distilasyon

• türkcesi damitma olan distillation kelimesinin dogrudan türkceye cevrilmis hali.
• (bkz: rektifikasyon)
• rakının evrim teoremi
• bir adı da damıtma olan distilasyon, birbiri içinde çözünmüş bileşiklerin, kaynama noktaları farklılığından yaralanılarak ayrıştırılmasıdır. ayrıştırılması düşünülen sıvı ısıtıldıkça, kaynama noktası düşük olandan kaynama noktası yüksek olana doğru bileşikler sırayla buhar fazına geçmeye başlar. bu sırada buharlaşanlar soğutucudan geçirilip yoğunlaştırılır ve ayrı kapta toplanır. bu ayrı kapta toplanmış ürüne damıtık veya distilat denir.
  
  kimya sanayisinde ve alkollü içki üretiminde kullanılır. tarihte ilk kez çinlilerin pirinçten elde ettikleri fermente içkiyi distile ederek yeni bir içki yaptıkları bilinir.
• kaynama noktası farklı olan sıvıların birbirinden ayrıştırılması yolu ile imbik ve benzeri kimyasal teçhizatlar kullanılmak sureti ile gerçekleştirilen kimyasal prosestir.
  
  bazı alkollü içkiler, çeşitli bitkisel esanslar, aromatik yağlar, kozmetik ürünleri, bazı parfümler falan bu yöntem ile elde edilmektedirler.
• sıvıların kaynama sıcaklığı farklılığından yararlanıp birbirinden ayrılmasını sağlayan kimyasal ayrıştırma metodudur.
• sıvıların kaynama veya donma sıcaklığı farkını doğru şekilde kullanmak sureti ile ayrıştırılması işlemidir.
• ham petrolü ayrıştırmada kullanılan ilk yöntemdir. rafineriye gelen ham petrol distilasyon kolonuna gelerek kaynama noktası farkı ile lpg, benzin, jet yakıtı gibi ürünlere dönüşür. distilasyon günümüzde bu açıdan çok önemli bir ayrışma yöntemidir.
• birden fazla bileşenden oluşan bir karışımı, bileşenlerin kaynama noktaları arasındaki farktan yararlanarak bileşenlerine ayırma işlemine distilasyon denir. sıvı karışımının ısıtılıp, düşük kaynama dereceli olanların kısmen buharlaşmasını sağlayıp, daha sonra tekrar yoğunlaştırarak, yüksek kaynama derecelilerden ayırma işlemidir. distilasyon en çok kullanılan sıvı-sıvı ayırma işlemidir. bu ayırma işlemi sürekli ve kesikli sistemlerde kullanılmaktadır.
  
  iki tip distilasyon metodu mevcuttur;
  
  1. ayrılmaları istenilen bileşenlerin sıvı karışımının kaynatılmasıyla buhar üretilir, buhar bir kondensörden geçirilerek yoğunlaştırılır ve dışarı alınır.
  
  2. yoğunlaştırılan buharın bir kısmı distilasyon kolunun baş ürünü olarak dışarı alınırken, diğer kısmı distilasyon kolununa gönderilerek buhar fazı ile temas etmesi sağlanır. buhar fazıyla sıvı fazın teması ters akım prensibine göre gerçekleşir.
  
  distilasyon kolonları ve çeşitleri :
  
  raflı tepsili kolonlar : kolonlar genellikle içinde iki akışkanın kademe kademe birbirine temasını sağlayan içi tepsilerle donatılmış veya dolgu malzemeleri ile doldurulmuş dik silindirik kulelerdir. kullanım, imalat kolaylığı, maliyeti ve işletme uygunluğu göz önüne alınarak tepsili kolonlar veya dolgulu kolonlar proses mühendisleri ve tasarımcılar tarafından seçilir.
  
  dolgulu kolonlar : dolgulu kolonlar silindir biçiminde içi inert dolgu malzemesi ile dolu kolonlardır. kolon içi dolgu malzemelerinin özelliği gaz ve sıvı akıntının parçalanarak temas yüzeylerinin çoğalmasını sağlamaktır. kütle transfer prensibi tepsili kolonlarda olduğu gibidir.
  kolon içinde genellikle yukarıdan aşağıya ve aşağıdan yukarıya fazlar arasında ters bir akıntı vardır. sıvı yukarıdan aşağıya, gaz aşağıdan yukarıya hareketi sırasında kolon içinde dolgu malzemesinin boşluklarında temas ederken birbirileri ile madde alış verişi yaparak istenilen ayrışmayı sağlarlar.
  dolgulu kolonların tasarımında basınç düşmesi, tesis yükü ve akış kapasitesi gibi mekanik faktörler göz önünde tutulur. buna ilaveten akışkanlar arasında etkili bir temas alanı faktörü de vardır.
  
  uygun bir dolgulu kolon aşağıdaki özelliklere sahiptir :
  düşük basınç farkı oluşumu
  yüksek kapasite (düşük basınç farkı ile yüksek akıntı sağlanması)
  düşük ağırlık ve düşük sıvı tutunması; kolonun toplam ağırlığının ve sıvı fazın dolgu malzemesi üzerinde az tutulması
  birim hacme düşen geniş aktif temas alanı
  
  edit : imla
• (bkz: distile)