*

  • otto von bismarck tarafından kurulan bu ittifakların ana amacı fransa'yla rusya arasına sıkışmış almanya'nın götünü koruma telaşıdır. tek tek fransa'yı da rusya'yı da yenebilecek almanya'nın tırstığı tek nokta iki devletle aynı anda savaşmaktır. (iki cepheli savaşın otto von bismarck abimizin uykularını nasıl kaçırdığını karısı helga yengemizin konu komşuya anlattığı rivayet edilen hikayelerden öğreniyoruz.)
    bu sebepten stratejisini rusya'yla fransa'yı yakınlaştırmamak, hatta mümkünse düşman etmek üzerine kuran otto von bismarck 1872'de üç imparator birliğini kurdu.
    bu birlikte almanya rusya ve avusturya yer aldı. otto von bismarck'ın amacı rusya'yla avusturya'nın arasını düzgün tutmaktı. savaşırlarsa bide bunların derdiyle uğraşmayım düşüncesindeydi. gel zaman git zaman, avusturya'nın balkan karışıklığı sırasında berlin antlaşmasıyla bosna-hersek üzerinde hakimiyet kurması rusya'nın canını sıktı. bu olaya içerleyen rusya birlikten çıkınca almanya fransa saldırısına karşı avusturya'yla bir güven anlaşması yaptı.

    yine gel zaman git zaman, balkanlarda sular durulup rusya'nın morali düzelince -ki bu 1881 yılına tekabul eder- üç imparator birliği tekrar kuruldu. aynı yıl içinde fransa tunus'u alınca italya buna çok kızdı ve almanya'ya yanaştı. 1882 yılında da ittifaka kabul edildi. bu ittifak 1885'te bulgaristan'ın karışıp, rusya'nın buna müdahale etmek istemesiyle dağıldı. daha sonra, otto von bismarck çok çakal bir siyasetçi olduğundan, rusya'yla kimseye çaktırmadan ikili bir anlaşma imzalayıp ülkesinin doğu tarafının güvenliğini sağladı.

    otto von bismarck'ın bu çakal siyaset anlayışı böyle böyle daha yüzlerce yıl gidecekken, ii. wilhelm alman imparatoru oluverdi ve "sikerim siyasetini, sömürge lazım bana" diyerek i. dünya savaşının zeminini hazırladı.
  • "bismarck (bismark)'ın ittifaklar sistemi (1872-1915),otto von bismarck'ın alman imparatorluğu için düşündüğü savaş olasılıkları içerisinde en zorlayıcı olanı rusya imparatorluğu ve fransa cumhuriyeti ile aynı anda yapılacak olan çift cepheli savaştı. almanya savaş kuvveti gereği, avrupa'nın en güçlü devletiydi fakat rusya ve fransa'nın ittifakı durumunda ikiye bölünecek alman ordusu zayıflayan gücü sebebiyle yenilecektir. bu sebeple otto von bismarck avusturya-macaristan imparatorluğu'yla ve rusya imparatorluğu'yla 1872 yılında üç imparatorlar birliği'ni kurdu. kutsal ittifak'tan kalma alman-slav-leh-italyan birliği bu sayede devam edecektir.

    1875-1878 büyük doğu bunalımı ya da balkan bunalımı sırasında üç imparatorlar birliği dağıldı. 1879 yılında almanya ve avusturya arasında kalan ittifak ikili ittifak'la güçlendirildi ve bu anlaşmayla avusturya'nın kararları bir açıdan almanya'ya bağlandı. 1881 yılında rusya ile yeniden anlaşan bismarck 2. üç imparatorlar birliği'ni kurdu. 1882 yılında italya krallığı 1879 tarihli almanya-avusturya ikili ittifakına alınarak resmen üçlü ittifak kuruldu. 1885-1886 yıllarında avrupa'daki milliyetçi hareketlenmeler rusya'yla avusturya'nın arasını açınca, bismarck çıkar yol olarak rusya ve avusturya'nın almanya ile ayrı ayrı ittifak etmesini sağladı ve 1887 yılında alman-rus güvence antlaşması imzalandı.

    1908 bosna bunalımı'na kadar gerçekten başarılı ilerleyen 2. üç imparatorlar birliği, balkanlar üzerindeki rusya-avusturya çıkar çatışmaları yüzünden sekteye uğramıştır. osmanlı toprağı olan bosna'nın avusturya-macaristan tarafından işgali rusya'nın tepkisiyle karşılaşmıştır. bu tarihten sonra rusya açısından fiilen kopan birlik 1914 yılında rusya'nın da itilaf devletleri cephesinden savaşa katılması neticesinde resmen sona ermiştir.

    bismarck'ın 1879 antlaşması gereği avusturya için de ittifak planları yaptığı bir sistem söz konusudur. 1881 yılında avusturya ile sırbistan prensliği arasında imzalanan "gizli" bir antlaşmayla sırbistan da savaş öncesindeki üçlü ittifak'a bağlanmıştır. 1883 yılında bismarck'ın istemiyle avusturya'nın romanya krallığı'yla savunma ittifakı sağladığını 1888 yılında da bu ittifaka italya'nın dahil olduğunu görüyoruz.

    alman şansölyesi otto von bismarck yapmış olduğu siyasi hamlelerle ve kurmuş olduğu ittifaklar sistemi sayesinde almanya'nın avrupa'daki siyasi-askeri üstünlüğünü kanıtlamış ve güvenceye almıştır. almanya'nın iki ateş arasında kalmaması için berlin, st. petersburg, viyana, bükreş, roma ve belgrad arasında ittifaklar kurmuş, siyasi bağlar oluşturmuştur."

    kaynak: vikipedia
  • almanya'nın birleşmesinden sonra elde edilmiş kazanımları takiben, almanya'nın çıkarına olacak şey avrupa'daki güç dengelerini sarsacak savaşların patlak vermemesidir.

    sedan muharebesi ile alsas-loren almanya'nın egemenliğine girmiş ve fransa'yı ittifaklar sistemine katılması imkansız bir ülke haline getirmiştir. bundan ötürü bismarck fransa'yı tertip ettiği ittifaklar düzeninden izole edecektir. gelgelelim fransa'dan daha büyük iki problem vardır: rusya ve avusturya.

    rusya ve avusturya olası bir savaşın çıkmasında rol oynayabilecek iki kuvvetli aktördür zira bu iki gücün balkanlar'daki çıkar çatışmalarının sebebiyet verebileceği anlaşmazlıkların kontrolden çıkması ve avrupa'da büyük bir savaş başlatması muhtemeldir. rusya sırpları desteklerken, sırpların ve avusturyalıların her ikisi de bosna-hersek üzerinde hak iddia etmektedir.

    "es wäre in eurem interesse, dass ihr dieses angebot sorgfältig prüft!" (bkz: civilization v)

    avrupa'da kendi lehine olan mevcut güç dengesini bozmak istemeyen almanya bu potansiyel tehlikeyi saf dışı bırakabilmek adına hem rusya hem avusturya ile ittifak kurma yoluna gidecektir. bu ittifakın adı "dreikaiserbund" olarak geçer, meali "üç imparator birliği"dir.

    peki bu ittifak nasıl işleyecektir? almanya, bir taraf diğerine saldırdığı takdirde saldırılan tarafın yanında olacaktır. şayet rusya saldırırsa avusturya ile, avusturya saldırırsa da rusya ile aynı safta yer alacak almanya, bizzat kendisi savaşın çıkmasının önünde bir engel teşkil edecektir.

    ilk dreikaiserbund 1873'ten 1875'e kadar yürürlükte kalmıştır. 18 haziran 1881'de resmi ve gizli olan ikincisi kurulmuş ve üç yıl sürmüştür. her iki ittifak da balkanlar'da avusturya-macaristan ve rusya arasında devam eden güçlü çıkar çatışmaları nedeniyle sona ermiştir.

    bunun dışında dengeleri bozabilecek bir durum 93 harbi'ni takiben ortaya çıkacaktır. osmanlı'yı mağlup ederek büyük güç elde eden rusya, yalnızca osmanlı'ya değil diğer avrupa ülkelerine de tehdit oluşturacaktır. bismarck tehlikenin önüne geçmek adına berlin'e çağrı yapacaktır ve berlin konferansı ile arzu ettiği diplomatik başarıyı elde edecektir.

    buna ek olarak bismarck, ingilizlerle ingiliz donanması ile rekabet etmeyeceği hususunda da anlaşmıştır. böylece gözlerini denizaşırı ülkelere doğrultan ingiltere almanya'nın avrupa içindeki gücünü bir tehdit olarak görmeyecektir. bismarck'ın italya ile kurduğu ittifakın temelinde ise yazının başında da belirttiğimiz gibi fransa'yı diğer ülkelerden izole etme hedefi vardır.

    3 yıl süren gizli bir diplomatik anlaşma ise rusya ve almanya arasında yapılmıştır ve bu sayede almanya rusya ile olan bağını geçici olarak koruyabilmiştir lakin bismarck'tan sonra bu antlaşmanın yenilenmemesi, fransız-rus ittifakının gelişmesi ile sonuçlanmıştır.

    kısacası bismarck'ın ittifaklar sistemi, almanya'nın birleşmesinden sonra statükonun korunması için kurulmuş bir sistem olup geçici bir süreliğine de olsa hedefine ulaşmıştır.

    * * *
    kaynaklar:
    1, 2
hesabın var mı? giriş yap