şah ismail

• yavuz sultan selim'in yıktığı ülkelerden birinin şahı..
• şahkulu ayaklanmasını başlatan adam
• hatayi mahlaslı şair ve devlet adamı.
• divanı özbeöz türkçedir. faşolarımızın taptığı ve aradaki ihtilafta kayıtsız şartsız yanında yer aldıkları yavuz'un divanı ise farsçadır. yani bu ne paradokstur tengirim durumu sözkonusu. ayrıca akkoyunlu hükümdarı uzun hasan'ın torunudur. ii içermiş.
• divani özbeöz türkçe olduğu gibi köken olarak katıksız bir türkmen'dir. benim için önemli olduğundan yazmıyorum ancak dönemin ve hatta günümüzün söylencelerinde türklüğün temsilcisi olarak gösterilen osmanlı'ya göre has türktür. şairdir ve şiirlerinde türkçe'yi çok iyi kullanır. pek çok bektaşi/türkmen gibi kökeni horasan'a dayanmaktadır. osmanlı'ınn başında 80 yaşında yaşlı beyazıt varken 16 yaşında hükümdar olmuş ve anaolu'daki pek çok türkmen/alevinin gönlünde taht kurmuştur. bu nedenle osmanlı anadolu alevilerine büyük zulümler yapmıştır. yüzbinlerce kişi kılıçtan geçirilmiştir. eğer anadolu'da bir katliam'dan ve soykırımdan bahsedilecekse bu ne acı ne ermenilere ne kürtlere aittir, bu acının en büyüğünü anadolu alevileri çekmiştir. işin ilginç yanı sunni osmanlı alevilere zulüm yaparken şah ismail de iran'da boş durmamış ve iran'da azınlık durumundaki sunnilere büyük zulüm uygulamıştır.
• (bkz: safeviler)
• divanında alkolü överken yavuzun kullandığı afyonu kötülemiştir.
• erdebil'deki türbesinde duvarları fars alfabesiyle ama kelime-cümle olarak tam anlamıyla türkçe yazılmış şiirleri süslemektedir. rehber okuduğu vakit sanki anadolu ozanlarını dinliyor gibi olur insan. misafirleri gezdiren aynı azeri rehbere göre "şah ismail yavuz'un ipini kırmış"tır. çaldıran'da osmanlı'yı mağlup etmiştir. aynen böyle dedi eleman. itira edecek oldum lakin deplasmanda olduğum için ses çıkarmadım.
  
  türbesi pek sade ama çok güzeldir. ailesi ve hocası ile yanyanadır sandukaları. ayrıca şah ismail'in türbesinde bir zamanlar serili olan kocaman ama koskocaman halının sadece fotoğrafı vardır çünkü medeniyetperver ingilizler halıyı çalıp bizim demişler.
  halı şimdi oxfordda sergilenmekteymiş.
• ünlü safevi hükümdarı. seyittir. türkmendir. aynı zamanda şeyhlik ünvanı vardır. bu yüzden tabiyetindeki din alimleri ona şah'ım yerine şeyh'im diye seslenirler.
  
  ii. beyazıt'tan kaçan bir grup eşkiyayı, "siz henüz hamsınız, pişmeniz lazım" deyip kazanlarda diri diri kaynattıktan sonra beyazıt'a göndermiştir.
  
  yavuz sultan selim tahta geçtiğinde ona gönderdiği mesajda, yüce osmanlı'nın cihadının her zaman arkasında olduğunu, yavuz'un başarılı bir hükümdarlık sürmesini istediğini ve zaferlerden zaferlerden koşması dilediğini ve aynı zamanda "osmanlı'nın bir daha asla timur gibi doğudan gelen bir orduya karşı bir felaket yaşamamasının en büyük arzusu olduğunu" söyleyerek inceden mesaj vermiş, laf çakmış, sinir etmiştir.
  
  denir ki, yavuz sultan selim, tebriz'de karşısına çıkmadığı zaman ona gönderdiği kadın elbisesinden sonra o da yavuz'a "bunları yazan koskoca bir padişah olamaz, olsa olsa bu padişah'ın bol bol afyon içen katiplerinden birinin aklı başında değilken yazdığı şeylerdir." diye bir cevap yazmış, yanında da bir miktar afyon göndermiştir.
  
  sanılanın aksine yavuz ve ismail birbirlerini oldukça çok severler ve derinden bir saygı duyarlar. gel gör ki politik koşullar savaşmalarını gerektirmiştir.
• (bkz: ela gözlü pirim geldi)