decius

• bir roma imparatoru. illyria eyaletinden birbiri ardınca gelen seçkin adamlardan ilkidir. 249-251 arasında hüküm süren, antik roma'nın ideal örnekleri derecesinde kabul edilen yetenekli bir yöneticiydi. decius sensor otoritesi ve saray ayrılığını canlandırmaya çabaladı. tuna nehrini geçerek moesia ve trakya bölgelerine akınlar düzenleyen gotlara önemli operasyonlarla karşılık verdi. kayıtlarda, decius'un oğlu herennius etruscus savaşın henüz başında bir okla vurularak öldürüldüğünde decius'un, adamlarına bağırarak "kimsenin yas tutmasına izin vermeyin; bir askerin ölümü cumhuriyet için önemli bir kayıp değildir" dediği söylenir. italya yakınlarında katledilmiştir ve bir savaşta barbarlarca öldürülen ilk roma imparatorudur.
  
  ^*
• abrittus savaşında oğlu herennius etruscus ile birlikte hunharca katledilene kadar, haketti mi haketti orası ayrı, roma'nın imparatorluğunu oğlu ile birlikte sürdürmüştür ve 34. roma imparatorudur. budalia'da doğmuş olması onun budala olmasını gerektirmez idi elbet ama kendisi maalesef bu seçeneği daha cazip bulmuş. otoriter ve tavizsiz yönetimi süresince 15 yaşındaki çocuklara dahi işkence ile ölüm cezası vermesi ile taçlanmıştır.
  
  (bkz: st. venantius)
• (bkz: #37290476)
• su siralar kendisine ait oldugu iddia edilen tarsus'daki kazida aranmakta olan epeyce agir bir ganimetin sahibi. ^{* *}
• (bkz: lapsi sorunu)
• illyrialı general olan roma imparatoru; 249-251. döneminde hristiyanlara yönelik çıkarılan fermanla tapınaklara kurban vermeleri zorunlu kılınmış, karşı çıkanlara sistematik bir zulüm uygulanmıştır. anlatılara göre efesteki 7 uyurlar imparator deciusun zulmünden kaçmak için mağaraya sığınmışlardır.
• (bkz: dakyanus)
• decius zamanında imparatorluğun sınırları gotlar tarafından tehdit ediliyordu . roma geçmişte de barbar¹ kavimlerle çoğu kez uğraşmış ama bir şekilde barbarlara karşı gücünü gösterebilmişti.
  decius tahta çıktığında gotlar avrupa içlerine² kadar gelmiş, bir çok şehirde yağma ve katliamlar yapmışlardır. gotlar, philippopolis kentine bir kaç gün süren kuşatma sonucunda girmiş ve çoğu kişiyi katletmişlerdir. gotlar böylece iyice romayı rahatsız etmeye başlamıştı. bunun üzerine imparator decius askerleriyle beraber sefere çıktı. ilk önce philippopolis kentine giren gotlar'a yardım gitmesini engellemek amacıyla onları köşeye sıkıştırarak zor durumda bıraktı.
  iki ordu şimdiki bulgaristan/razgard dolaylarında karşılaştı. gotlar üç bölükten oluşmaktaydı. savaşın hemen başında imparatorun oğlu bir okla vurulmuş ve babasının gözü önünde son nefesini vermiştir. ancak deius bu olaya rağmen askerlerin moralini yüksek tutmayı başarmış ve onlara cesaret vermiştir³. savaşın başında roma üstünlüğü ele geçirmiş ve gotların iki bölüğünü de dağıtmıştır.
  roma ordusu üçüncü bölüğe yöneldiklerin de savaşın seyri değişmişti. gotların üçüncü bölüğü sık ağaçlı, dar yollu ve bataklık olan yere konuşlanmış, bunun sonucunda bu bölüğe saldıran roma ordusu hem dar yoldan dolayı geri dönememiş hem de bataklığa gömülmeye başlamıştır. böylece roma ordusu hemen hemen yok olmuştur. decius'da savaş meydanında hayatını kaybetmiş ve bataklığa gömülmüştür. imparatorun cesedi bulunamadı.
  
  ¹ vizigotlar, germenler, gotlar
  ² tahminen gotlar iskandinavya'dan avrupa içlerine göçmüştür.
  ³ "kimsenin yas tutmasına izin vermeyin; bir askerin ölümü cumhuriyet için önemli bir kayıp değildir".
  
  sonra trebonianus gallus (bkz: #140391583)
  
  önce marcus julius philippus (bkz: #140225303)
• (bkz: dakyanus)
• (bkz: yedi uyurlar/#138194303)