• (bkz: infantile amnesia)
    hayattaki ilk anımızın genellikle en erken 2-4 yaş aralığında olması, öncesini hatırlayamamamız durumu. nadiren 1-2 arası hatırlayanlar da çıksa da 1 ve öncesini hatırlamamızın mümkün olmadığı söyleniyor. genellikle bireylerin ilk anıları 5-7 yaş aralığına ait. son araştırmalarda yaş sınırı daha da yukarı çıkmaya başlamış hatta. ama herkesin hayattaki ilk anısı diye bir şeyi de yok. herkes hatırlayamayabiliyor. hatırlayanların da gerçekten ilk anısı mı emin olmak zor. 10 insandan 4’ünün ilk anısı uydurmaymış. yani bilinçaltımız bize bir kurgu yazıyor (çeşitli etkenlere bağlı veya bağımsız) ve onu hatırladığımız ilk şey sanıyoruz.
    ilk anımızın bireysel gelişimimizde aslında önemli bir nokta olduğunu ama olayın kendisinin genellikle rastgele ve basit olduğunu okumuştum. bisiklet sürmek, düşüp yaralanmak, herhangi bir şiddet olayı veya yeşillik alanda geçirilen bir zaman dilimi gibi şeyler en çok hatırlananlar nedense. benim ilk anım 2 yaşıma kadar yaşadığım evimizin bahçesinde geçiyor. beton basamağın üstünde elimde kırmızı bir hortum ile su tutuyorum. kıyafetlerimi bandanamı falan da hatırlıyor gibiyim ama büyük ihtimal küçüklük resimlerimde gördüğüm giysilerden birini oraya yerleştiriyor beynim. bence yukarıda bahsettiğim gibi orayı uyduruyor zihin yani. bu anı silik bir şekilde hep aklımda vardı. nedense ilk defa bugün doğruluğunu sorgulamak istedim, babama anlattım. o kırmızı hortum ve bahçe gerçekten varmış. hafızası gayet zayıf biri olarak 1-2 yaş aralığında yaşadığım bir anıyı hatırlamam beni çok şaşırttı. ne garip işliyor beynimiz.
    childhood amnesia’nın sebebine gelirsek, elimizde net bir şey yok. beyin zamanla siliyor/solduruyor anıları. freud bunun sebebinin çocuğun ilk psikoseksüel gelişim döneminde gelişen travmatik anılarının bastırılması olduğunu söylüyor. ama genelde bu kadar kompleks iddialar yok, beynin gelişimiyle yaşanan doğal bir süreç olarak değerlendiriliyor unutmamız. o yaş diliminde dil bilmememiz yani konuşamıyor olmamız ve kelime bilmememiz gibi sebepler de silmeye yardımcıymış. bulduğum diğer bir mantıklı açıklama da beynin yeni anılar üretirken öncekileri sile sile ilerlediği. bunu yapması gerekecek kadar küçük olması baya tatsız.
  • yaygın bir görüşe göre, beyinin önemli yapılarından olan prefrontal cortex ve hippocampus otobiyografik hafıza konusunda kritik bir öneme sahip olduğundan ve bu iki yapının gelişimi aşağı yukarı 3-4 yaşlarında olduğundan daha öncesinin hatırlanmamasının sebebi olarak bu durum görülür.
hesabın var mı? giriş yap