digitalis
-
-
yüksükotu (digitalis purpurea) bitkisinin kısa adı. ayrıca bu bitki içerisindeki aşırı zehirli 4 bileşikten birine verilen ad.
-
soma fm'in yeni kanallarindan birisi. zaten kanalin aciklamasini okur okumaz vuruluyor insan:
"digitally affected analog rock with a diy mentality."
dinlemek icin buyrun:
http://somafm.com/wma128/digitalis.asx -
lush'dan daha az elektronik ama onun kadar duygusal, müthiş bir kanal.
güncel açıklaması şu şekilde;
"digitally affected analog rock to calm the agitated heart." -
senelerdir sıkılmadan dinlediğim soma fm kanalı. yalnız çalan şarkıların yarısından fazlası radiohead kolpası. bir raidohead çalsalar rahatlayacak gibiler ama çalmıyorlar.
-
nice şarkı ve şarkıcı keşifleri yaptığım favori radyo kanalım. somafm'in en iyisi.
-
digitus latince'de parmak anlamına gelir. digit, yani ingilizce'de sayı anlamına gelen sözcük esasen latince'deki digitus sözcüğünden köken alır. latincedeki digitus, proto-hint-avrupa dilinde göstermek, işaret etmek anlamına gelen deyg-, deyk-'ten köken alır. sanskritçe disáti (“göstermek, işaret etmek”), eski yunanca deíknumi (“göstermek”), eski ingilizce'de taecan (“göstermek, işaret etmek”) teach ve tacen (token: simge, işaret) sözcüklerine de deyg- sözcüğü köken vermiştir. digitus yani parmak aynı zamanda eski mısır'da, mezopotamya'da, eski yunan'da ve roma'da bir ölçü birimiydi. 1 cubit (dirsek) 7 el ayası ve 1 el ayası 4 parmak ediyordu. aynı zamanda 3. parmağın genişliği (3/4 inç) ve baş parmak ile serçe parmak arasındaki mesafe de ölçü olarak kullanılıyordu.
türkçe'de esasen yüksük otu olarak bilinen bu bitki plantaginaceae ailesinden bir genus (cins) ve eski ingilizce'de foxglove (tilki eldiveni) olarak kaydedilmiş. bunun sebebi de eski ingiliz mitinde kırsal halkın yaşam alanlarına gizlice baskın yapan tilkilerin bu bitkinin çiçeğini pençelerine taktıklarına inanılması. (bitkinin fotoğrafı şurada: http://images.all-free-download.com/…wer_226869.jpg)
foxglove'u digitalis (digitus + alis, parmakla ilgili olan, parmağa ait olan, parmaksı) olarak adlandıran ilk kişi 1501 doğumlu alman doktor leonhard fuchs, bu amca rönesansın elemanlarındandır ve aynı zamanda botanikçi ve 500'e yakın bitkinin detaylı açıklamasını, çizimini ve tıpta kullanım alanlarını yazdığı bir kitabı vardır. hatta ki küpe otu (fuchsia) (fotoğrafı: https://www.lovethegarden.com/…er.jpg?itok=5neszf3k) ismini bu amcanın arkasından alıyor. tıpta mikrobiyolojide nükleusu boyamak için kullanılan fuksin boyasının ismi aslında kısmen de olsa burdan gelmektedir. rosanilin hidroklorid'in üreticisi olan fransız renard kardeşler hem o sıralar fuchsia bitkisinin popülaritesini artırmak için hem de fransızca renard sözcüğü almanca'da fuchs yani fox (tilki) anlamına geldiği için bu ismi tercih etmişlerdir. bugün tüberküloz için uygulanan ziehl-neelsen ya da asit-fast boyalarında fuksin bulunmaktadır. fuksin suda çözündüğünde ise magenta rengini alır.
neyse benim bu başlığa gelip bunları yazma sebebim ise vincent van gogh. bugün van gogh'un otomutilasyon, depresyon ve nöbetlerden muzdarip olduğunu ve en sonunda intihar ettiğini biliyoruz. bugün dahi van gogh'un hastalığı üzerine tartışmalar var, birçok tarihçi ve kendi doktorları onun epilepsi olduğunu düşünürken bazıları onun meniere hastalığına sahip olduğunu kimileri ise onun bipolar olduğunu kimileri ise kompleks parsiyel nöbetler geçirdiğini düşünür. digitalis günümüzde pozitif inotrop ve antiaritmik olarak özellikle atriyal fibrilasyonda ve kalp yetmezliklerinde kullanılıyor. digitalis'in kardiyak hastalıkların tedavisinde kullanımını ilk kez ingilizce literatürde 1785 yılında william withering yazıyor. ilaç aynı zamanda 19. yüzyılın ikinci yarısında epilepsi tedavisinde de kullanılıyor ki günümüz için epilepside uygunsuz bir ilaç. digitalis'in terapötik indeksi oldukça dar olduğu için eskiden bu yana bitkiyi yeme sonucu toksikasyona bağlı etkileri iyi biliniyor bunlar: kusma, bulantı, deliryum, ksantopsi, bulanık görme, nöbet geçirmeden kardiyak yan etkilere ve iştah kaybına dek değişiyor.
ksantopsi ise renk görüşünde sarı-yeşil rengin baskın bir hal almasına ve ışık odaklarının etrafının bulanık bir hale şeklinde görülmesine deniyor. bu yan etkinin en sık görüldüğü ilaç ise hücreler üzerindeki na-k atpaz kanallarını inhibe eden digitalis türevleri. van gogh'un üç tablosunda kendi doktoru paul-ferdinand gachet'yi elinde foxglove (digitalis) varken görebiliriz. resimler: http://www.vangoghcontroversy.com/…mages/drtrio.gif
bu durum ise bizi gachet'nin van gogh'u epilepsi için tedavisi sırasında foxglove (digitalis) kullanması ve digitalis intoksikasyonu (zehirlenmesi) ve ksantopsi hakkında şüphelendiriyor. hatta literatürde birçok kez çalışmasını bile yapıyorlar. bkz: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/…rm=van gogh digitalis
böyle işte dostlar.
van gogh'un resimleri
wheatfield with crows: https://artsandculture.google.com/…s/dwfdd5amqfpsew
wheat field with cypresses: https://artsandculture.google.com/…s/agf0es5nnsa0fg
the starry night: https://artsandculture.google.com/…t/bgeuwdxel93-pg
street in auvers-sur-oise: https://artsandculture.google.com/…e/9afk-5y50uohng
sunflowers:
https://artsandculture.google.com/…s/ngemkplwfmo9aq
https://artsandculture.google.com/…s/hwegmsm-fohawa
enclosed wheat field with rising sun: https://artsandculture.google.com/…n/rqe73ycuipz_ha
ırises: https://artsandculture.google.com/…s/zqh2h7pby47yxq
the bedroom: https://artsandculture.google.com/…m/rghdfpzcecfnxq
la moisson (the wheatfield behind saint paul's hospital with a reaper): https://artsandculture.google.com/…r/wae3hnqrd1q_qg
the siesta (after millet): https://artsandculture.google.com/…t/lwfmpmdarcicfq
ekşi sözlük kullanıcılarıyla mesajlaşmak ve yazdıkları entry'leri
takip etmek için giriş yapmalısın.
hesabın var mı? giriş yap