azgelişmişliğin sürekliliği

• fikret başkaya'nın imge kitabevi yayınları'ndan çıkan bir kitabı.
• kitabın sonuç bölümünden çıkabilecek sonuca göre; merkezdeki kapitalist ülkelerle çevresinde yer alan azgelişmiş ülkeler arasındaki eklemlenme, merkezdeki ülkeler lehine ve teknolojinin ilerlemesiyle artan bir şekilde azgelişmişliği yeniden üretmektedir. teknoloji ve sanayiye sahip olan ülkeler dünya ticaretinde de sürekli karlı çıkmakta, bu karlılık onları daha da güçlü kılmaktadır. gerek bu sebeple ve gerekse tarihsel koşulların farklı olmasından dolayı, azgelişmiş ülkeler, ileri kapitalist (emperyalist) ülkelerin kalkınma süreçlerini ve stratejilerini yineleyerek azgelişmişliklerinden kurtulamayacaklardır.
  
  (bkz: yeni sömürgecilik)
• eger bu saatten sonra somurgecilik faaliyetini baslayamazsa bir ulke veya dunyanin cok onem verdigi bir maden bulup isletmeciligini yabanci sermayeye kaptirmamayi basarirsa ancak bu surekliligi kirabilir aksi taktirde azgelismislik ne yazik ki sureklidir.
• sürdürülebilir yoksulluktur!
• (bkz: kalkınma iktisadının yükselişi ve düşüşü)
• kitabın ana teması zaten yukarda anlatılmış o yüzden tekrar etmeyeceğim. öncelikle fikret başkaya sakıncalı bir eleman olarak yaşamını sürdürmüştür. hapis yatmıştır, kitaplarından dolayı kendisine davalar açılmıştır vs. bu kitabı diğer kapitalizm analizi kitaplarından ayıran şeylerden biri kısmen kapitalizmin ekolojik tahribatına da yer vermesidir. ayrıca ileri kapitalist ülkelerin dış borçlanma yaratarak sömürgeciliği devam ettirdiğini iddia etmektedir.
  
  sonuç kısmında ise kapitalizm-emperyalizmin dünyayı her açıdan yaşanmaz hale getirdiğini kitap boyunca anlattıktan sonra ''ya sosyalizm ya da yok oluş'' diyerek bitirmiştir.
• (bkz: japonlar bizden çok mu akıllı/#74795351)
• gunder frank'ın geliştirdiği öğreti. azgelişmişliğin gelişmişliği de denebilir.
  buna göre az gelişmiş ülkelerin sanayileşmesinin, bu ülkeleri kalkındıracağı varsayımı reddedilmektedir.
  sanayileşme, çokuluslu şirketlerle lümpen burjuvazinin el ele vermesiyle, bir sömürü düzeni yaratmaktadır. sermaye malının bolluğu istihdamı baltalamaktadır.
• nurkse tarafindan gelistirilmis bir teoridir. gelismemis ulkeler esasen gelismemis oldukleri icin gelismemis olarak devam edecektir. teori ayni zamanda kisir dongu olarak ifade edilir.
  gelismemis ulkeler dusuk tasarruf seviyesine sahiptirler. dusuk tasarruf, dusuk yatirima neden olmaktadir. dusuk yatirim dusuk uretime bu da nihayet dusuk gelire neden olmaktadir. tasarruf gelire bagliysa dusuk gelir dusuk tasarruf ile kisir donguyu tamamliyacaktir.
  bu kisir donguden kurtulmak icin yapilacak olan sey ulke kaynaklarinin disindan ulkeye sermaye akimi olusturmaktir. donguye disardan sermaye dahil ederek her alanda uretimi arttirmak ulkenin uretim kapasitesini ve tasarruf duzeyini arttiracaktir.
• az gelişmiş ülkeler büyüyor ama gelişmiş ülkeler istedikleri için büyüyor ve gelişmiş ülkeler onlardan kat kat daha çok büyüyor. bu büyüme oranının gelişmiş "merkez" ülkelerde daha büyük oranda gerçekleşmesi, merkez dışı ülkelerden merkez ülkelere "artık transfer " üzerinden yapılan sermaye akışı neden olmaktadır . başka bir deyişle merkez ülkeler merkez dışı ülkelerin büyümelerine kendi çıkarları doğrultusunda izin veriyor ya da yönlendiriyor. bu nedenle gelişmiş ülkeler dışındaki ülkelerin durumu "merkez" ve "çevre ülke" konumlarinda aynı kalmak durumundadır.
  
  bu yaklaşım imanuell wallerstein' a aittir. merkez ülkelerin en büyü avantajı olarak sermaye ve teknoloji olanaklarını gösterir. bu olanağın en büyük avantaji işgücü niteliğini önemli ölçüde etkilemesi. çünkü sermaye ve teknoloji olanağı olan merkez ülkeler küresel dönemin koşullarına göre nitelikli işgücü yetiştirme olanağı da bulacaktır. böylelikle sermaye, teknoloji ve işgücü avantajıyla katma değeri yüksek üretim olanağı yaratarak çevre ülkelere göre büyük bir avantaj elde etmektedir. bu nedenle gelişmiş ülkelerin geçilmesi zordur. dolayısıyla azgelişmişliğin sürekliliği olmaktadır.
  
  wallerstein, frank'tan biraz farklılaşır. farklılaşma, wallerstein'nın "merkez" ve "çevre " ülke kavramlarına "yarı çevre " kavramını ekler. ancak bu kavram da ülkelerin var olan konumundaki sürekliliği değiştirmez. sanırım bu döngü ancak sistemin yıkılmasıyla aşılabilir.