aim-9

• sidewinder nato kodlu kısa menzilli havadan havaya füzenin (aam) asıl adı. ilk türevi 1950'lerde üretilmiş, 2007 itibariyle daha uzun yıllar (aim9x) kullanımda kalacağı öngürlmektedir.
  
  arm konumuna getirildiğinde, pilot, "missile tone" adıyla bilinen rezil ve sürekli bir ses duyar. eskiden bu sesin birden yükselmesi, füzenin hedefe kilitlendiği anlamına gelir ve füze ateşlenirdi. günümüzdeyse aynı ses halen kullanılmakta, ancak hedefe kilitlenme bilgisi hud'dan alınmaktadır.
  
  ilk versiyonlarının lambalı olduğunu öğrenmek beni oldukça şaşırtmıştı.
  
  entry birleştirme:
  ----------------------
  
  1.
  tahminlere göre dünya çapında 270 adet uçak düşürmüştür.
  
  2.
  (bkz: #11302902)
• kızılötesi güdümlü bir füzedir. yani, hedefini yaydığı ısıya yönelerek bulur. 1950'li yılların başlarından günümüze değin sürekli geliştirilen bir füze olmuştur. günümüzde kullanılan en güncel aim-9 versiyonu aim-9x'tir. 1978 yılında satışına başlanan aim-9l modeliyle birlikte hedefin sadece arkasından atılma zorunluluğu ortadan kalkmış, füze hedef uçağa her türlü konumdan atılabilir olmuştur. l modelinden sonra geliştirilen m modeline geliştirilmiş bir hedef bulma algoritması, kızılötesi karıştırmanın etkilerini azaltan bir kademe ve daha az gaz çıkaran roket motoru eklenmiştir.
  
  hem hava-hava, hem de hava-yer görevi yapan uçaklarda bu füze -genelde- bulunur.
  
  versiyon harfi nato fonetik alfabesine göre söylenir. aim-9l (aim-9 lima), aim-9m (aim-9 mike)...vs gibi.
  
  askeri jargonda bu füzeye "fox 2 (fox two)" da denir.
• ilk versiyonlarının lambalı olmasının sebebi füzenin olası bir nükleer patlamadan etkilenme ihtimalini azaltmaktır.
• aim-4 füzelerinin yetersizliği ve yüksek maliyeti karşısında geliştirilmeye 1950'lerde başlanmıştır.
  
  ilk deneyimi, f-86 sabreler üzerinde, mig-15 ve mig 17'lere karşı olmuştur. 5km'den biraz daha uzun olan menzili, günümüzde 25km'lere kadar gelebilmiştir. aim-9c modeli istisna olmak üzere, tüm modelleri infrared güdümlüdür. c modeli ise, yarı aktif radar güdümlüdür ki bu yakın muharebe için tasarlanmış bir füzenin hassaslığını düşürmekte ve manevra kabiliyetini uçağınkiyle kısıtlamaktaydı.
  
  kullanımda olan son modeli aim-9x block ii, hareketli bir infrared kamera, kaska monteli nişangah uyumluluğu, manevra kabiliyetini arttıran itki yönlendirme tvc kabiliyeti ve veri bağlantısı sayesinde atış sonrası kilitlenme özgürlüğü, aim-9x serisinin yenilikleri.
• türk hava kuvvetleri f-16 ları tarafından düşürülen mi-8 ve mig-23 füzenin x modeli ile düşürülmüştür.
• 117 tane daha alıyormuşuz.
  
  http://www.fool.com/…-of-sidewinder-missiles-t.aspx
• air intercept missile-9. neredeyse tüm batı menşeli uçaklar tarafından taşınabildiği için acmi podları bu füzenin geometrisine sahip olacak şekilde tasarlanmıştır. bu sayede acmi podunun bulunduğu istasyonun simetriğinde aim-9 taşındığı durumlarda aerodinamik denge korunmuş olur.
• (bkz: operation desert storm) sırasında bu füze flarelara takılmamak adına daha sıcak olan hedefi reddetmek üzere programlanmıştı. ancak sovyet yapımı flarelar daha yavaş yanıp çoğu kez hedefin jet motorlarından daha soğuktu. bu nedenle sıcak olan jet değil daha soğuk flare takip ediliyordu.
• f-18'den ateşlenen aim-9x suriye yakın destek uçağı olan 30 yıllık bir su-22'yi vuramamıştır. f-18 ardından bir amraam ateşlemiş ve uçağı düşürmüştür.
• aim-9 sidewinder, pek çok modern jet tarafından kullanılan, ısı güdümlü, amerikan havadan havaya muharebe füze sistemidir. türk hava kuvvetleri envanterine ilk defa 1960'lı yıllarda girmiştir. türkiye'nin rus bombardıman uçağını vurduğu füzeler aim-9 sidewinder'dir. 1953'de dizayn edilmiştir. yaklaşık 40 ülkede kullanılmaktadır.
  
  bugüne kadar sıcak temaslarda 1000'e yakın aim-9 fırlatılmış ve 308 adeti hedeflerini vurmuştur. 1958'de tayvan (bkz: f-86)'ları aynı gün içinde aim-9 füzeleri ile 47 çin (bkz: mig-17)'sini düşürmüştür. 1982'de bekaa vadisinde düşürülen 55 suriye mig uçağından 51'ine aim-9 füzeleri neden oldu.
  
  1982'deki falkland adaları savaşında ingiltere 100'e yakın aim-9l füzesi kullandı ve 25 arjantin uçağı düşürdü. aim-9 en önemli başarısını ırak-iran savaşı'nda gösterdi. iran, 45 (bkz: f-4) phantom, 25 f-14 tomcat ve 9 f-5 tiger'dan fırlatılan 73 aim-9j ve 6 aim-9p füzesi ile 79 ırak uçağı düşürdü. körfez savaşı'nda da fırlatılan 86 füze ile 13 ırak uçağı vuruldu.
  
  rus bombardıman uçağı (bkz: su-24) türkiyenin sınırlarığını ihlal ettiği için türkiye tarafından düşürülmüştür. rus uçağı aim-9 sidewinder füzesinin hedefini şaşırtmak için ısı fişeği atsada bu işe yaramamış ve türk (bkz: f16) jeti ile keklik gibi avlanmıştır.
  
  üretici firma: raytheon
  üretici ülke: abd
  tipi: kısa menzilli hava-hava
  güdüm sistemi: ır
  harp başlığı: 11,3 kg parça tesirli he
  azami etkili menzili: 26 km
  sürati: 2,6+ mach
  itki tipi: katı yakıtlı roket motoru
  uzunluk: 3 metre
  çap: 127 mm
  ağırlık: 85 kg
  
  sizde f16 jetinize bu füzelerden satın almak isterseniz aım-9x sidewinder adresinden bilgi alabilirsiniz.