colony collapse disorder
-
amerika birlesik devletleri'nde son zamanlarda bal arilarinin muzdarip oldugu durum. haberlere gore aricilar bir suredir dumurdan dumura kosuyorlarmis, cunku kovanlarindaki arilar birden bire yokoluyormus. dusunun bir gun kovaniniza vizil vizil giren binlerce ariniz var, bir yandan bal yapiyorlar bir yandan da etraftaki meyve agaclarinin ciceklerinin dollenmesini sagliyorlar, ertesi gun hoop hepsi kayip. bu durumda ari kolonisi cokmus oluyor. ne nereye gittiklerine dair bir iz bulunabiliyor, ne de bazi istisnalar haric arilarin oluleri. cesitli sebeplerden (zirai ilaclamalar, cok soguk hava, cevre kirliligi vs.) butun bir koloninin coktugu/oldugu gorulmemis sey degil, ama bu sekilde yaygin (yaklasik 24 eyalette gozlemlenmis) ve gizemli bir sekilde olmamis hic.
ee, nolmus arilar kaybolmussa, bal yemeyiversin amerikalilar deyip gecemiyoruz. bal her neyse de ari endustrisinin para yapmasinin bir sebebi de aricilarin meyvecilerle yaptigi anlasmalar. meyveciler diyor ki gelin bizim bahcelerde takilin, aricilar da gocebe gibi mevsimine gore kovanlari goturuyorlar. hem arilar bal uretiyor hem de meyvecilerin cicekleri meyve oluyor. arilar boyle yokolunca meyvecilik sektoru, ve insanlarin meyve ihtiyacini karsilamalari da sekteye ugrayacak. bakin kisin bir don oldu, portakal suyu fiyatlari iki katina cikti. arilarin yoklugunda en basit meyveler dahi pahalilasabilir arz azligindan, alabilen var alamayan var, yazik.
biyologlar da anlayamamis olayi, colony collapse disorder diye bir isim takmislar ve oyle kalmis. ciddi merak ediyorum, nereye gitti bu arilar ayol? yer yarildi da icine mi girdiler? bence tam x-files'lik bir durum, the truth is out there!
buyrunuz, okumalik ve dinlemelik birer link:
http://www.newsobserver.com/102/story/550848.html
http://www.kqed.org/eparchive/r703090900
http://www.nytimes.com/…gionspecial2/04njtopic.html bu link de perspicacious'un katkilariyla, kendisi uzaylilarin caninin bal istedigi tahminine katilmiyor, arilarin saka yaptiklari gorusunde. -
bizim basinin da ilgisini cekmis sonradan sonraya:
http://www.milliyet.com.tr/…/04/02/son/sondun20.asp
habere gore einstein "eğer arılar yeryüzünden kaybolursa insanın sadece 4 yıl ömrü kalır. arı olmazsa döllenme, bitki, hayvan, insan olmaz" demis.
bir zayif anima denk geldi, habere yorumlari okudum. yolla tusuna basar basmaz gidip kafami duvara vuracagim, ciao! -
1915 ve 1960 yıllarında da benzeri yaşanmış.
"colony collapse disorder has been seen before, but under different names. in 1915 it was called disappearing disease, and in the 1960s it was dwindling disease. both outbreaks were localized, never widespread, and the causes were never determined."
http://www.realtruth.org/news/070309-001-bees.html -
sebebinin cep telefonlari (ve yaydiklari radyasyon) oldugu konusunda iddialar var. cep telefonlari arilarin yon bulma duyularini etkiliyor ve civarinda cep telefonu kaynakli radyasyon olan kovanlarina gitme isteksizligi yaratiyormus. ben bunu pek mantikli bulmadim, zira cep telefonu kullanimi en az son 5 senedir gayet yayginken bu sorun bu sene ortaya cikti (bu boyutta) arti olayin cografi yayilimi (once amerika, sonra avrupa vs.) bu savi pek desteklemiyor imho.
http://news.independent.co.uk/…e/article2449968.ece
http://www.milliyet.com.tr/…/04/16/yasam/yas06.html
ccd konusundaki wikipedia linkini de ekleyeyim bari, diger olasi sebeplerden uzun uzadiya bahsetmisler (sakaci arilar ve bal sevdalisi uzaylilar tezlerine yer verilmemis yalniz).
http://en.wikipedia.org/…i/colony_collapse_disorder
efenim bu konunun sozlukte arilarin gizemli bir sekilde ortadan kaybolmasi basliginda irdelendigini biliyorum lakin bunun bilim dunyasindaki ismi colony collapse disorder. -
(bkz: kovan sönmesi)
-
(bkz: #10722899)
-
arilarin aceleciligindendir. halbuki once yunuslar gidecekti.
dimi flipir?
- kikikikikiiki
- tabi canim atlantise ugramadan olmaz
(bkz: marduk gelecek dertler bitecek)
(bkz: so long and thanks for all the fish) -
avrupa üzerinden türkiye'ye ulaşmış disorderdır.
-
(bkz: imidacloprid)
-
time dergisinin 19 ağustos 2013 tarihli sayısının kapak konusu olmuş sendrom.
ekşi sözlük kullanıcılarıyla mesajlaşmak ve yazdıkları entry'leri
takip etmek için giriş yapmalısın.
hesabın var mı? giriş yap