• "asenkron motorlar kalkış anında nominal akımın üç dört katını çekerler" şeklinde bir kural kendisiyle ilgilenen tüm elektrik mühendisliği öğrencilerine döve döve belletilir. her asansöre binildiğinde bu cümlenin pisssmi edasıyla söylenmesi bu mühendis namzetlerine farzedilmiştir.
  • günümüzde kullanılan motorların %98'ini oluşturan motorlar. (%2si için (bkz: senkron motorlar)). bunların bir avantajı da uyarmaydı ek sargıydı gibi dertlerinin olmaması, rotor ve stator arasındaki hız farkından dolayı otomatik olarak çalışmasıdır.
  • iki tip asenkron motor vardır; tarihi değeri dışında pek bir önemi olmayan bilezikli asenkron motorlar ve günümüzde yaygın olarak kullanılan sincap kafesi de denilen kısa devre çubuklu asenkron motorlar.

    bileziklilerde rotor sargısı bulunur ve bu sargı(lar)ın uçları bilezikler yardımıyla dışarı alınmıştır. kalkış sırasında düşük dirençli rotor sargılarından akan akımı sınırlamak için yol verme reostası ile çalıştırılırlar. sürtünmeye maruz kalan parçalar yüzünden bakım gerektirirler.

    sincap kafesli motorlarda ise rotor, iki uçtan birbirlerine kısa devre edilmiş çubuklardan ibarettir. yol verme reostası bulunmaz; elektriği verirsiniz ve çalışmaya başlarlar. sürtünmeli parçaları bulunmadığı için bakım gerektirmezler. günümüzde kullanılan elektrik motorlarının önemli bir kısmı bu cinstir.

    senktron motorların aksine asenkron motorların kalkış momentleri nominal momentten düşüktür; normal şartlar altında tam yük altında kalkamazlar - lakin günümüzde sürücüler sayesindedir ki böyle problemleri kalmamıştır.
  • asenkron motorlar fazlarina gore tek fazli * ve uc fazli * olarak ikiye ayrilirlar. tek fazli motorlar bildigimiz 220v luk tek fazli sehir sebekesinden beslenir, tri fazlar ise sanayi gerilimi olarak bilen 380v luk uc fazli gerilim altinda calisirlar bu fazlar arasi 120 derecedir ve 120 derecelik aciyla sarilan stator bobininde surekli donen bir elektrik alani olustururlar donen alanin uyguladigi kuvvet rotoru dondurur ve elektrik enerjisini, mekanik enerjiye cevirmis oluruz. mono fazlarda ise rotorun donmesi icin ilk moment gerekir cunku tek fazda donen alan olusturulmaz, rotorun donusune gorece donen alan olusturulur *. gerekli olan ilk moment devreye kondansator eklenerek saglanir, soyleki; kondansator yaklasik 90 derecelik bir faz farki yaratir bu farkli akim yardimci sargi denen stator icine genellikle 90 derece aciyla sarilan daha ince bi sargidan gecirilir rotora ilk momenti verir.yardimci sargi daha "hassas" oldugu icin, uzun sureli kullanimda yanar, bunu engellemek icin motor ilk momenti aldiktan sonra kondansatoru devreden cikartacak bir role sistemi yada merkezkac anahtari kullanilir.yardimci sargi devreden cikincaya kadar motor 2 fazli bir sistem gibi davranir. bazi motorlarda %efficiency'yi arttirmak icin daimi kondansator kullanilir. son olarak motorun gucu uygulanan gerilime bagli iken (v*i) hizi bagli degildir. motorun donus hizi 120*f/p formulunden bulunur. formulde f: frekans p: kutup sayisidir. kutup sayisi motorun yapim asamasinda sarim sirasida belirleneceginden motorun hizini degistirmek sadece frekansi degistirmekle mumkundur.unutulmamalidir ki her iki motor tipinde de donen alan rotordan onde donmelidir eger ayni hizla donselerdi gorece hiz farklari olmaz ve indukleme olmazdi dolayisiyla calisan hicbir motorun ideal hiza ulasmasi beklenemez. yani staj yaptiginiz fabrikada teknisyenin teki amerikalilar yapmis ayni hizda donen motor derse inanmayin.ben inandim, dasak oglani oldum ciktim. son bilgi icten patlamali motorlarin ideal sistemi olan otto nun %faydasi ~%50 iken * yani bir araba motoru potansiyel enerjinin ~%50 sini ise cevirebiliyor iken bu oran elektrik motorlarinda %90 a dayanir.. elektrik-elektronik muhendisligi okuyan arkadaslara selam eder, eklerim; herkez hata yapar mumkunse hatalari * artislik yapmadan makul bir dille bildiriniz.
  • bunlarin 3 fazli olanlarinda kalkinma momentini saglamasi icin motora yildiz yolverilir. motor kalkindiktan sonra ucgen baglantiya gecilir.
  • (bkz: cift devirli asenkron motor)
    (bkz: cok devirli 3 fazli asenkron motorlar)
  • asenkron motor, bir tür endüksiyon motorudur.çalışırken devir sayıları yükle çok az değişim gösterir.doğru akım motorlarına göre bir eksisi devir sayıları onlar gibi geniş sınırlar içerisinde ayarlanamaz.bu parametreye iki şekilde müdahele edilebilir:
    a)kutup sayısı değiştirilerek.
    b)uygulanan frekans değiştirilerek.
    ikincisi pratiğe uygun olduğundan frekansta bir değişim yapılarak devir sayısında ayarlamalar yapılabilir.
  • pek kullanışlı elektrik motoru.
    motor namına ortalıkta görebileceğiniz hemen tüm motorlar asenkron motorlardır.
    asenkron motoru asenkron yapan şey; manyetik alanın dönme hızıyla (senkron hız), rotor hızının eşit olmamasıdır. rotor dünyayı yıksa, senkron hıza erişemez. çok zorlanıp manuel olarak eriştirilse bile rotor devresinde gerilimdi akımdı, bir randıman beklenilemez. senkron hız ve rotor hızı arasındaki bu farkın senkron hıza oranı da asenkron motorların en karakteristik değerlerinden olan kayma değerini verir.
    kafesli ve bilezikli asenkron motorlar görür görmez ayırt edilebilir. en basitinden bilezikli asenkron motorların rotorları ortalık yerde durur. fırça kömür düzeneği vasıtasıyla sağlanan bu konstrüksiyon sayesinde direnç eklenip çıkarılır, üzerinden oynama yapılır, yolvermede kullanılır. gelgelelim kafesli motorlarda imalattan sonra rotora ulaşmak mümkün değildir. bu yüzden kalkış yapmak için gereken yöntemler farklılık gösterebilir...
  • asenkron makinada devir sayısı frekans oynanarak değiştirilmek istendiğinde aslında sürekli birşeylerden fedakarlık etmek zorunda kalırsınız:

    frekansı artırdığınız vakit, stator sargısı ve rotor oluklarındaki kaçak reaktansların (2*pi*f*l) değerlerini de otomatik olarak artırırsınız, makinanın plakasında yazan bazı parametrelerini değiştirmiş olursunuz. ayrıca kaçak reaktansın artması, güç faktörüne de olumsuz etki ederek şebekeyi daha fazla endüktif yüklemenize neden olur. bununla beraber frekans dönüştürücüler hiç de ucuz olmayan cihazlardır.

    frekansı azalttığınız zaman ise, manyetik akı yoğunluğu-manyetik endüksiyon grafiğinde "dirsek" olarak tabir edilen, doyma bölgesi sınırındaki küçük bir aralıkta çalıştırılan makinanın doyma bölgesine girme olasılığı vardır. bu da sargıların dolaştığı demir çekirdekteki faydalı akıyı azaltır, makinadan alınan verimin/döndürme momentinin düşmesine neden olur.

    frekans değiştirme yöntemi her ne kadar pratiğe uygun olsa da, 2 veya 4 hızlı makinalar varken verimli bir yöntem değildir.
  • bilezikli ve sincap kafesli olarak 2 çeşit rotora sahiptir. stator ise senkron motordakiyle aynı yapıdadır.
    kalkış için çeşitli yöntemler bulunmasına rağmen genelde yıldız/üçgen yöntemi kullanılır. bu yöntemde kalkış akımı 1/3 değere iner ancak aynı şekilde kalkış momentinin de azaldığı göz önünde bulundurulmalıdır. yani motorun taşıyacağı yükün üçgen duruma göre değil yıldız kalkış durumuna göre belirlenmesi gerekir, malum zincir en zayıf halkası kadar sağlamdır.
    frenle durumu ise 2 çeşittir
    1-mekanik frenleme: bildiğin balatalarla yapılan frenleme
    2-elektriksel frenleme: bu da kendi içinde 3'e ayrılır;
    a)senkron üstü (generatör) frenleme: mantığı frekans ayarına dayanır. frekans azaltılarak senkron hız aşağıya çekilir bu durumda motor senkron üstü hızda çalışamayacağından yeni senkron hıza göre daha yavaş bir dönme rejimine oturur, ancak bu yöntemle makine durdurulamaz sadece yavaşlatılır.
    b)ters akım ile frenleme: motor sargılarına zarar vereceğinden tavsiye edilmez yine de kimi durumlarda kullanılabilir. bu yöntem de faz sargılarını ters bağlanarak motorun ters yönde dönmesi sağlanır, bu şekilde önce yavaşlar sonra durur ve son olarak ters yönde hareket etmeye başlar motor. tabi bu yöntem sadece yavaşlama kısmında uygulanır, yeteri hızda ise fazlar eski haline getirilir.
    c)doğru gerilimle frenleme: generatör frenleme ile aynı mantıktadır, doğru gerilimin frekansı 0 olduğu için makine yavaşlatılabilir.

    tek fazlı asenkron motorlar ise yardımcı sargı olmadan kalkış yapamazlar bunun nedeni bünyelerinde aynı genlikte zıt yönlü iki döner alan olmasıdır, bu eşitlik yardımcı sargılarla bozularak kalkış sağlanır.
hesabın var mı? giriş yap