emiliano zapata

• gercekten de cok utanc verici bi durum, ben butun sozluk adina utaniyorum ve hemen bu utanci kapatmaya calisiyorum.. 1919 yilinda oldurulmus meksikali devrimci.
• off off fena gecikmiş bir entry cidden hele icqdaki surnameimin zapata olduğu düşünülürse.neyse geçtik meksikali devrimcinin viva zapata filmiyle hayatı filme alınmış zapatayı marlon brando oynamıştır.filmi yanılmıyorsam elia kazan da yönetmişti...
• 1800'lerin sonundaki dillere destan meksika devriminin liderlerinden, faşist devlet başkanı huerta'yı savaşarak yenmiş devrimcilerden biridir. pancho villa, carranza ve en önemlisi alvaro obregon, devrimin diğer önemli liderleridir. huerta'yı devirdikten sonra bu liderler kendi aralarında anlaşmazlığa düşüp ikili gruplara ayrılmış, politik ve sıcak savaşa devam etmişlerdir. zapata-villa vs obregon-carranza savaşları başlamıştır. zapata, 1919'da taraf değiştirmek istediğini söyleyen carranza'nın davetini kabul etmiş ve tuzağa düşerek öldürülmüştür. dolayısıyla, carranza, meksika tarihine hispanik iago olarak geçmiş, "şerefsiz" lafı arkasından en çok edilen ademoğlu olmuştur belki de. villa ve zapata ortadan kalkınca -ki villa'ya ne oldu bilmiyorum, araştırmakla uğraşamıyorum, uykum var, sıkıntılıyım, ölüyorum- , obregon ve carranza savaşı başlamış, bu güç çatışması, muhteşem devrimden ancak 10 sene sonra obregon'un zaferi ile sonuçlanmıştır.
  
  zapata'nın diğer devrim liderlerinden farkı, entelektüel bir politikacı olmamasıydı, halkın arasından çıkmış, meksika köylüsü, yucatlan sergüzeşti, eğitimsiz ama çok zeki bir liderdi. sloganı, trademark'ı olan "tierra y libertad" bugün bile kullanılan bir slogan. zaten görünüşe göre, dört lider arasındaki tek gerçek devrimci gerçekten de zapata idi, bunu böyle söylememin temel sebebi ise "ayala planı" isimli bildirisiydi.
  
  bu bildiri, meksika tarihindeki en radikal değişim planıydı, toprakların kademeli olarak kamulaştırılmasını ve devrim sırasında kayıp veren ailelere maaş bağlanmasını öngörüyordu. metin o kadar beceriksizce ve hata dolu yazılmıştı ki -misal dahi anlamındaki de ve soru eki mi birleşik-, devrimcilerin devlet başkanı madero, ülkenin en büyük gazetesine şu emri vermişti: "bu metni olduğu gibi basın ki herkes zapata'nın aptalın ve delinin biri olduğunu öğrensin." oysa, meksika halkı da eğitimsizdi, onların da "dahi anlamındaki de"nin ayrı yazılacağından haberi yoktu, sözlükçü değildiler ve emilliano'nun manifestosu, gramatik asaletini koruyamasa da, halkın dilinden konuşuyordu. manifesto basılır basılmaz meksika tarihinin en popüler bildirgesi haline geldi; hala öyle. -sub commandate'nin 2001'de silah bıraktıktan sonra meksiko siti'den yaptığı konuşmayı tenzih etmek isterim-
  
  zapata'nın, 4 devrimci lider arasından en tanınanı olmasının sebebi john steinback'in onun hayatı üzerine bir senaryo yazması ve filmin elia kazan tarafından yönetilmiş olmasıdır aynı zamanda. steinback, onu, ölümünden sonra gücü artan che, isa, jan dark gibi figürlerle kıyaslamış ve baskıya karşı çıkmanın evrensel bir sembolü olarak görmüştü. gerçi viva zapata adlı bu filmde, emilliano'yu, gözleri iki yandan bantlanmış bir marlon brando oynamış, bezbebek, kukla gibi grotesk görüntüsüyle filmden zerre keyif almamızı engellemişti.
  
  ha, 90'lar meksikasının yeni devrimci hareketinin de "zapatista hareketi" ismini almasının sebebi de ayrıca bunlardır.
• meksikalı devrimci. çiftçi ve köylü lideri. diktatör diazı devirmiştir.
• "dizlerinin üzerinde yaşamaktansa ayakta ölmek yeğdir" sözüyle tarihe geçen meksikanın ulusal kahramanını
• (bkz: la revolucion de emiliano zapata)
• (bkz: meksika devrimi)
• yenilmis meksika devriminin onderlerinden ve meksika'da halk kahramani devrimci.
  
  (bkz: diz cokerek yasamaktansa ayakta olmek yegdir) sozunun sahibi.
  
  kizilderili bir koylu olan zapata morelos eyaletinde 1880'de dünyaya geldi. devrim sirasinda morellos'daki büyük şekerkamışı işletmelerinde çalışan ırgatları örgütledi.
  
  sonra meksika'yı ve ülkenin bütün güneyini ele geçirdi. fakat, başlattığı büyük toprak reformunu durdurmak isteyen cumhurbaşkanı carranza, halk kahramanı zapata'yı albaylarında birine öldürttü. zapata, cuernavaca'da 1919'da hayata veda ettiğinde 39 yaşındaydı.
• tierra y libertad sloganını magon'dan devralan devrimci.
• baskentin güneyindeki morelos eyaletinde ayaklandi ve ayala grubuna baskanlik etti, orta ve güney cumhuriyeti devrimci cuntasini kurdu. zapatizmo adi verilen bir düsünce biçiminin babasidir.
  4 aralik 1914'de francisco "pancho" villa ile xachimilco'da görüstü. xachimilco anlasmasiyla mexico city'e beraber girme karari aldilar ama baskentte isler degisti ve zapata morelos'a geri çekilmek zorunda kaldi. morelos'u kalkindirmasina ragmen 1917'de tüm eyaletin harabeye dönüsmesini engel olamadi. bu tarihten sonra gücünü bir kez daha toplayamadi ve 1918 martinda sanki ayala plani varolmamis gibiydi. kendisi de 1919 nisaninda pusuya düsürülerek öldürüldü.
  fikirleri kendisiyle birlikte ölmeyip bugün hala varligini sürdürmektedir;
  (bkz: zapatistas)