asar-ı atika nizamnamesi

• osmanlı hükümetinin 1884 yılında çıkardığı, imparatorluktan dışarı tarihi eserlerin çıkartılmasını yasaklayan kanun.
• osman hamdi bey tarafından çıkartılmıştır
• avrupa’da gelişen müzecilik ve buna bağlı olarak oluşan talep, osmanlı imparatorluğu’nu tarihi eser kaçakçılığından en fazla zarar gören ülke hâline getirmişti. bu husus, döneminde büyük bir rahatsızlık yaratmış, ancak mevcut düzenlemeler de çözüme yönelik bir çare olamamıştır. ruzname-i ceride-i havadis gazetesinin 17 ocak 1865 tarihli nüshasında; değerli eski eserlerin yurt dışına götürüldüğü ve yabancı müzelerinin bu eserlerle süslendiği belirtilerek, meydana çıkacak her çeşit eski eserin alınıp toplanması ve istanbul’a yollanmasına dair bir padişah emri olsa, bu arada istanbul’da büyük bir müze inşa edilse, yakın zamanda bu müzenin nadir eserlerle ağzına kadar dolacağı, avrupa müzelerinin ayarına geleceği, hatta onları geçeceği ve bu çerçevede eski eserlerin yurt dışına çıkarılmaması yönteminin kabul edilmesinin faydalı olacağı ifade edilmiştir.
  
  bu yazının, o dönemde aydınlar arasında taraf bulduğu, daha doğrusu onların görüşünü yansıttığı düşünülebilir. bu çerçevede maarif nazırı mehmed esat safvet paşa tarafından bütün valilere bir genelge gönderildiği, bölgelerindeki eski eserlere dikkaderi çekilerek, bunların yollarda kırılmayacak şekilde ambalaj edilmesi ve müzeye gönderilmesinin istendiği bilinmektedir. aslında 1869 tarihli asar-ı atika nizamnamesi’nin ortaya çıkışını da, gazetelere de yansıyan bu gibi sorunlara çare arayan aydın ve bürokradarın itici gücüne bağlamak gerekir.
  
  (bkz: türkiye'de eski eser kaçakçılığı)