bir çesit rüya gibi. sabato'nun bir uzun rüya görür oldugunu söyleyebiliriz.
• " her şeye rağmen tek bir tünel vardı, karanlık ve yalnız: benimki." tünel romanının başından
• tahsin yucel ile -tip acisindan- ayni kisi oldugunu dusundugum arjantinli yazar.
• kahramanlar ve mezarlar eseriyle ün yapmış olan 99 yaşındaki arjantinli yazar dün sabah evinde bronşitten ölmüş.. sevenlerinin başı sağolsun.
• conadep'in kurucusu. conadep, faşist arjantin cuntası döneminde kaybedilen, katledilen, işkence edilenlerin hesabını sormak için kurulan örgüt. birçok yazarın kaleme aldığı "bir daha asla" kitabın yazarlarındandı.
  
  tarih che'ler görmeye devam edecek.
• (bkz: conadep) (bkz: nunca mas)
• politik romanı fraksiyon zımbırtılarından sıyırabilerek 'ötekiler' şekline getirebilmiş adam.
  
  şu üçleme, topyekün on numara beş yıldız değil ama zamanın her yerinde gezdiriyor vallahi. şimdi olanları bile...
  
  dönem tecavüzcüsü, şeker gibi yazar.
• kitaplarının yeni baskıları, yine ayrıntı yayınları tarafından yapılmaktadır şu günlerde.
• camus, ernesto sabato'nun tünel adlı eseri için "kuru, kesin ve sarsıcı bir dille yazılmış. fransızca'ya çevrilmesi için gallimard'a salık verdim. umarım fransız okuyucusu kitaba hak ettiği değeri verir" demiş. etkileyici bir kitap. kitabı merak edenler için;
  https://www.instagram.com/…aj32/?taken-by=bookogina
• "direniş" adlı kitabı pınar savaş tarafından çevrilip delidolu kitap tarafından basılan yazar.