chichen itza

• (hani bazi basliklar vardir ya, "oha nasil yok, hiii!" diye bagirirsiniz, iste bu da onlardan biridir benim icin. neyse, basligi tanimlayip sozluk metabolizmasina daha fazla zarar vermeden, baslik kafaya giyilir diyor ve bilgileri aktariyorum. aradim, mamafih bulamadim diyeyim bir de).
  
  maya uygarliginin en gorkemli ve kutsal sehirlerinden biridir. ancak halen daha bircok sirri da beraberinde saklamaktadir.
  
  burada, cok buyuk bir maya sehri, yaklasik m.s 700-900 yillari arasinda gelismistir. sehrin en ortasinda kukulkan tapinagi bulunur.
  
  sehrin resimleri icin: http://www.facultysenate.villanova.edu/…a/itza.html
• sehir hakkinda daha fazla bilgi icin su adrese gidebilirsiniz (ingilizce gerektirir):
  
  http://www.differentworld.com/…tza/chichen_itza.htm
• maya kalintilarinin tumunde bulunan top sahalarinin en buyugu chiczen itza'dadir.
  
  sembolik bir anlami olan top oyununun kurallari, oyuncu sayisi vs. ayrintilari tam olarak bilinmemekle birlikte mayalar ve bilumum orta amerika uygarliklarinda yaygin oldugu biliniyor. oyunun sembolik bir anlaminin olmasi, yasamin devamini ve bunun icin tanrilara odenmesi gereken bedeli gostermesinden kaynaklaniyor. bu nedenle, oyunun sonunda taraflardan birinin kurban edildigi dusunuluyor. (ancak bunun kazanan taraf mi kaybeden taraf mi oldugu konusunda fikir birligi olmadigi gibi, tum bir takimin mi yoksa sadece takim kaptaninin mi kurban edildigi de bilinmiyor. hatta tam anlamiyla bir kurban toreninin yapilmadigini, sembolik olarak bir miktar kan akitildigini iddia edenler de var (ki kan akitma da mayalarda yaygin olan ve ozellikle onemli olaylarin arifesinde uygulanan bir gelenekmis; kadinlar bu isi icin dillerini delmeyi tercih ederken erkeklerin jenital bolgeleri gume gidiyormus).
  
  ote yandan, chichen itza'daki top sahasinda yer alan rolyeflerde kanli canli kafa kesme sahneleri yer aliyor, dolayisiyla, en azindan chichen itza sozkonusu oldugunda, oyunun sonunun bayagi kanli oldugunu varsaymak yanlis olmaz sanirim.
  
  oyunda kullanilan top tabi bugun bildigimiz anlamda bir top degil. saf kaucuktan yapilma va oldukca agir (4-5 kg.) civari bir top kullaniliyormus. top cok agir oldugundan diz, dirsek, legen kemigi gibi bolgelerle topa vurarak oynandigi dusunuluyor, cesitli rolyeflerde bunu destekleyen betimlemeler var, oyuncularin bu bolgeleri koruyan dizlik. dirseklik vs. kullandigi goruluyor.
  
  ayrica (bkz: palenque) (bkz: monte alban) (bkz: tikal tapinagi)
• civilization ivün dünya harikalarından biri.
• dunyanın yeni yedi harikasından biri.
  
  chichen itza piramidi (m.ö. 800 öncesi) yucatan yarımadası, meksika chichen itza, maya medeniyetinin ekonomik ve politik merkezi olarak hizmet vermiş en meşhur maya tapınak sitesidir. değişik yapıları –kukulkan piramidi, chac mol tapınağı, bin kolonlar geçidi, tutukluların oyun sahası – bugün dahi harikulade bir mimari alan ve mekân düzenleme göstergesi olarak kendini göstermektedir. piramidin kendisi maya tapınaklarının en sonuncusu hiç şüphesiz en büyüğüdür.
  
  kaynak: ntvmsnbc
  
  http://fotogaleri.ntvmsnbc.com/…174&picid=2425&dp=5
• tanrılara kurban sunma törenlerinin yapıldıgı tapınakların bulundugu bölge tapınakdan kasıt piramit ((:
• cancun'dan 2-3 saatlik bir otobus yolculuguyla ulasılabilen, maya medeniyetinin ne kadar ileri asmis oldugunu gozler onune seren gorulesi yerdir.
  kelime anlamı olarak "mouth of the well of the itza" yani itza(bir maya kabilesi) insanlarının kuyusunun agzı demektir.
  ana piramitteki sayılar, oranlar insani sasirtir. bu oranların, sayıların sonradan bakılıp uyduruldugunu dusunenlere mayaların akustik dehası tokat gibi gelir. belli noktalarda durulup el cırpıldıgında piramitten alkısın yankısı olmayan garip bir ses geri gelir.
  bunun yanında oradaki top oyunu sahası insanlık tarihinin bilinen en eski takım oyununun alanıdır. ve oyunda topa sadece diz, dirsek ve legen kemigiyle vurulurmus. bu bolgeler kumas korumalarla kapatılırmıs. eger oyuncu baska bir bolgesiyle topa vurursa cıkan ses tam yedi kere yankılanırmıs sahada. bunu el cırparak test etmek mumkun. ayrıca bu oyunda oyunu kazananların kurban edildigi dusunuluyor. sebebi tanrıların yanına kendilerini temsil edecek en iyi insanlarını gondermek istiyorlar ve bu baglamda maya kulturunde kurban edilmek bir onur.
  soylenildigi kadarıyla insanların dusup oldugu ve yapılara kotu davrandıgı icin; artık ustlerine cıkmak, iclerini gezmek mumkun degildir kalıntıların. cevresinde gezinebilirsiniz ancak.
• 9 terası ve 4 merdiveni , maya inanı$ına göre gögün dokuz katını ve önemli 4 noktasını sembolize ediyor. merdivenlerin basamakları bir yıldaki gün sayısı kadardır. meksikalılar'ın el castillo dedikleri gizemli yapıda, ekinoksta güne$ ı$ınları basamaklarda mucizevi olarak yılan görüntüsünü olu$turmaktadır.
• (bkz: el caracol)
• çiçın itzha şeklinde telaffuz edilir.