berg keman konçertosu

• 20. yüzyılın en iyi keman konçertolarından biri olarak kabul edilen keman konçertosu. alban berg'in, manon gropius adındaki çocuk felcinden ölen bir meleğe ithaf ettiği bu eserini bitirmesini adeta melekler beklemişti zira besteci ölümünden sadece dört gün evvel bu konçertoyu bitirebilmişti. eser, ilk defa barselona'da louis krasner tarafından icra edilmiş ve büyük bir başarı kazanmıştı...
  (bkz: alma mahler werfel)
• "bir melegin anisina" keman koncertosu (violinkonzert "dem andenken eines engels") diye de anilir.
  
  (bkz: andenken) (bkz: in memoriam)
• 25 dakika kadar surer. 2 bolumludur. her iki bolum de kendi icinde iki alt kisma ayrilir.
  
  10 dakika kadar suren 1. bolum yavas bir prelude ile baslar. arp-klarnet ikilisi kemanla ardisik olarak once cikan sonra inen kisa ama cok belirgin bir motifi sunarlar. bolumun ortasinda klarnetlerin sundugu ritmik bir dusunce bolumun gorece daha hareketli (scherzo) 2. kisimini baslatir. bu bolumun tumu yaşami simgeler.
  
  15 dakika kadar suren 2. bolumun ilk kismi (olum \ death) gerilimli bir baslangica sahiptir. (hemen basta timpaninin sundugu ritmik motife dikkat. bu ilerde nice yerde ve en onemlisi bolumun dorugunda karsimiza cikacak)
  
  bolum keman icin yazilmis orkestra eslikli (yahut daha cok orkestra mudahaleli) uzun ve oldukca zor (yazinin yogunlugu, tematik zorlugu, ayni anda yay cekme + pizzicato yapma... bana biraz meshur op. 6 3 orkestra parcasinin 3.sunu [marş] hatirlatiyor kimi yonleriyle) bir kadans gibi ilerler.
  
  klarnetlerin ve kemanin sakin bir anini orkestra sert bir bicimde bozar ve muzik kisa surede bestecinin partisyonda 'hohepunkt' (tepe nokta) olarak belirledigi bir doruga (bu ana olum ani diyebiliriz) tirmanir.
  
  doruktan inildiginde once fagotlar sonra da klarnetlerin sundugu oldukca sakin muzikal dusunceler bolumun 2. yarisinin (donusum \ transfiguration) baslangicini haber verir. bu surecin ilerleyen kismindaki trombon pasajlari ve takip eden yayli hareketleri neredeyse romantiktir.
  
  buralarad solo keman ozgurlugunden \ solistliginden odun vererek kaydadeger bir sure orkestra 1. kemanlari ile es calar. bolumun 1. kismindaki kadar belirgin olmayan ve daha temkinli varilmis ama 1.si gibi gene partisyonda belirtilmis olan 2. bir 'tepe nokta' geride kalirken solist tekrar on plana cikar ve bolumu huzurlu nihayetine (coda) erdirir.
  
  bolumun ve dahi yapitin en sonunda (son 2 olcude), yapiti acan motif tekrar karsimiza cikar (1. keman).
  
  edit : 2. bolumdeki olum ve donusum dusuncesinin cok daha teatral bir baska muzikal islenisi icin (bkz: tod und verklarung)