• avrupa'da daha çok "iş ve örgüt psikolojisi" olarak adlandırılan psikoloji alt dalı

    ing. industrial / organizational psychology
  • türkiye'de daha henüz yerleşmemiş, kimliğini bulamamış bir uygulamalı psikoloji alanıdır. bir dönem * yurtdışında* bu alanda master yapıp türkiye'ye döndüğünüzde ik'cılar ve iş yeri sahipleri size angut angut bakıyordu. her şirkete mutlaka bir tane lazımken şirketler sizden kaçıyordu. şimdi yeni yeni kendine geliyor. adama ikinci master yaptırdıktan sonra.
  • fabrika ve işyerlerinde çalışanların insan olduğunu
    hatırlayan saygıdeğer bilimadamları tarafından geliştirilmiş altbilim dalı.
  • işcileri daha iyi çalıştırmak için onların psikolojisini de manipüle etmemiz gereken diyen alt olduğu kadar da aşağılık da olan bilim dalı
  • "zavallı insancıkları sabah sekiz akşam altı tıkıyoruz bu iş yerlerine, hayır bi şey değil şimdi sessiz sessiz çalışıyor gibi görünüyorlar para uğruna geçim derdine, sonradan bi yamuk yapmasınlar 'ieeeeyt yeter ulan' deyip üstümüze forklift sürmesinler, fotokopi makinasını kafamızda kırmasınlar" diye düşünen işverenlerin, kölelerinin pardon elemanlarının ruh sağlıklarını sisteme uydurup kendi kazançlarını arttırmaya yönelik bir işlerliğe sahip bilim dalı.
  • insan kaynakları yönetimi nin olmazsa olmazlarındandır.
  • çalışana işe yakışan karakterin giydirilmesi. ilik ister, kalıcı hasar bırakır.
  • bir şirkette çalışanları 5 çalıştırıp, onlara 1 vermeyi ehlileştirmek için uydurulmuş zalim alan. bu alanda çalışanlar daha sonra "ayda bir sucuk partileriyle işçilerimizi eğlendiriyor onları motive ediyoruz" diyen kişiler oluyorlar. canlarım benim. patron bayrağı patron olmamalarına rağmen ellerindedir. performans, insan kaynakları, iş stresi gibi kalıplarla konumlarını kurtarmaya çalışırlar.

    "sömür psikologcuk sömür emeği sömür" odaklı bir iştir onlarınki. iyi adamların seçmemesi gerekir.

    daha geniş tanımıyla;
    (bkz: psikolojinin şişmanı işçi düşmanı)
  • bunu uygulayan psikolog, disipline "low-involvement alakadar" vasfiyla ve kisitli algi cercevesiyle yaklasan birkac adam "aci cekmelisiniz," dedi diye aci cekecek degildir, tabiatiyla kasilmamasi gerekir. bilakis, isletme bolumlerinin bir alt disiplini olan "insan kaynaklari yonetimi" konseptine kiyasla benzer konulara cok daha hakkaniyetli, etik ve bilimsel bir bakis acisi getirir endustri ve orgut psikolojisi. soz gelimi, isletme kokenli hrm gurulari "unstructured interview" namli ve "gozune bak, memleketini sor, ise alip almamaya karar ver," minvalli mulakat anlayislarini yuceltirken, i/o psychology disiplini guvenilirligi* ve gecerliligi* cesitli metodlarla teyit edilmis "structured interview" modelleriyle sonuca ulasmaya calisir-cok basit bir ornek olarak-. hatta isletme kokenli hrm ciler, cogu zaman sozluk yazarlarinin o cok asagilik buldugu i/o psychology yi fazla dogrucu davut ve formulcu oldugu gerekcesiyle elestirmislerdir. bu noktada soz konusu nefretin gelenekci ve teamulcu hrm pratiklerine yoneltilmesini daha saglikli buluyorum. kaldi ki kusura bakmayin ama is dunyasi diye bir sey varmis diyorlar dunyada; nasil bir endustri muhendisi yahut operasyon muduru uretim bandindaki is ve islemleri optimize etmeye calisiyorsa ya da bir yazilim muhendisi proje maliyetlerini minimize etmeye calisiyorsa i/o psikologu da, soz gelimi, calisma saatleri araligini, performans olcum metodlarini cogu hrm cinin yadsidiginin aksine ampirik veriyi gozeterek optimize etmeye calisiyor ki izin verin, ben bunda asssagilik bir yan goremiyorum. yani bu adam "esnek calisma saatleri sunulan bir uc aylik periyotta calisanlarin moral duzeyleri" ile "sabit calisma saatleri sunulan bir uc aylik periyotta calisanlarin moral duzeyleri"ni gecerli ve guvenilir tekniklerle kiyasliyor, neticede ilk opsiyonda calisanlarin daha mutlu ve verimli (bkz: win win situation) olduklari cikariminda bulunuyor -bu arada bu psikologlarin asagilik olmamasi icin yalnizca calisanlarin mutlu olmasi ancak sirketin surunuyor olmasi gerekiyordu, degil mi-, yoneticiye "calisanlariniz onlara esnek calisma saatleri sundugunuz muddetce cok daha mutlu, lutfen bu yonde bir revizyona gidin," yollu bir rapor sunuyor. su satira kadar okuduysaniz "high-involvement alakadar" vasfini haiz olmaya yaklastiginizi varsayarak size soruyorum: ilgili sirketin hrm departmaninda soz konusu i/o psychology pratiklerini uygulayarak boyle bir rapor kotaran bu sahis nazarinizda serefsiz evladi olabilmek icin ne gibi bir ilave is ifa etmistir? velhasil, nefretinizi yanlis disiplinlere, kisilere, muesseselere vs. yoneltiyorsunuz, yanlis yoldasiniz. totalde "kapitalizm" denen kavrama yonelik olan nefretinizi tek basina takilan ve naif bir disipline -en azindan turkiye de naif, cunku turkiye de patronlar genellikle ubermensch olduklarindan ve ise alma, performans degerlendirme, motivasyon, grup-ici catismalari cozme, is yasasi ni uygulama gibi konulari kusursuz duzeyde bildiklerinden, ozetle soyle diyeyim, logoyu bizim yegen yapar ya adamlari olduklarindan i/o psychology nin turkiye de orta vadede yatacak yeri yoktur zaten, tasalanmayin- ihale etmeniz yersizdir. ha, endustri ve orgut psikolojisi en az endustri urunleri tasarimi, pazarlama, reklamcilik, operasyonel yoneticilik, yazilim muhendisligi, sistem analistligi kadar asssagilik bir disiplindir, evet. lakin ayni tanimlari bahsi gecen alanlarin basliklarina girmiyorsaniz o noktada sozlerinizin ussalligini sorgularim.
hesabın var mı? giriş yap