bufalo

• bildiğimiz sığır. az mı suya götürdük sandık bu hayvancıkları...
• amerika'da yogun avlanma sonucunda nesil olarak tehlike altındadır. çünkü amerika'da 2003 yılında 34 bin bufalo mezbaha yolunu tutmuştur. bufalo eti kırmızı et olmasına rağmen sığır etine nazaran daha az kolestrol, daha fazla demir içermektedir. yağ oranıda sığır etinin üçte biri kadardır.
• kızdıkları zaman acaip tehlikeli hayvanlar. kendilerini kızdıran aslanların canına okudukları bir video:
  
  http://www.youtube.com/watch?v=vrwtqcch9ue
• ne zaman ne yapacağı belli olmayan ilginç hayvanlardır. bunlardan bir tanesi artislik olsun diye bir grup aslana yaklaşıp hareket çeker. ancak aslanların bir anda saldırmasıyla dört nala kaçmaya başlar. kendisi götü kurtarır ama yanındaki yavru bufalo aslanlar tarafından yaka paça suya atılarak öğle yemeğine hazırlanmaya başlar. bu sırada olaya iki tane de timsah dahil olur. yavru bufalo arada paylaşılamazken biraz önce dört nala kaçan bufalo kahveden adam toplayarak gelir ve olaylar gelişir.
  
  http://www.youtube.com/watch?v=lu8ddyz68km
  
  --- spoiler ---
  
  yavru bufalo için mutlu son
  
  --- spoiler ---
• amerikan öküzü.
• hayvanlar aleminin en delikanlısıdır gözümde. kancık zebralara benzemez bu hayvan.
  
  http://www.dailymotion.com/…-face-aux-lions_animals
• firsat buldugunda yavru aslanlari oldurmekten cekinmezler. aslanlarla kapismalarinda kim sayica ustunse o kazanir. genelde otoburlar iclerinden biri aslana yem oldugunda olayi koseden izlemeyi tercih ederken , bufalo saldirmayi tercih eder.
• özellikle afrika belgesellerinde cahil çevirmenlerin bufalo olarak çevirdikleri ama bildiğimiz mandanın yabanisi. türkçedeki karşılıkları manda, camış, kömüş, dombay, su sığırı... yavrusuna "malak" denir. azerbaycan'da çok "camış gatığı" yani manda yoğurdu yemiştim. suda ve çamurda yatmayı çok severler. maalesef ülkemizdeki sayıları hızla azalıyor. türkçede bufalo denildiğinde daha çok amerikan bizonu akla gelir
• bizim manda, hadi olmadı malak olarak bildiğimiz hayvanlar. o değil de, kendisinin "sustainable" olanlarının boynuzlarından hayvani güzellikte dolmakalem yapılıyor. öyle böyle değil, adamlar yapmış abi.
• amerikan yerlisi dilinde tatonka^*
  
  kızılderili kültüründe önemli bir anlama haizdir bufalo. kutsal seremonilerin bir parçasıymış ve araç-gereç olarak faydalanılmaktaymış kendisinden.
  
  hatta bununla ilgili küçük de bir illüstrasyon var şurda.
  
  alıntılarsak;
  
  "mandan kabilesi bufalo kafatasını kutsal bir altar olarak kullanırmış.
  
  boynuzlar kaşık ve kepçeye dönüştürmek üzere oyulurmuş.
  
  dişleri seremonilerde çalgı^* olarak kullanırlarmış^*.
  
  cheyenneler deri işlemek için beyinden faydalanırlarmış.
  
  kemikler; bıçak, ok ucu, kürek, zar hatta kızak yapımında rol üstlenmişler.
  
  postlarından teepee örtüsü, kılık kıyafet, ok kılıfı, çanta, ayakkabı ve oyuncak bebek olurmuş.
  
  lakotalar tüylerinden başlık, keçe semer ve yastık yaparlarmış.
  
  dil, kalp ve karaciğeri direkt yenip; etleri dilimlenip güneşte kurutulurmuş.
  
  dört-gözlü mide kurutulup kova, saksı ve kase oluşturulurmuş.
  
  kas kirişleri, yay kirişi olarak kullanılırmış, idrar torbası da matara...
  
  kuyruktan kamçı ve fırça yapılırmış.
  
  yağları yemeklerde, sabun ve mum yapımında kullanılırmış.
  
  toynakları kaynatılıp yapıştırıcı imal edilirmiş.
  
  ve hatta dışkısı bile kurutulup yakacak olarak hizmet edermiş."
  
  minvalinde bi görseldir.
  
  -miş'li geçmiş zaman; çünkü bufaloların nesli tükenme tehdidi altında. kızılderililerin binlerce yıl doğal koşullarda (ve tabii ki sadece ihtiyacı karşılayacak sayıda) avlanmalarına karşılık milyonlarcası kuzey amerika'da dolanmaya devam ederken, batı'dan avrupalılar gelince sayıları beş bin düzeyine gerilemiştir. bunun sebebinin de avrupalı deri tüccarlarınca "kısa bir zaman aralığında" milyonlarcasının postları için avlanılması olduğu tahmin ediliyor. böylece; yerlilerin kontrollü avlanmasının aksine, eski popülasyonu korumak için üreyecek yeterli bir periyot kalmamış oldu muhtemelen.